Evet uzun zamandır başlığını açıp yazmak istediğim, dünya havacılığı açısından çok çok çok çok önemli bir konu...
Amgötmemeci uludağ sözlük 'te madem adam gibi konuları ele alma yolunu seçtik, devam etmemiz lazım...çizgimizi, tamam bazen trollere cevaben bozuyoruz, ama iyice de zıvanadan çıkmayalım, di mi?...
Bu uzun olacak, ilgilenmeyene başka başlıkta iyi eğlenceler!!
New york hava sahası...dünyanın havacılığı açısından zurnanın zort dediği yer...çok çok karmaşık bir konu !!
New york da şimdiye kadar çok büyük bir uçak kazası olmaması, amerikalıların çok disiplinli adamlar olmasından...çok ciddi herifler. Almanlar gibi...başka yerde her yıl bi kaza olurdu ve çok insan ölürdü!!
Şöyle girelim---> iki adet uluslararası bağlamda çok yüksek kapasiteli havaalanı, bir adet %60 iç %40 dış hat çalışan havaalanı, bir adet, %90 iç %10 dış hat havaalanı ayrıca da dünyanın bütün business jetleri de orata iner.
4 aşırı aktif havaalanı !!
New York'taki olayın bir benzeri londra da da var, bir farkla - ingiltere küçük bir ülke, iç hat uçakları az, pekçok yolcu ülke içi yolculuklarını trenle gerçekleştiriyor.
Amerika da bu böyle diil, amerika çok büyük bir ülke (sanırsam dünyanın yüzölçümü olarak 3. Büyük ülkesi), türkiye de nasıl ana iç hat yolculuk aracı otobüstür, amerika' da o uçak !! Amerikan iç hat şirketleri çok büyük şirketler, iç hat uçan şirket airfrance'tan, finnair den falan büyük !! Çark, amerika da başka türlü dönmüyor. Mesafeler çok büyük, new york'tan chicago, amerikan filmlerinde bize sanki istanbul'dan izmit'miş gibi gösteriliyor, halbuki new york - chicago arası 2150 km !! Trenle, hızlı trenle bi de, 19 saat sürüyo!! Bu iki şehrin aralarında 1 saat saat farkı var !!
Bu iki şehri birbirlerine uçaklar bağlıyor.
Şöyle düşün, londra'dan dubai uçakla 6 saat sürüyor, boston'dan los angeles uçakla 7 saat sürüyor !!
Uçak olmazsa amerika da sistem yürümüyor!!
Bu neye sebep oluyor? Ya atlanta, detroit gibi anormal büyüklükte havaalanları lazım sana, ya da new york, new jersey gibi dar bölgelerde öyle çok büyük havaalanı yapacak alan yok, bir ya da iki orta boy havaalanının sadece iç hat uçuşlara yoğunlaşması gerekiyor.
Başka çaren yok !!
New york ta bu iç hat havaalanı la guardia ve newark. Ama sonradan onlar da yetmiyor, newark büyütülüyor, ek pistler yapılıyor, newark dış hatlara da hizmet vermek zorunda oluyor.
Bir de new jersey de teteborough havaalanı var, o küçük ve orta boy jetlere hizmet verebiliyor.
Bu işin devasa boyutta lojistik problemleri var, ona girersem bu uzun entry kitap olur, işin havacılık boyutu bu entry'nin konusu.
Jfk ve newark büyük uçaklara hizmet veriyor, bu havaalanlarında 4'er pist var. La guardia da 3 pist var.
Havacılıkta çok ünlü bu havaalanlarının hava trafikçileri. Çok beyin, çok üstün insanlar bu hava trafikçiler. Ünleri, çok hızlı konuşmaları, ve makineli tüfek gibi emir yağdırmaları...
Özellikle jfk hava trafikçileri dünyaca ünlü, zaten uçak kule konuşmalarının yayınlandığı websiteler var, bu sitelerin hastası olup radyo yerine bu kulelerin , newark da dahil, la guardia da bazen dahil, konuşmalarını dinleyen binlerce insan var.
Eskiden sadece jfk çok stresliydi, artık newark da öyle. Çok kere çift uçak kaldırıp çift uçak indiriyolar.
Yaklaşmalar, büyük problem. Büyük uçaklar, a380, a330, b777, b747, poposuna küçük uçak takamıyosun, küçük uçak "wake türbülansına" giriyo. Onları grup grup değişik sekanslar da indiriyolar...
Bu kule görevlilerinin en nefret ettikleri şey, emir tekrar etmek!! Sana şöyle şöyle yap, dedi, direkt başka uçağa yönlenmesi lazım, zamanı yok adamın... sen "ben son cümleyi anlamadım!" Dersen, ya da "anlamış gibi yapıp " kulenin dediği işi yapmazsan, adamlar onu radarda görüyo, sana geri dönmek zorunda kalıyo, ve seni azarlayabiliyo, ki bunun çok örneği var internette...
Dünyanın her yerinden uçak, traycon dan new york yaklaşmaya veriliyo..."dil problemin" olmayacak!! Çin uçakları problem, etiyopya, cezayur, mısır menşeili uçaklar problem, güney amerika uçakları eskiden büyük problemdi, artık o kadar diil.
O yüzden new york'a uçacak pilotlar, önce cockpitte eğitmen pilotlarla birlikte, uçağı yönetmeden önce oturup o stresi yaşamayı öğreniyolar. Konuyu kavradıkları izlenimi oluştuktan sonra new york'a uçak indiribiliyosun.
Bi de sana ne irtifa verilmişse, hangi açı verilmişse tam olarak o açıda o süratte, ve o irtifada uçacaksın...adam üstünden 200 altından 200m mesafeden uçak geçiriyo!!
Pilot olarak gerçekten gözünü dört açmak zorundasın new york'a inerken. New york'ta bu işi bugüne kadar kazasız bi şekilde kotarmış olmalarının ne kadar büyük bir başarı olduğunu size anlatabilmem mümkün diil !!
Avusturya'lıların savsaklaması yüzünden 2025'te hizmete giremeyecek hızlı tren hattı...
Salzburg- münih hattı 7 yıldır falan hizmette, almanya'ya priblem olan kısım, münih stuttgart hattıydı , hatta münih - ulm kısmı zaren hizmetteydi, ulm -stuttgart hattıydı...
Ulm- stuttgart hattı 2 hafta önce bitti !! Çok dağlık bi bölge olduğundan 7 ila 11 km arasında 3 tünel, biri 100m den yüksek 5 viyadük dikmeleri gerekmiş, viyadüklerden birinde ve de tünellerden birinde problem çıkmış, bu da, hattın bitimini bir yıl uzatmış.
Açılış...almanların kafası açılışa ermez, bu bahsettiğim ulm - stgt hızlı demiryolu açılışı esnasında, tesadüfen ben ulm tren garında tren bekliyordum, bi kadın sesi anons yaptı " müjde...müjde !! bitimi yılan hikayesine dönen ulm - stgt hızlı tren hattı sonunda bitti !! 15 dk sonra 1. Perona gelecek olan i.c.e. 3yüzbilmemkaç, 341 di galiba, ulm'den stutggart garına yavaş tren hattına girmeden giden, ilk hızlı tren olacak, sayın yolcularımıza bundan dolayı 1.peronda şampanya servisi yapılacak!!" dedi, gar binasından 3 kapı açıldı, siyah mini etekli kızlar, ellerinde şampanya bardağı dolu tepsilerle, 1. Perona hücum ettiler...
Açılış bu!!
O an tren garında hazır bulunmayan kimse hattın açıldığını duymadı, o akşamki haberlere de çıkmadı.
Almanya'nın ab seviyesinde fransa ve avusturya'dan bi ricası vardı, reddedildi...o rica, sap gibi paris strassburg, ya da viyana salzburg arası ray döşemeyin. Yavaş tren hatlarıyla aralarına, ara hat döşeyin, dedi...avusturya resmen, benim o zaman 350 km hızlı tren hattı yanına 15'er 20'şerden 250 km de yavaş tren hattı döşemem lazım, almanya, manyak mısın olm sen, benim o kadar ne param var, ne de trenim, hattı yaptım, yavaş trenle entegre olcak trenim de olması lazım, bi de bisürü istasyon inşa etmem lazım, çükü bulmuşsun bi de tuzlusunu istiyosun, gelemem ben o kadar icikcicik işlere!!, dedi !!...valla dedi, avusturya ulaştırma bakanı 3 kere falan almanya'ya geldi, bikaç kere bizimki viyana'ya gitti falan...
Buna almanya'nın tepkisi, lan o zaman ben yapiim, senin bağlantı hatlarını, parayı ab'nin kasasına borçlan, ben o kaynaktan finanse ederim, dedi !! Buna da diğer ab devletleri karşı çıktılar, ispanyollar falan, benim vatandaşıma hiçbi yararı olmıycak bişeyi ben niye finanse ediyorum, dedi!!
Çok uzun konudur bu. Buna almanya ulan göt, ben sana kaç bin km otoban yaptım, hala bana para ödüyosun, senin otobanlarının benim vatandaşıma ne faydası var, diye sordu haliyle...
Ama avusturya'ya denilen şey, bi alman, salzburg'tan 170 km k batıda viyana'dan 100 km g doğu olur orası, o zaman o kişinin ya salzburg ta ya da viyana da tren'den inip 3 saat ve 4 aktarmayla o yere gitmesi, demek olur, adam madem 3 saat pinekliycem, kendi arabamla giderim,der...ne kıymeti kaldı o zaman hızlı trenin?, idi ...
Yani salzburg ve viyana'ya gidebiliyosun hızlı trenle. Yani bebek "yarı ölü" doğdu!!
Almanya, bütün yan hatlarını da bitirerek, iki hafta önce, salzburg(avusturya), straßburg (fransa), bahsi geçen macerayı sonlandırdı!
Salzburg- münih arasında 9, münih -stuttgart arasında bildiğim kadarıyla 13, stuttgart -straßburg arasında da gene 9 yeni tren istasyonu inşa edildi, hızlı tren, belediye otobüsüne bile entegre edildi !! I.r.e (inter regio express) diye yeni bi tren icat edildi, hızlı tren 320 km sürat yapar, ire 200 km'yle hızlı tren hatlarında seyrediyor, e tabii aralara hızlı trene yol versin diye, cepler de inşa edildi...
Böylece "hızlı tren" almanların avusturyalılara dedikleri gibi "sap" gibi bi hızlı tren olmadı, gerçekten "bi halta" yaradı...
Abd'nin new york şehrinin trafik keşmekeşi malum, dünyaca ünlü! Araştırmalar bu trafiğin en az %15 20 'sinin şehre hergün dışardan gelen trafik yüzünden olduğunu saptadıktan sonra, new york plakalı olmayan araçlardan günde 15 dolar giriş ücreti almaya karar verdiler.
Hiçbi işe yaramadı, halktan tepki gördüler, bizi soyuyosunuz diye, şimdi de kaldırmayı düşünüyorlar.
Şehrin girişine devasa park yerleri kurup, o bölgeden geçen tren trafiğini uzun ve daha sık trenlerle sağlama yoluna gittiler. Iki adet böyle park yeri açıldı, devasa, ve bedava.. ama onda da farkettiler ki sabah 6'da gitmediğin sürece mesela normal mesai saati başlama zamanı saat 8 civarlarında boş park yeri bulamıyorsun!!...ama 3 böyle bedava şehirdışı park yeri daha yapacaklar.
Ucuz bir havayolu. Pegasus gibi. Yalnız bu şirket okyanus ötesine de uçuyo. Birçok avrupa ülkesinde sadece tek bir havaalanından tek bir havaalanına uçuyo.
Mesela berlin'den new york'a uçuyo, 157 dolar'a ama dönüşüne 361 dolar istiyo!! Yanına bagaj alamıyosun sırt çantasıyla gidiyosun...toplam da 508 dolar ediyo... yani bugünkü kurla 470 euro !! Çok ucuz...
Bize yaramıyo, çünkü bize berlin uzak, frankfurt'tan condor zaten 545 euro'ya normalde de uçuyo.
Bu pazar sabahı yaşanan...klasik uyarılar, tren metro kullanın, mecbur diilseniz arabaya binmeyin...hesapta ilkbahar gelcekti. Yanlışlıkla kış geldi!! https://galeri.uludagsozluk.com/r/2355576/+
1936 yılından itibaren bu yaş günü 1945 yılına kadar kutlandı. Hitler gençliği hitlerjugend), bugüne hazırlandı her yıl. Her şehirde belirli yerlerde bira, domuz sosisi, yaş pasta ve kahve bedava dağıtıldı, alman ordusu wehrmacht, ve hitler gençliği resmi geçitler yaptı.
Neonaziler 20 nisan da bugün bile führer yaşgününü kutlarlar...buna izin verilir, böylece verfassungsschutz, o yaşgünü partisine kim gidiyorsa onu "neo nazi" olarak mimler, punduna getirirse , ki genellikle getirir, hayatını kaydırır o şahsın...trafik çevirmesinde onun arabasını mutlaka durdururlar, en ufak hatasına ceza keserler, internette yazdıklarında trollük yapan varsa, büyük siren sesleri ve ışıklarla sabaha karşı 4'te gidip, komşularına rezil olsun diye, evinden karakola götürürler...uğraşırlar onlarla...
Ama konser falan düzenliyolar...şarkı sözleri içinde " en güzel tablo, dövmeli türk'ün yüzülmüş derisidir" falan gibi ifadeler olan müzik grupları var, onlara bira şirketleri bira satıyo, naziler bittiği için artık maalesef(!!) bedava diil, biraz yoluyolar herifleri, sonra da evlerine gönderiyolar.
Ama birden aklıma geldi, bugün 20 nisan...almanya'da ve sadece almanlara eskiden bugün önemli bir gündü.
Paris'ten yeni kaledonya adalarının başkenti noumea'ya yapılan uçuştur. Direkt uçulamamaktadır, o yüzden hem iç hem de dış hat uçuşudur.
Uçuş 30 ila 32 saat arasında sürmekte, ve en ucuz bilet de 1850 euro civarında olmaktadır.
Yeni kaledonya, pasifik okyanusu ortasında bir adalar topluluğudur ve fransız toprağıdır, ana dili fransızcadır.
Genellikle paris- dubai, dubai- singapur (emirates), singapur- noumea (aircalin) şeklinde uçulur. paris- londra, londra- singapur (british airways), singapur- noumea(aircalin) şeklinde uçulduğu da olur, 2. variant daha kısa ama daha pahalıdır.
En pahalı variant paris - singapur( air france), singapur- noumea (aircalin) variantıdır.
Bir fransız vatandaşı yanına pasaport almadan, kimlikle uçabilir, singapur'da, dubai'de ya da londra da havalimanı binasını terkedemez.
Sadece singapur- noumea uçuşu 9 saatlik bir uçuştur!! (Kıyas olarak, frankfurt- new york jfk uçuşu 7 saat 50 dk'dır!!)
Doğu'ya uçarken bu yolculuk 2 gün sürmekte paris- noumea) batıya uçarken ise 32 saat aynı günün 18 saati içinde gerçekleşmektedir !! (Noumea- paris)(aradaki büyük saat farkı yüzünden!!)
Bu uçuş, hukuken senin istanbul - ankara, ya da izmir- trabzon uçman gibi bir iç hat uçuşudur, check in, içhat terminalinde yapılır. Yolcu, check in yaptıktan sonra, polis kontrolünde uçağa (emirates, british airways ya da diğerlerinde uçağa alınır).
Dünya havacılığında, dünyanın en uzun uçuşlarından birinin bir iç hat uçuşu olması, güzel bir ayrıntıdır.
Aslen , aylarca bulamamak ve sonra çok basit bir yerden çıkması, şeklinde olması gereken başlık.
Bir fenomen konudur benim için ve hala bir açıklamam yok!!
Başkalarının da başına geldi mi çok merak ediyorum.
Ben arabanın anahtarını kaybettim öyle...
2018 ya da 2019 da gene böyle soğuk bir haftasonu gününde bi arkadaşa gidicem, tlfonlaştık, şimdi çıkıyorum yarım saat içinde sendeyim, dedim, giyindim hazırlandım,anahtarı montun cebinde bırakıyodum o zamanlar, yok o cepte...başka olası yerlere baktım, yok bulamadım, bayaa yarım saat arandım, bulamadım anahtarı.
Neyse, yedek anahtar var, arabayı tamirciye götürdüğünde falan tamirciye bırakıyorsun, o anahtarın yerini biliyorum, o anahtar arabanın bagajını açmıyo, bikaç bişey daha yapmıyo, çaresiz o anahtarı aldım.
Tekrar tlfon ettim, ben gecikiceem, dedim, yedek anahtarla gittim arkadaşa.
Ama bi yandan da düşünüyorum. Eve gelmişim, arabayı kilitlemişim, demek ki bizim park yerine kadar bendeymiş anahtar.
Arkadaşa gittim, geldim, bu sefer çok bilindik bi yere yedek anahtarı koydum...onu da kaybedemem..
Bütün gece anahtar aradım, bulamadım!!
Arada böyle arıyorum, bulamıyorum, evde dip köşe temizlik yaptım bikaç kere, haftalardır açmadığım çekmeceleri dolap kapaklarını açtım, bisürü başka şeyler buldum, herşeyi yeniden yerleştirdim...
Anahtarı bulamadım!!
Yedek anahtarla yaşıyorum. Lastik falan patlasa, kriko yedek lastik falan bagajda...trafik çevirmesine takılsam, ilk yardım çantası da bagajda, polislere ben bagajı açamıyorum, anahtarı kaybettim desem herifler iyice işkillenecekler...
Yetkili servise gidip anahtar istesem, güvenlik soruşturması var, bisürü form doldurtuyolar, ve gene 6 hafta dfalan sürüyo (muş), tlfon ettim çünkü ..tlfondaki kadın "siz n'apın yapın o anahtarı bulun!!" Dedi resmen...
Yok ama bulamıyorum anahtarı...yıllardır giymediğim kılıkların ceplerine bile baktım...konu komşuya soruyorum, yolda eve yürürken düşürmüş olabilir miyim, diye, onlar da, biz n'apcaz senin anahtarı, bulsak, getirir sana veririz, diyolar haliyle...
Böyle 3 aydan fazla zaman geçti...
Bi akşam, hep oturup tv seyrettiğim bi koltuğum var, kitap raflarının hemen önünde duruyo, onda oturmuş tv seyrediyorum, bi yukardaki kitap rafının önünde cam bi kavanoz var, kalem, bozuk para falan atıyorum, bir an "gözüm o tarafa baktı!!"...
Anahtar o kavanozun içinde duruyo !!
Ama nasıl olur, ben o kavanozu, (her kavanozu!!) bikaç kere boşalttım, içindeki herşeyi tetkik ettim, sonra hepsini teker teker kavanozların içine koydum !!...diye hatırlıyorum...iki kere ordaki bütün cam kavanozları masaya boca edip ıçlerinde ne var tek tek baktım, çok net hatırlıyorum bunu...
Böyle bişey nasıl olabildi, hala hiçbir açıklamam yok, sevgili sözlük...
Çok önemli bir uçak kazasıdır bu. Havacılığın nasıl bir "teamwork- orkestrasyon" olduğunu hepimize açık bir şekilde anlatır.
Başka başlığa yazdığım şey aslında buraya ait olmalıydı!
Kaza şöyle--->
resmi olarak;
paris'te kalkış hazırlıkları esnasında yer görevlisi fransız bagaj kapısını düzgün kapatamadığı için uçak kalktıktan , 7000 feet i geçtikten ve hava basıncı düştükten sonra, kapı "patlamış" kopmuş, koparken uçaktan parçalar da koparmış ve uçak düşmüştür!!
uçaktaki 346 yolcudan kurtulan olmamıştır!!
bu kazada pilotların hiçbir suçu yoktur!! ama ölen onlar olmuştur!!
araştırmalar göstermiştir ki; (araştırmacılar hep böyle değerlendirirler)
-) fransız yer görevlisi o gün 40'ın üzerinde bagaj kapısı kapatmıştır, uçağın düştüğü güne kadar orly de çalıştığı 11 12 yıl boyunca binlerce kapı kapatmış, ve o binlerce uçağa hiçbi şey olmamıştır!!
bu uçağa neden böyle bişey olmuştur?
suç unsuru 1:
a) fransız görevli iş artık rutine bağladığı için yaptığı şeyin ne kadar önemli bi şey olduğunu unutmuş, olayı kanıksamıştır!! önemsememiştir!!
suç unsuru 2 - peki uçak neden cockpit'te kapının kapandığını göstermiş, kırmızı olan ışık cockpitte yeşile dönmüştür?! kalkıştan önce pilotlar bunun check listesini uygulamış ve kapının kapandığına hükmetmişlerdir!! ( karakutu kayıtlarında var bu!!)
kapının kapandığını ölçen bir sensör var, hatta 3 tane var, biri kilidi, diğeri kapının gövdeye tam oturup oturmadığını, öbürü kapının gövdeye tam oturduğunda uyguladığı basıncı kontrol ediyo, 3'ü birden yeşil olunca, cockpitte yeşil ışık yanıyo!!
3 sensörün birden aynı anda arızaya geçmesi ne kadar inandırıcıdır ?!...
araştırmalar göstermiştir ki, bu kazanın olduğu 1974 yılında da, bugün olduğu gibi, birçok şirket bu sensörlerden imal etmektedir thy bakım "ucuz" sensörler kullanmaktadır, kullanır, anasının ak sütü gibi helaldir, ama zamanı gelince bu ucuz sensörlerin değiştirilmesi gerekmektedir, thy bakım ünitelerinin 1974 yılında bunun raporlarını doğru olatak tutmadığı ortaya çıkmıştır...thy'ye bu kazadan dolayı mektup yazılmış daha düzgün çalışmaları istenmiştir.
suç unsuru 3 --> uçak dc 10 !!... mcdouglas daha fazla yük alsın diye uçağın kapısını "dışarıya" doğru açılır, şekilde kurgulamıştır...kapı "içeriye" doğru açılırsa gövdeyle birlikte genleşeceginden,iyi kapatılmasa bile patlayıp uçmayacaktır. mcdonnels douglas a da kapıyı içeriye doğru açılır şekilde planlaması istenmiştir!!
bunların hepsi kazadan sonra takip edilmiş, bu şekil bir kaza bir daha olmamıştır.
Bu kaza mcdonneldouglas şirketinin uzun vadede batmasına sebep olmuştur, o bakimdan da oldukça önemlidir!!
Uçak, pilot,cockpit, kule, bakım, yer hizmeti, fabrikasyon, hepsi birden mükemmel işliyorsa uçabilir !!... birinde bir hata olursa, o uçak düşer ve hepsi etkilenir!!
2 yıldır almanya'da olduğunu bildiğim alonso'nun teknik direktörü olduğu bayer leverkusen' in şampiyonluğu dolayısıyla yaptığı teşekkür konuşmasında duyduğumuz almanca...
Bizim 30 yıldır dönercilik yapan hüseyin dayıdan valla çok daha güzel almanca öğrenmiş...tanıdığım pek çok türkten daha iyi almanca öğrenmiş xabi alonso...vay be...demek istenince oluyomuş...
2015 ya da 16'da portekizden almanya'ya dönerken denk gelmiştim ben bunlara...
O zaman ki kız arkadaşımla portekiz' den ispanya'ya girdik, salamanca'ya giderken, neydi o şehrin ismi, cuidad de rodrigo galiba, o şehirden sonra bi benzinci var...benim kız arkadaşın çişi geldi, durduk, dedim git işini hallet gel. Tam da parketmedim arabayı, uluorta durdum öyle...kız tuvalete gitti , ispanyol bi herif geldi, camı indir, diyo...25 26 yaşlarında bi tip...bana kırık bi ingilizceyle, dedi ki, la coruña dan madrid'e gidiyolarmış, kız arkadaşı da varmış, biz nereye gidiyomuşuz ...bizim araba alman plakalı ya, onu biliyo, bunlar uzun yol gidiyolardır, diye düşünüyo tabii...
Dedim, biz madrid'e gitmiyoruz kardeşim, irun tarafına devam edicez, ordan fransa'ya gircez, madrid ters kalır bize... arkadan da kız arkadaşı geldi, kız 5 adım geride bekliyo, gördüm iki tane büyücek sırt çantaları var...diyo ki, valladolid'ten de madrid e yol ayrılıyo, bari bizi valladolid e at ...
Valladolid den geçcez biz, onu biliyorum, içine girmiycez ama etrafından dolanıcaz...
De valladolid dediği yer o durduğumuz yerden, 400 km falan bi mesafede...
O arada benim kız arkadaşım da geldi, soran bakışlarla bindi, yanıma oturdu...sordum, n'apalım alalım mı bu lavukları...benimki
de alalım yaa muhabbet olur dedi...
Aldık. Teee valladolid e kadar beraber gittik.
Şehre 8 9 km kala bi benzinci geldi, orda indirdik tipleri...öğleden sonra olmuştu... bizim irun da otelimiz vardı...
Benim kız arkadaş bunların şimdi paraları da yoktur, para da verelim, dedi...valladolid'teki benzinci de lavuklara bi de 50 euro verdik...yoksa 20 euro mu verdik...bi para verdik işte...sonra devam ettik biz...
Ama çok güzel muhabbet oldu arabada...radyoda calan ispanyolca şarkıları ingilizceye çevirdiler falan...bikaç kelime ispanyolca öğrettiler bize...güzel bir anı oldu.
Isviçre 'nin kendi para birimi franc'ın değerini düşürmeye çalışması...ama düşmüyo, yükseliş trendinde...
Yaptıgı uluslararası anlaşmaları hep franc 0,80 0,85 euro civarındayken yapmış, girdiği ve kazandığı (Isviçre firması türkiye hariç hangi ülkede ihaleye girerse kazanır, çünkü her ülke isviçre firmasını isviçre'nin kendilerinden daha iyi kontrol edeceğini düşünürler- abd falan da dahildir buna)
Herneyse, isviçre herşeyi kendi para birimiyle yapar...ihaleyi ya da yaptığı her ne işse o ülke, istediği para birimine çevirir.
Mesela isviçre firması italya'da 200 mio euro'luk köprü ihalesi almış 2020 de, ihalenin imzalanma tarihinde bi franc 0,79 euro'ymuş...bu, ihaleye not düşülmüş. Yani ihale imzalanma gününde isviçre firması için alacağı para, 254 mio franc...Köprünün bittiği tarih 2022'de franc 1,27 euro !!ihale imzalanma gününde ihale değeri isviçre için 253 mio franc, italya için 200 mio, bitişinde italya için 255 mio euro, isviçre için 157 mio franc olmuş!!...
Isviçre ab üyesi diil, ab'nin kurallarına pek de güzel, sen o reglementation'larını ebenin nur yüzüne göster sevgili ab!!, diyebiliyo...
Isviçre firması italyanlara, sen 254 mio franc'a imza attın, bana 254 mio franc vereceksin, diyo, haliyle...bu da 322,5 mio euro yapıyo!!... italyan firması da ağlaya zırlaya italyan devletine gidiyo, bana 122,5 mio euro koltuk çıkman lazım yoksa üçün birini alıcam, galiba, diyo!!
Bu sadece bir örnek...çok var böyle konu.
O yüzden isviçre uzun vadede bunun kendisine zarar vereceğini, pazardaki payını küçülteceğini hesapladı ve var gücüyle franc'ı düşürmeye çalıştı...
Ama bildiğim kadarıyla hala franc euro'dan değerli.
Yani, paranın değersiz olması bir problem olduğu gibi, çok değerli olması da bir problem.
Kesinlikle yapılmayan, reyizimiz efendimizin deyimiyle, yapıldığını söyleyenin şerefsiz olduğu, israil'le yapılan ticarette 54 ürüne getirilen "kısıtlama"dır....
Bu ürünler arasında "jet yakıtı" da mevcuttur !!
Türk dış politikası da çok kişilikli, pek bi dürüst, pek bi kabul edilebilir bir dış politikadır...aksini iddia edene bayrak direği girsindir!! Siz nasıl türksünüzdür...
Bu kısıtlamayı neye binaen getirdikleri de meçhuldür. Dinsiz imansız, poposundan doğru bayrak direği çıkan çevrelere göre, adının baş harfi vladimir olan biri, buğday ve doğalgaz parası, tehdidi yapmış olduğu için getirilmiştir bu kısıtlama.
Ne kadarken ne kadara kısıtlandığı da belli diildir...reyiz kısıtladık dediyse kısıtlamıştır.
Süper bişey. Gemiler limana giremiyosa limanı gemilere götürürüz şeklinde tam amerikanvari çözümler üretiyolar, insan gülse mi ağlasa mı, bilemiyo.
Container gemilerinin üzerine portatif vinç takıp büyük gemiden 80 90 container taşıyabilen nehir gemilerine containerları gemiden gemiye yükleyelim, fikri var...çünkü nehir gemilerinin debisi düşük, onlar köprünün yıkılmamış kısmının altından karaya oturmadan geçebiliyo(muş)...
Ama denizdeki gemilerden 13bin container yüklü olanları varmış, o gemiyi boşaltabilmek için nehir gemisinin 130 tur (!) atması gerekiyo, şeklinde ufak bir problem var ;;))
Başka limana yönlendirme durumu da büyük keşmekeş, çünkü başka limanların başka programları var, o limanlarda da büyük gecikmeler olursa amerika'nın bir kısmı "hammadde" krizine girecekmiş.
Bazı gemileri, yolu 11 bin km uzatıp, panama kanalından geçirip, los angeles'a yönlendirmeyi bile tartışıyolar...
Baltimore, dünyanın en meşgul 10 limanından biriymiş!!
Bi de limanda demirli 12'si çok büyük 21 gemi varmış...o gemilerin ne halt yiyeceğini kimse bilmiyo...limanı tekrar eskisi gibi trafiğe açmalarının en az 2 yıl (!!) süreceğini öngörüyo herifler (baltimore köprüsü 1977 yılında açılmış ve yapılması 5 yıl sürmüş!!)...
Demek ki dünyanın "süper gücü " de o kadar süper diilmiş, ve gücünün bir sınırı varmış.
Aslında yenilginin sebebi olduğunu düşündüğü şimşek' e bunu hiçbir zaman dillendiremeyeceği gerçeği. Çünkü onu kovamaz, onunla kavga edemez, bunu yapamaz.
Yaparsa piyasalar altüst olur, dunyanın erdoğan'la olan köprüsü mehmet şimşek.
Ve işi mehmet şimşek'e kadar getiren de kendisi!!
Faiz sebep enflasyon sonuç zırvası kendi ağzından çıktı, resmen söylemedi ama tükürdüğü o lafı çoktan yaladı, reel faiz türkiye tarihinin en üst seviyesine, %50' ye yükseldi...
Şu an itibarıyla rte "en faizci başkan " olarak anılacağını biliyo...
Ama başka çaresi yok, çünkü parası yok...
"Dipsiz kuyu" lafında itiraf etti bunu zaten...
Şimdi de onun etkisini gördü. Ama mehmet şimşek'i fırçalayamayacak. Kariyeri bitse bile.
Ben ekonomistim, diyerek kendi ipini çektiğini artık biliyo.
Işi gücü bırakıp murat kurum için miting yaptılardı. E murat kurum büyük farkla kaybetti, n'olcak şimdi? Onlar o koltuklarda oturmaya devam mı edecekler?...istifa etmiycekler mi?!..
Ama biz söyledik, twitter da falan dm'den akgötlerden küfür yedik... ama haklıydık, bakan "parti" nin diil ki, "devlet"in bakanı...devlet partinin çok üstünde bişey...
Içişleri bakanı parti diil ülke genelinde seçim güvenliğinden sorumlu kişi...o şahıs murat kurum mitinginde çıkıp, "sen seçimi zaten kaybettin haberin yok!" derse, bu ne anlama gelir?!..."ben allem edip kallem edip murat kurum'a seçimi kazandıracaam!" anlamı almaz mı bu söz?!...
Seçim güvenliği benim işim ama ben bunu partim lehine hiçe sayacağım, görevimi yapmayacaam!" diyo yani...
Bi bakanın sadece böyle bi sözden dolayı istifa etmesi gerekmez mi?!
Kaldı ki, açıktan destekledikleri aday fark yedi!! Böylece onlar da fark yemiş oldular...
Madem devletin diil partinin bakanlarıymışlar, e parti kaybetti, artık hepsi de istifa etmeli!!.
Di mi, adalet bakanı istanbul'daki miting de " sen seçimi zaten kaybettin farkında diilsin!!" Dedi!! Yani "biz hileyi zaten yaptık, sen seçimi kazanamayacaksın!!" diyo yani !!
Ondan sonra da neymiş, içki satılmayacakmış, şu olmayacakmış bu olmayacakmış...hikaye o.
Seçim güvenliğinden sorumlu içişleri bakanı da miting de imamoğlu için " rahatsız ediyormuşuz, rahatsız etmeye devam edeceğiz!!" dedi !!
Böyle bi şeyi bi içişleri bakanı boşuna söyler mi?
Biz tezgahı kurduk, diyo yani ;;))
Türkiye gibi gelişmemiş 3.dünya ülkelerinde seçimler göstermeliktir !! Bu seçimin sonucu da belli!!
Içişleri bakanı bunu kendi ağzıyla söylüyo hem de!!
Dün alman saatiyle sabahın erken saatlerinde baltimore şehrinin sembollerinden "francis scott köprüsü" güney ayağına büyük bir geminin çarpması sonucu yıkıldı!!
Ilk belirlemelere göre 6 kişi hayatını kaybetti, ama tam emin olamıyorlar, çünkü yıkıldığı sırada köprü trafiğe açıktı!!
Baltimore limanından 26 mart geceyarısı civarında demir alan, orta büyüklükte singapur bandıralı "the dali" isimli geminin, atlantik'e açılmak için francis scott köprüsünün altından geçmesi gerekiyordu...
Gemiyi the dali'nin kaptanı diil, amerikalı, 30 yılı aşkın kılavuzluk tecrübesi olan kılavuz kaptan kullanıyordu!! Kılavuz kaptan derhal tutuklandı, o yüzden ismini açıklamıyorlar, sadece "tecrübeli kılavuz kaptan" dediler...
Görevi "köprüye çarpmadan gemiyi açık denize çıkarmak" olan kılavuz kaptanın böyle aptalca bir hatayı nasıl yaptığı, amerikan politikalarından nefret ettiği için mi böyle bir şeyi isteyerek yaptığı, e mailleri, cep tlfonu, twitter hesabı el konulmak suretiyle inceleniyor (muş)!!
O anda geminin köprünün altından geçmesini tlfona çeken bir çiftin videosu, açık denizden çekilmiş bir başka videoyla birlikte, "viral" oldu!!...videoda kadın "ya gemi köprüye çarpacak galiba yaa!" diyo, adam da "olur mu canım göz aldanmasıdır, bizim gördüğümüzü onlar görmüyo olabilirler mi?!" diyerek kadınla dalga geçiyo, ve gemi köprüye gerçekten çarpıyo!!
The dali, baltimore'dan sri lanka'ya yüklemiş, 6bin kadar container, köprü yıkılırken pekçok container'ı paramparça ediyo...
Türkiye 'de mesela bu sözlükte hiç bahsi geçmemiş ama mesela dünkü alman haberlerinde 1.haberdi, bu...
Baltimore limanı abd doğu kıyısının en önemli limanlarından biri. Bu liman şu an itibarıyle çok uzun bir süre gemi trafiğine kapandı, bunun abd'ye kaç milyar dolar zarar verdireceğini haliyle henüz kimse öngöremiyo.
Turgut altınok 'un mal varlığında yer almamış mal varlığı (ymış)!!...
600 daire !!
Nası bişey olduğu da bilinmiyo, 2+1 mi, 3+1 mi, bodrum katı mı...babadan kalmışmış, o yüzden yazmaya gerek görmemiş. Kendisi dedi bunu, seyrettik tv'de!!
Babasından 600 daire kalmış abime!! Ben hiç duymadım öyle bi miras, siz duydunuz mu?
Yani burda beni bilen bilir, ben almanya'dayım, 600 dairesi olan birini duymadım var ya...
Soru---> böyle bir kimse neden belediye başkanı adayı olur?
Bunu alman mahkemesi, öyle birisi aday olsa bunu ilgili partiye "resmen" sorar, öyle birşey atlanmaz burda, atlanmamalı !!
Sonra... mal varlığı konusunda "geçen yıl " verdiği vergi de çok önemlidir. E adamın malvarlığında "hiç!!" yok vergi!!
Ne yani, 600 dairem olcak ama emlak vergisi vermiycem, mi demek bu?!...bu dediğim yanlışsa, ne demek?!...
Yani...şaibe!! Şaibeli konularla uğraşacak durumu yok türkiye 'nin, aklını başına alsın, ve ya doğru soruları sorup doğru cevapları alsın, ya da bu adama oy vermesin!!
Erica anna schwarz, doktor binbaşı ragıp'ın eşi. Ragıp 'ın tayini çanakkale mevziilerine çıkınca, eşi erica anna'yı istanbul da bırakmak istemiş, ama erica ben hemşireyim ben de geliim diyerek bunu kabul etmemiştir.
Çok güzel bir kadındır erica.
Çanakkale de ona "ana hatun" ismini takarlar. Tıp bilgisi muazzamdır çok can kurtarır.
Kaderin garip bir cilvesi olarak, şehit olmaz ragıp, çok tehlikeli işler yapmasına rağmen...ama erica--> şehit olur, yaralı çadırına isabet eden bir top mermisi yaralılarla birlikte onu da öldürür.
Boeing'in mühendislik yerine kısmi "algı yönetimi" yapmaya çalışması sonucu düştüğü rezil durum.
Dünya havacılığında onlarca yıl uçak pazarı fatihi olan boeing, artık inisiyatifi airbus'a kaptırmış durumda!!
Yeni uçak gelişim pazarı tamamıyla airbus'ın eline geçti...Türkiye,gelişmemiş bi ülke ve kalitesiz insanlardan oluştuğu için "dünya bizi sevmiyo!" tantanası üretiyor ama aynı türkiye bilsin ki, dünya "amerika'nın gururu" boeing şirketine bile acımıyo!!...
Reklamını yaptıkları boeing b777x i bi türlü üretemediler, uçak kalite kontrollerini geçemedi, hep bir aksaklık çıktı, dünyaya "size layık olup en iyisini yapmaya çalışıyoruz!" sözünü söylediler.
Buna karşılık airbus, a350-1000 i üretti test uçuşlarını yaptı, uçak bütün brövelerini aldı ve amerikan havacılığından bile "tam not" aldı!!
Böylece boeing b777x "ölü doğmuş bir bebek" oldu!!...
Rol çaldı airbus böylece boeing'ten...
Zaten başlarında bir de b737 max belası var...
Bak ışini iyi yapmayınca dünya, boeing e bile acımıyor!!
Endonezya'da 3 gün önce vuku bulduğu söylenen olay. Sulawesi adasındaki kendari şehrinden başkent jakarta'ya uçan batik air'e ait bir airbus a320, uçuşun sonlarında rotasından çıkmış, kulenin bütün çabalarına rağmen yarım saat uçakla konuşulamamıştır.
Yardımcı pilotun bir ay önce ikiz bebeklerinin olduğu, bu yüzden geceleri iyi uyuyamadığını belirtilmiş, kaptan'ın da yoğun uçuş takvimi yüzünden "içinin geçtiği"söylenmiştir.
153 yolcu ve 10 mürettebatla kalkan uçağın yaşadığı bu şey "basit bir olay" olarak görülmemiş, konu uluslararası behördelere intikal ettirilmiş, bu uçak şirketi büyüteç altına alınmış.
Kaptan ve yardımcısı incelemeler bitene kadar açığa alınmış.
31 ağustos 1977 tarihinde sovyet savaş pilotu alexander vassilyewitch fedotov, kontrolündeki mig 25 savaş uçağıyla 123.563 feet (37.650 m) yüksekliğe çıkarak ulaşılması güç bir rekor kırmıştır!!
Unutulmaması gereken şudur ki yolcu uçakları en fazla 46 bin feet e (15km), savaş uçakları da en fazla 60 bin feet' e (18,3 km) kadar yükselebilmektelerdir.
Aslen ilçe olması geteken ancak yanlışlıkla koskocaman bir şehir olmuş bir kreisstadt. Sehir merkezi çok güzeldir, harika şarapevleri birahaneler ve 300 yıllık kafeteryalar vardır.
Internet gazeteleri, chatler, şunlar bunlar...geçen gün bişeye bakmıştım internette, bugün baktım silmiş herifler...fotolar, haberler...adam kendiyle ilgili çıkan bütün kötü haberleri sildirir, fotoğrafları sildirir...
Anında bişeyin duyulması açısından, internet kağıttan iyi, ama arşivlenecekse bişey, kağıt internetten çok daha iyi.
Bak, 2.dünya savaşıyla ilgili ne kadar çok şey biliyoruz, hepsi kağıda basılmış çünkü, ara ukrayna savaşıyla ilgili bişeyleri...pek çok şey silinmiş!! Bazı merkezlerde saklanıyodur belki de saklanmıyodur!!
Kağıt arşiv çok önemli...
Bi de pek çok internet sayfasında, yıllar sonra o sayfaya girip, içeriğini değiştirebiliyorsun !! Ben bişey yazdım, 30 yıl sonra ben öldüm gittim, o sayfaya girip benim yazdığım şeyi değiştirebiliyosun...böylece benim yazdığım şey "yok oluyo!!"...
Bugünkü haberler, videolar, yazılar...1905 new york times gazete nüshası kadar güvenli diil !! O kağıt üzerinde çünkü!!
Gençler bana soruyo, yaa yıl olmuş 2024 hala eline gazete alıp okuyosun, ben hiç anlamıyorum, neden hala gazete basıyolar?, diyo...
Kağıttaki gazete kalacak 50 yıl sonra!!
Telefonla fotoğraf çektin 2500 tane...sıçarken dikkat etmedin, tuvalete düştü telefon...gitti 2500 fotoğraf !! Annenin sen doğduğunda çektiği kağıda basılı "1" fotoğraf albümde duruyo, ama senin çektiğin 2500 foto gitti !!
Kimdi o bi politikacı, çektirdiği fotoları internetten sildirmiş, millet yemin ediyo, ya ben gördüm valla vardı böyle bir fotoğraf diyo, ama fotoğrafın kendisi yok !!..
Başlık açmışlar,ramazan pidesini 2 liraya yiyen nesil, diye, onu okuyunca sanki ramazan pidesi 40 yıl önce 2 liraymış, izlenimi uyanıyo, halbuki öyle diil ki, ramazan pidesi çok yakın bi zamanda 2 liraydı !!
Ramazan kolisi geleneğimiz vardır, 2021 yılında bu koli 25 liraydı, bugün bu koli 490 500 lira !! Üstelik o zaman, 3 yıl önce ya, sadece 3 yıl önce (!!), 500 ml zeytinyağı koyarlardı, o 500 liralık kolide baktım, z.yağını 250 ml ye düşürmüşler!! Yani 500 ml'lik koysalar, 700 lira olacak, ramazan kolisi !!
Sözlüğün aklı başında bikaç yazarının (allah'tan varsınız) dikkatine sunalım...
Sivil havacılığın yaptığı çok güzel bir harekettir. Küçük yerlerden küçük yerlere değişik uçak şirketlerini kullanarak uçma imkanı sağlar yolcuya. Avrupa'da buna treni de ilave ettiler....
Türkiye ağrı'dan, brezilya santarem'e uçak bileti alabiliyosun, codeshare sayesinde. Ağrı - istanbul, istanbul- san paolo thy'yle, san paolo- santarem latam'la uçuyosun oluyo bitiyo. Örnekler çoğaltılabilir.
Almanya da trenleri de buna dahil ediyolar ki, o zaman kasabadan kasabaya gidebiliyosun. Şimdi bunu yaygınlaştırmaya çalışıyolar.
Bu anıta iyi baksın amerikalılar...bugünkü volgograd eski adıyla stalingrad'taki devasa anıt bu, 85 m yüksekliğinde, ve mamajew tepesinde...bu tepe 17 kez el değiştirdi ve sadece orada 81bin kişi öldü!!
Alman 6. Ordusu battı orda!!
Yürüme patikaları dışında yürümek yasak orada, çünkü orası aslında bir mezarlık!
Mamajew tepesine saldıranlar da dedi " ya bu rus'tan n'olcak yaw, barbar öküzün teki, iki tokatlarız, ziktirir gider !!"
