II. Viyana Kuşatması'nda Osmanlı ordusunu yenilgiye uğratarak kuşatmanın bitmesini sağlayan, askeri yetenekleri üstün olan ve 1673-1696 yılları arasında Lehistan krallığı yapmış olan ünlü Leh komutan.
kazandığı zaferin kaymağı kendisine ve ülkesine yedirilmemiş,leh kralı olmadan önce fransa da muhafız alayında bulunmuş ünlü bir komutandır.ikinci viyana kuşatması öncesi osmanlı tarafından yenilgiye uğratılmıştır.
osmanlı ne zaman bi sefere çıkacak olsa hemen karşı koymaya çalışan hatta kimi zaman papaya yavşayıp haçlı birliği oluşturmaya çalışan adam. türk tarihi için (bkz: baş belası)
2. viyana seferi sonunda osmanlı ordusunun viyana önlerinde kahve çuvallarından mehter köslerine kadar herşeyini bırakıp kaçacak kadar madara eden polonyalı.
milli tarihimizdeki ''mazot bitti, kış bastırdı, erzağı fareler yedi, kırım hanı merzifonluya yamuk yaptı, elektrikler kesildi'' bahanelerinin müsebbibidir. polonyada aynı isimde şarap, heykel, elma, armut vs çeşitleri bulunur. slav kökenli polonyalıların ortodoks değil katolik olma ve kalma sebeplerinden biridir.
edit sharabi: aklımdayken; bu bozgun, viyana ve paris kafelerinin, kruvasan denilen hilal şekilli viyana çöreklerinin, arap atlarından türetilen ingiliz atlarının doğuşunu sağlamıştır. klasik müzikteki mehteran etkisini saymıyorum derken, onu da saymış bulundum.
2.viyana savaşında türk ordusuna akıllı bir strateji ve biraz da şans ile saldıran ve galip gelen polonyalı komutan.
şöyle ki, şehrin etrafını hilal şeklinde çembere alan (şehir tuna kenarına kuruludur, yani tam çember na mümkündür) türk ordusu tuna nehri kenarı ve dağ yamaçlarına da dışardan gelecek saldırılara karşı kamplar kurmuştu.
batı ve kuzey'den dağlar arasındaki vadilerden hücuma geçen polonya ordusu ve avrupa'nın diğer merkezlerinden gelen yardım kuvvetler osmanlı ordusunu daha geniş bir çembere alarak saldırmışlardır.
ordunun sağ kanadına yapılacak polonya saldırısını (ki yanlış hatırlamıyorsam 50.000-70.000 kişi arasında mevcudu olan bir ordu olması lazım) engellemekle mükellef kırım beyi birliklerinin yetersiz kalması-saldırıya engel olamaması-beceriksizliği* nedeni ile çembere alınan osmanlı ordusuna, viyana surları içinden çıkan avusturya ordusu ve paralı hırvat askerleri de topçu atışları eşliğinde saldırmış ve osmanlı ordusunu önden-arkadan-sağdan-soldan kıstırmışlardır.
bu durumda tabi ki osmanlı komutanlarının da yanlış tercihlerinin etkisi vardır.
ama şu unutulmamalıdır ki, savaş esnasında gerçekleşen önemsiz gibi görünen şeyler bile savaşın sonucuna etki edebilir. savaş esnasında herşey hızlı gelişir.
bu yüzden hayatından "adam" olma mertebesine ulaşamamış kompleksli kişilerin,
"ohoo koydular olm bize. yok şuymuş buymuş, bırakın ya.. nasıda koydular övündüğünüz atalarınıza" şeklinde ki, zeka parıltısından yoksun laflarını önemsememek gerekir.
unutulmamalıdır ki, orda yenilen ordu oraya kadar elini kolunu sallayarak gitmemiştir. savaşlar kazanarak oraya kadar ilerlemiştir.. ki ayrıyeten yine şu da unutulmamalıdır, ordu mevcudu daha az olan osmanlı ordusu orda avrupa'nın en kuvvetli devletinin başkentini kuşatıyor ve birleşik avrupa ordusuna karşı savaşıyordu. yani bütün avrupa tarafından oluşturulmuş güçlü-kalabalık-kendi topraklarında olmanın avantajına sahip bir ordu ile.
tabi ki mağlubiyete kılıf uydurmak saçma olur, yenildiğimiz gerçek. öyle yada böyle.
sonuç olarak, tarihinde en son napolyon ve abd ordusu tarafından "işgal" edilmiş olan bu şehirde bu işgalcilerin doğru düzgün lafı geçmezken, hala türk "kuşatması" hakkında yüzlerce hikaye anlatılmakta-iz vardır.
kompleks yapıp salak-saçma konuşmak yerine, o zaman ki başarısızlığımızın bile ne denli bir başarı olduğunu görüp, bugün avrupanın* kıçını yalayan halimize bakıp üzülmeliyiz.
not:
1-prens jan sobieski tek basına kazanmamıştır bize karşı ki savaşı.
2-savaş ve kuşatma esnasında orduların yerleşim planı ve saldırı yönlerini gösteren harita ve viyana'nın ilgili müzesinden birkaç resim elimde mevcut, isteyene gönderebilirim.
(bkz: men ci guyem tamburem ci guyed)
12 eylül 1683'te kahlenberg'de osmanlı ordusunu darmadağın eden polonyalı komutan.
yırtın artık bu bahanesever cehalet perdesini. aynı kış, aynı erzakla, aynı ihanet ve aynı sistemle belgrad'ı, varna'yı, kosova'yı, buda'yı, peşte'yi alırken bu bahaneler sıralanmıyor da, savaş meydanının çimlerine gömülünce ortaya çıkıyorsa bu aksilikler, milli tarihte bir anlatım bozukluğu var demektir.
artık not için ezberlemek zorunda değilsiniz, stockholm sendromundan muzdarip ortaokul bebesi değilsiniz ki hocanın ağzına hayran hayran bakıp her dediğine inanasınız. kütüphanelerde helak olmanıza da gerek yok. arayın internette alternatifleri, düşmanın ne dediğini ki, bu olayları komplekslerinize zırh yapmayasınız.
jan sobieski, osmanlıyı madara etmiştir, çimlere gömmüştür, nokta.
viyana'da osmanlı devleti'nin ihtişamını iki paralık etmiştir, o ayrı konu. gelin gelelim bu iki olay ne lehistan'a ne de osmanlı devleti'ne yaramıştır.
lehistan: kuşatmadan önce lehistan osmanlı tarafından tarumar edilmişti zaten. siyasi ve teknolojik açıdan batı avrupa'dan geri kalma bunlarda da baş göstermişti. özellikle soylular üstüne kurulu siyasi yapının kralın elini kolunu bağlaması, göstermelik krallar ve sobieski hanedanı'nın hemen ardından yabancı krallar falan... kuşatmadan sonra da isveç ağızlarına etti. coğrafi keşifler sonrasında lehistan'da üretilen denizcilik mâlzemeleri ve hububata olan gereksinim azaldı. şehirleşmesi olmayan bir ülke olan lehistan'ın tek ihraç ürünü batıya sattığı bu ürünlerdi zaten. batı'nın bunlara gereksinimi kalmayınca ve üstüne kuraklıklar da vurunca ülke ekonomisi hapı yuttu. moskova büyük knezliği ile avusturya macaristan imparatorluğu'nun aralarında çelimsiz, iki tarafa da tehdit oluşturamayacak bir devlet istekleri nedeniyle ömrü uzadı. yoksa 1800'leri göremezdi zaten. bir ara bunlarda da teknoloji yükseltme denemeleri yapılmıştır ama tıpkı osmanlı gibi bunlarda da verimsiz olmuştur.
65 bin kisilik kuvveti ile viyana'ya girmek uzere olan kara mustafa pasa komutasindaki 350 bin kisilik osmanli ordusunu puskurtmus efsanevi polonyali komutan. gurur duyuyoruz.
imparator leopold'un ve papa'nın osmanlılar'a karşı savaşmaya sevketmek için gerek diplomatik, gerek finansal açıdan çok kastığı ve sonunda habsburglar ile anlaşma imzalamasını sağladıkları lehistan kralı. hatta sonra bile anlaşmayı lehistan dietinin onaylaması ve fiilen uygulamaya geçebilmesi konularında tırstıkça tırsmışlar.
Avrupaya karşı yapılan barbar akınlarını durduran bir kahramandır kendisi. Sobieski Viyana şehrinin istila edilmesine engel oldu, osmanlıların ve müdavimlerinin 300 yıldır devam eden fersah fersah geri çekilemelerinin fitilini ateşledi.
Tanım: avrupanın kahramanı.
Tanım:65 bin kisilik kuvveti ile viyana'ya girmek uzere olan kara mustafa pasa komutasindaki 350 bin kisilik osmanli ordusunu puskurtmus efsanevi polonyali komutan
