sanirim yonelinen. tek cumlelik sikindirik tanimlari bir yana birakip akil yormak lazim.
almi$ ba$ini gitmi$ bir yonelme hali; sanki belli bir merkez etrafinda yogunla$mi$lik var, sonra da onu hissedip ona dogru yonelme.
herkesin allah'i farkli olamaz mi? yani eger bir ki$ininki digerlerininkinden farkliysa, bu bile farkliliktir. tum subuti sifatlar onun olsun. yeter ki inandiginizi bilin. neye, neden, nasil inaniyorsunuz; korkak mi, ele$tirel misiniz, ve en dogrusu: neden?
bir inanc var. bu inancin yarattigi bir saygi permutasyonu ve formule edilemez hassasiyet var. inanan, inanmayana kalayi basiyor, hakeza vice versa. igdi$ edilmesi gereken konuyu kaciran taraflarin sapmali ve tutarsiz tahminlerle, kisa olcekli irrasyonel savlarinin ba$langic noktasi vari$ noktasini anlamli kilamiyor. hatta onu var bile edemiyor. neden var etmek diyerek ontolojiye goz kirptim; el-sebeb: yaratan oldugu iddiasi, bir kitap, binlerce peygamber, milyonlarca inanan, milyonlarca kar$i cikan ile bizi varlik'in ara$tirilmasi zorunluluguna goturuyor. peki varligi yaratan, varolu$u temellendiren, diyelim ki hakikaten var, neden yapiyor, neden?
hickimse tarafindan dogrulanip/yanli$lanip ayaga du$urulmesin istedigim peak mevzudur ki artik giri$i de tamamladim. tamemen oznel hayat tecrubesi, nacizane terakum, algi ve kritik gelenegini zedelemeyici argumana yakin alternatif fikir prezentasyonundan ibaret entrymin kalanini aktarayim.
1."kucucuk cocuklar oldurulurken allah nerede?"
saniyorum ki allah bunlara kari$maz. o an konuya mudahale etmesi, kitaplarca mu$tulanmi$ ex ante davrani$ konumlanmalarinin sonucu brikol temennileri bo$a cikarir.. beyza nin kadinlari'nda demet evgar'in can verdigi bir karakterin repligi: "senin kizligini parmagiyla bozarken o hayvan, neredeydi allah?" zbam!! gordun mu!
demem o ki ki$i istiyor hemen israil halki sars yesin, gokten levrek yagarken bunlarin kafasina kafasina kopekbaligi du$sun, surunsunler vs. oyle olmuyor. gettolarda sabun edilen yahudilerin cezasini verecek olan kim? peki birinci dunya sava$i'nda grogi pozisyonundan avrupa ekonomisinin lokomotifi haline gelen i$kenceci fa$izan alman halkinin ettigi yaninda mi kalacak? omur istiyor gormek, allah -varsa- istiyor -belki- daha sonra tecelli etsin adalet. iradenin izaha ali$mi$ ve/veya ali$tirilmi$ olmasi tansiklara, hikmetlere, yuzu suyu hurmetlere el-pence divan ediyor insani. velhasil burada bir kisirlik, bir cozumsuzluk, devamsizlik hali var. genlerle oynanmi$, aminoasit dizilimleri sicmi$, icinden cikamiyoruz. velev ki soylem; allah in adaleti mevcut olsa dahi bizde abstraktla$mi$. armut pi$mi$ ama agza du$memi$.
aileden gelen inanc, toplumun ortak kanaatleri veyahut masturbatif/tirsaki varlik kabullenmeleri yetmiyor. konu biraz daha derun.
2. "izliyor, goruyor, yorumluyor; ama bir yandan da zaten kaderini cizmi$, senaryo hazir ve sen oynuyorsun!"
bu ise, epikur tarzi hazciliga ve predestinasyonizme yonlendiren koy gotune rahvan gitsin kabilinden gunahkarliga -varsa-, ba$ibo$luga, etik bilmez terbiye anlamaz ku$ ucmaz kervan gecmez pu$tluk seviyesinde boheme davet eder nitelikte bir toplumsal algi.
holivud'da boyle, beat generation'da boyle, uzagi gec, iftar sofrasina $arap ekleyen yezidide boyle, $arap icemeyecegim korkusundan zemzeme dudak surmemi$ arap'ta boyle, genclige adim atmi$ imog'da boyle, emo goren masum koylu'de boyle, cinsel devrimle minor'u major'leyen edebiyatta boyle, sanatta boyle. vurdumduymazlik, soktumcikmazlik, siktimyanmam'lik rehaveti bu. onun kasmazligi. allah'in -varsa- bunlara da kari$acagina dair bir inanc beslemiyorum. iskandil ediyorsa, omuzlarina mayin gibi iki melek do$uyorsa, her anini biliyorsa seni zaten en ba$tan huzursuzla$tiran ve edimlerinden sorumlu tutmakla yukumlendiren palyatif korku/larj'lik olasiligini da yaninda ta$iyor demek gibi bir anlama mundemic oluyor bu da. "yaratti, izliyor, hata yapmani bekliyor, yaptiginda cezalandiracagini kitaplarla belirtiyor, yapmazsan huriler, gilmanlar seriyor onune, katatonik $izofren gibi davraniyor ama aslinda tum gucu, iradeyi, ho$goruyu, varolagelen her tur canli, cansiz objeyi kendi soyut varliginin bir parcasina ta$iyacak $ekilde dizayn ettigini vurguluyor, vahiylerle, peygamberlerle, ermi$lerle, dervi$lerle, dualarla, sevaplarla, gunahlarla vd'si saymakla bitmez zigonlarla hem kendi yaratmi$ oldugu soylenilen evrende senin ya$ama alanini darliyor hem de bunun sebebini aciklamiyor?" gibi; "adem, havva, lilith, gayomart, sirat koprusu, cinvat koprusu, mesih, astvart arta gibi kavram karga$asini elden birakmayacak kadar cok dini aksesuar yaratmi$, sonra da bunlari bir guzel harmanlayarak kendi kafasini kendisi sikmi$ kul'lar yaratiyor ama onlarin lahut nasut nam hem allah hem insan olmadiklarini soyleyen kul'lari da toplum denen kicikirik total ya$am kirliligine angaje etmekten geri durmuyor?" gibi turlu acmazlara giren ve asla tanimlanamayacagi soylenen mevzularla kafani bir kez daha ve bir kez da karma$ikla$tiriyor.
benim algim, allah'in -varsa- $effaf olmadigini soyluyor. tabansiz, komprador, spekulator demiyorum; sadece $effaf degil. netligi yok.
kitap cok, yalvac cok, din cok. evrim es geciliyor, darwin gunah kecisi oluyor, bilim dogmalarla ayni kaba konup santrifuj ediliyor. kristalle$en bilimden geriye sadece kutsal yaraticiya yonelme hali kaliyor oyle mi?
3. "bu kadar $ey tesadufle mi oldu? kusursuz duzeni gormuyor musun?"
gormuyorum. kaos ve karma$adan, sava$lardan-soykirimlardan-kavgalardan ba$kasini gormuyorum. evet bir duzen var ve sadece duzuyor. (bkz: duzmek)
dengenin ters cali$masi, bu bi' garip feedback bana gore degil. dinozorlar olurken mikroorganizmalarin halay cektigi bir doga duzeninin, toplumsal duzenin dagilmasi, icinin bo$altilmasi, mahvedilmesi de ayni ex post tesaduflerin tasarlanmi$ basamaklari mi diye sormak istiyorum. farz-i misal oyle, e neden? ne gerek vardi? miat doldu, ta$ kirildi, hem de boyle 3/4'u su geri kalani toprak ve et yigini olacak $ekilde oldu: bu cok mantikli, cilgin bilimsel: hahaha kabul. ancak bunca kesi$menin yaratildigi alanin nirengisi ne? kisaca: allah canlilar ve cansizlar aleminden ne istiyor? sir nerede, the secret septisizmi ne olcude anla$ilir, medulla'yi kim sikti, allah allah kontes vikonta verdi mi? mevzu ne? kara delikler, olay ufku, planet seksi, ufo, uzay bo$lugu, mars'a yollanan hamamboceginin ya$amasi, uremesi filan hepten sacmalik ama 5 duyu organinca algilanamayan bir regulasyon ba$kani tandansli akl i kulli'nin yarati, sorgulama, duzenleme fonksiyonu algilamasak da sacma degil. peki.
..
daha gidebilirdi. sadece diyecegim $u ki allah'in varligina inanmiyorum. inanmamakla herhangi bir cuvala girmi$ de olmuyorum. dinlerin, tabularin, dogmalarin, ahlak kurallarinin ve toplumsal bilincin nezdimde zerre ehemmiyeti, gecerligi yok. bu beni ateist, deist, jainist, ahura mazda, opel vectra filan da yapmiyor.
oyle soyleyeyim dedim.