korku ve titreme

soren kierkegaard'ın ünlü kitabı.. kierkegaard eserinde ibrahim'in meşhur oğlunu tanrı'ya feda etme hikayesini kullanarak ibrahim'in kitleler üzerinde yücelik etkisinin nedenlerine cevap arıyor. kierkegaard kendisini seven kendisi için yüceleşir,başkalarını seven başkaları için fedakarlık yaparak yüceleşirken,ancak tanrı için tanrı ile beraber çalışan ve fedakarlık yapan kişinin en son noktada en yüce kişi olacağını anlatıyor.ibrahim'i diğer bütün kahramanlardan ayıran şey onun yaptığı fedakarlığın o dönem için izah edilebilir ve karşılık bulan bir eylem olmamasıdır.ibrahim'in yaptığı eylem'in yüceliği kitlelerin nazarında tanrı'nın neden böyle bir fedakarlık istediği sorusu ve ibrahim'in bunu nasıl yapabildiği bilmecesinin bilinmezliğinde yatmaktadır.
------

kierkegaard "korku ve titreme" adlı eserinde hz. ibrahimi saçma kahraman olarak sunar. çünkü ibrahim, oğlu ishakı tanrının isteği üzerine, nedenini dahi bilmediği halde, moria dağına kurban etmeye götürmüş ancak son anda yine tanrının dileğiyle bu eylemini gerçekleştirememiştir.

kierkegaard'a göre ".... insandaki en yüce tutku imandır.... iman en yüce şeydir," iman sayesinde hiçbir şeyden feragat etmeyiz, tam tersine herşeye sahip oluruz. tıpkı hz. ibrahim gibi.

ibrahim tanrıya öyle inanış güvenmiştir ki çekilen acılar ve insani hesaplaşmalar anlamını çoktan yitirmiş, tanrıya en iyiyi kurban etmek tek amaç haline gelmiştir

hz.ibrahim;in yaşamını bizim için değerli kılan şey, kierkegaarda göre, onun öyküsünün imanın ne müthiş bir paradoks olduğunu göstermesidir.

imanı öyle bir paradokstur ki bir cinayeti tanrı’yı memnun kılan kutsal bir eyleme dönüştürebilir. öyle bir paradokstur ki ishakı ibrahime geri verebilir öyle bir paradokstur ki hiçbir düşünce onu alt edemez. çünkü imanın başladığı yer, düşünmenin terk edildiği yerdir.

saçmalığın inayetiyle tüm varoluş kavranabilir, her an sevinçli ve mutlu yaşanabilir.

başka bir deyişle kılıcın her an sevgilinin başı üzerinde sallandığını görerek teslimiyetin acısında dinginlik değil, saçmalığın inayetinde sevinç bularak yaşanabilir - işte muhteşem olan da kierkegaarda göre bu’ dur.

------------

"kendisini seven kimse kendisinde yüceleşti ve diğerlerini seven kimse kendisini adaması yoluyla yüceldi; ancak tanrıyı seven kimse herkesten yüce hale geldi. hepsi hatırlanacaktır; ancak herkes beklentisi oranında yücelmiştir. birisi mümkün olanı bekleme yoluyla yüceldi, bir başkası sonsuzluğu bekleyerek; ancak imkansızı bekleyen herkesten yüce hale geldi. hepsi hatırlanacaktır, ancak herkes uğruna çabaladığının büyüklüğüyle orantılı olarak yüceldi. dünya için çabalayan dünyayı fethederek yüceldi ve kendisi için çabalayan kendisini fethederek yüceldi; fakat tanrıyla beraber çabalayan herkesten yüce hale geldi. böylece dünyada şiddetli bir mücadele oldu, insan insana karşı bir kii binlere karşı, ancak tanrı için çabalayan herkesten yüceydi. böylece yeryüzünde şiddetli bir mücadele oldu; her şeyi kendi gücüyle fetheden vardı ve tanrıyı kendi güçsüzlüğüyle fetheden vardı. kendisine güvenen ve herşeyi kazanan vardı ve kendi gücünde güvenli her şeyi feda eden vardı; ancak herkesten yücesi tanrıya inanandı. kendi gücünde üce olan vardı ve kendi bilgeliğinde yüce olan ve kendi umudunda yüce olan ve aşkta yüce olan vardı; ancak hepsinden yücesi ibrahim idi. o gücü güçsüzlüğü olan bir güçle yüceydi, sırrı aptallğı olan bir bilgelikte yüceydi, dışşal görünümü çılgınlık olan umutta yüceydi, kendisinden nefretinden oluşan aşkında yüceydi."