Yakın zamanda tüm serisini bitirdim. Entry girmeden olmazdı tabi.
Yaşar Kemal'le tanışmam lise yıllarına, kitap okumaya yeni başladığım döneme dayanır. O zamanlar elimde "kuyucaklı yusuf" vardı. Kitap hediyeleşmesi ile edinmiştim galiba onu. Ama okumadım. Bir gün arkadaşım bana verir misin onu dedi, ben de sana bir kitap veririm, bu bir trampa teklifi idi. Giden de gelen de çok önemli değildi benim için. Duracaktı televizyon sehpasının iki kapaklı ve kitaplık* olarak kullandığım bölmesinde bekleyecekti. Trampa ile edindiğim kitap "binboğalar efsanesi" idi.
Lise son itibariyle bir okuma çabasına girdim. Bu çabanın ikinci ya da üçüncü ayağında, belki dördüncü ya da beşinci ayağında** okudum Binboğalar efsanesi'ni. Yazarın doğa ve insan betimlemeleri, anlattığı efsaneler çok hoşuma gitmişti. Tabi kitaptaki olay da ilgi çekiciydi.
Üniversiteye başlamamla okuma macerasına devam ettim. Üniversite kütüphanesinde kitap bakarken Yaşar Kemal kitaplarını es geçmek olmazdı. Ben de "yılanı öldürseler" kitabını ödünç aldım. kitabın bıraktığı tadı anımsamakla birlikte, ki ben okuduğum ya izlediğim şeyleri anımsamamakla birlikte bıraktığı tadı anımasayan biriyimdir, bitiminde tekrar yaşar Kemal kitabı ödünç aldım. Üçüncü ve dördüncü yaşar Kemal eseri, sonrasında (askerdeyken) ikinci kez okuduğum "akçasaz'ın ağaları" serisiydi: demirciler çarşısı cinayeti ve yusufçuk yusuf. Demirin tuncuna insanın piçine kaldığımız seri hani. O zamanlar bu söz ya popüler değildi ya da ben bilmiyordum. Bu seriyi seçmemde popülarite etkisi yok yani. Ha olsa kötü mü, değil. Kütüphanede yaşar Kemal kitapları arasından seçip aldım. Belki de adı çekici geldi.
ince Memed'i üniversitedeyken okumak istedim ancak kütüphanede seri eksikti. O zaman kitap satın alma gibi bir huyum ve yeterli maddi olanağım da yoktu. Öteledim o yüzden. Ama hep aklımdaydı. Çünkü yazarın bütün romanlarını okumak istiyordum, okumadığım tek bu vardı. Sonradan fark ettim ki ağrıdağı efsanesi romanı da varmış. Onu da sonra okurum artık.
Seri eksik, kitap alacak para yok, para olunca seri çok uzun uygun bir zaman kollayayım filan derken okumak bu zamana kaldı.
Şimdi seri hakkında konuşalım. Yaşar Kemal'in üslubunu iyi bilen ben için, bol doğa ve karakter betimlemesi, karakterlerin kimi zaman en ufak hareketlerinin detaylı olarak anlatılması, karakterlerin düşünce dünyasının detaylı olarak anlatılması, efsane anlatımları yeni bir şey değildi.
Okurken yanımda telefon vardı sürekli. Bilmediğim kelimelerin anlamına bakmak ve de adı geçen yerleri haritada bulabilmek için. Olayların geçtiği yerleri haritada incelemek, karakterlerin hareketlerini harita üzerinden anlamaya çalışmak güzeldi. Kimi yer adları günümüzde geçerliliğini korurken kimilerini bulamadım. Ya gerçek adı değildi bunların ya da adları değişmişti. Mesela, Memed'in köyü olan Değirmenoluk köyünü bulamadım. Ama vayvay köyü çukurovada, kasabanın (kadirli) yakınlarında görünmekte idi.
Seriyi iki kelime ile ifade etmek gerekirse benim için; mecburluk ve düzendir.
Memed önce daha çok kişisel bir mecburiyetten ötürü cinayet işlemiş, sonrasında ise düzene karşı bir tutuma girmiştir. Bu düzen, köylülerin ezildiği ağalık, beylik düzenidir. Memed, sevdiği kızın zoraki nişanlısı olan köyünün ağası Abdi Ağanın yeğenini sevdiği kızın elinden alınmış olması nedeniyle öldürmüştür. Burada da bir düzen etkisi vardır tabi. kızı Sefil ibrahim'in oğluna vermek yerine ağanın yeğenine vermek düzenin bir parçasıdır. Düzen ağanın köylerinde yaşayan insanlar (serf diyebiliriz) tarafından da kanıksanmıştır. Kızın ağa yeğenine verilme süreci kitapta anlatılmamış olsa da ağa korkusu ve ağaya hısım olma arzusunun etkili olduğu şüphesizdir.
Memed, bu cinayet vakasından sonra eşkiyalığa adım atmıştır. iLerleyen süreçte Abdi ağa'nın yaptıkları memed'in içindeki kurdu harekete geçirecek ve yarım kalan işi tamamlayıp onu öldürecektir. MEmed ağa zulmüne karşı gelme mecburluğu içindedir artık. ilerleyen süreçte memed bu saikle ama günbegün bilinçlenerek mücadelesine devam edecektir.
* Bakmayın kitaplık dediğime, içinde ders kitapları ve defterlerim vardı sadece, kapağına da ders programı yapıştırılmıştı elbet.
** Buradaki kararsızlık okuduklarım listemle alakalıdır. Başlarda bir liste yapmıyordum, sonradan liste yaptığımda 2,.3., 4. ve 5. sıralardan emin olmamakla birlikte bu kitabı 2. sıraya yazmıştım.
Aşçılığı hakkında değerlendirme yapabilecek bir değilim ancak yemek programı yapan birisi olarak gayet başarılı buluyorum. Ekrana kilitliyor insanı. Anlatımı sıkmıyor, ufak espriler ve kendine özgü laflarla anlatımı zenginleştiriyor.
Güç/iktidar, zamanla sahiplerini otoriter/diktatör/firavun haline getirir. Demokratik sistemlerde bunun önüne geçebilmek için seçimle hükümet kurma, kuvvetler ayrılığı (özellikle yargı bağımsızlığı), temel hak ve özgürlüklerin tanınması ve koruma mekanizmalarının geliştirilmesi gibi yol ve yöntemler bulunmaktadır. Tabi burada başarı sağlanabilmesi için demokrasinin toplum tarafından - en azından büyük çoğunluğu tarafından- içselleştirilmiş olması gerekir.
Böyle başlıkları görmek güzel. Ancak tavsiyede bulunanların ufak da olsa neden tavsiye ettiğini yazması iyi olur kanaatimce. Haa bu tarz başlıklara benim de direkt tavsiyeleri yazdığım oldu ama doğru olan bu yöntem değil tabi.
Yaşar Kemal'in betimlemeleri ile romandaki mekânları zihnimizde canlandırabildiğimiz, konar göçer Yörüklerin yaşantısının anlatıldığı, hızır ile ilyas'ın buluşmasının (hıdrellez) ilgi çekici şekilde işlendiği bir romandır.
--spoiler--
Bulgaristan'dan istanbul'a dönüş ile ilgili bir şeyler de olacak diye beklemiştim. Ha bu son kötü mü değil tabi
--spoiler--
Filmde beğenmediğim iki nokta var.
--spoiler--
1. Domalan soyadı üzerinden komedi kasılması. Gereksizdi, filmle bağdaşan bir yanı yoktu.
2. Selim'in Sakıp'a hiç sormadan 300 km yol giderek Romanya'ya kadar gitmesi. Gerçekçi değil. insan o kadar yol gidip de hiç sormaz mı, "ağa (kardaş) ben gidiyorum ama doğru mu gidiyorum bir bak hele." denmez mi?
--spoiler--
Şahsen bir anda popüler olan şeylere karşı bir antipati oluşuyor bende. Bunun nedenini bilmiyorum. Ama Pokemon go için bu antipati oluşmamıştı. Çünkü çocukken izlediğim ve en sevdiğim çizgi filmlerden biri. Diğeri Beyblade. Ayrıca Tom ve Jerry'nin yeri ayrıdır. Onu bu kategoride değerlendirmiyorum.
Gelelim niye oynayamadığıma. Telefonum oyuna elverişli değildi. Akıllı telefondu ama Windows Phone işletim sistemi vardı ve oyun bu işletim sistemine çıkmamıştı.
Sonra android bir telefon aldım ama canım istemedi oynamayı. Hem telefonda oyun oynamayı da pek sevmem. Ama şimdilerde düşünüyorum, evde kalma bitince yükleyip Pokemon peşine düşsem mi diye.
Linke tıkladım haberi okuyorum. Altındağ belediye başkanı Veysel Tiryaki diyor. Allah Allah dedim , bu adam son yerel seçimde Yenimahalle belediyesine aday olmamıştı, ne alaka Altındağ dedim. Hem Altındağ belediye başkanının adını da unuttum ama kesin veysel Tiryaki değil dedim. Kendi kendime dedim bunları.
--spoiler--
Final maçını izlediğimde acaba gerçekten böyle mi sonuçlanmış, yani son anda 5 puan alarak mı şampiyon olmuş geeta diye merak edip ufak bir araştırma yaptım.
(Araştırma: Google'ı aç, "Delhi 2010 55 women wrestling" arat)
Araştırmam sonucunda final maçının videosuna ulaştım. Filmdeki gibi son anda kazanma durumu söz konusu değil. 1-0 ve 7-0 sıfırlık sonuçlarla 2-0 rahat kazanmış geeta. Tabi film bu, o kadar abartı olur. Her şey gerçek diye bir iddiası da yok galiba filmin. Filmin başında sadece baba phogat ve kızlarının gerçek olduğu, diğer kişilerin gerçek olmadığı yönünde de bir uyarı var zaten.
Diziyi izlemedim. Konusu da pek ilgimi çekmiyor açıkçası. Ancak diziler ve dizzyler kanalında Fox abimizin eleştirel hönkürmesini izledim. Güldürdü yine.
1. Fitz, Glass'a seninle anlaşma yapmıştık kabul ettin, oğluna da anlatmaya çalıştım ama dinlemedi minvalinde kendini savundu. Ancak glass anlaşma yok dedi. Bana da anlaştılar gibi gelmişti malum göz kırpmalı sahnede. Ya ben de fitz gibi yanlış anladım ya da glass abimiz intikam hırsından anlaşma yoktu dedi.
2. Glass abi, fitz'i karnından bıçakladı, karnına balta sapladı, bacağına bıçak sapladı, tam üstüne çıktı boğacak ya da bıçakla kafasını kesecek derken bingo. "intikam tanrı'nın işidir." Deyip fitz'i o halde suya saldı ki suyun kenarında da bunların belalısı kızılderililer var. Adamı o hale getirip, soğuk nehre kızılderililerin kucağına salıp "intikam tanrı'nın işi" demek de olmadı sanki.
