hakkında bilgi edinilmek istenen kütleyi oluşturan birimler arasından belirlenen amaçlar doğrultusunda yalnızca bir kısmının seçilip gözlenmesine denmektedir.
eğer gözlemlenecek kütledeki birimler sürekli karakterde ise; istenilen anda gözlemlenmeye hazır olan bu tür birimlerin, gözlenmesi ya da kaydedilmesi işlemlerine denmekte.
istatistik biliminde, henüz oluşmamış ancak oluşturulması mümkün olan kütlelere denmektedir.
kolaylıkla görülebileceği gibi varsayımsal kütleler, varsayımsal birimlerin oluşturduğu kütlelerdir.
örneğin; 30 kişilik bir sınıftan rastgele seçilecek 5 kişilik bir grup için farklı seçimler yapılabilir. 142,506 adet farklı 5 kişilik grupların oluşturduğu kütle varsayımsal bir kütledir.
alıntıdır. kaynak: Anadolu Üniversitesi - Açıköğretim E-Öğrenme Portalı.
istatistik biliminde, gerçek birimlerlerin oluşturduğu birimlere gerçek kütle denmektedir.
örneğin; bir üniversitenin öğrencileri, bir yerleşim merkezinde bir yılda görülen trafik kazaları ve doğum olaylarının oluşturdukları kütleler birer gerçek kütlelerdir.
istatistiksel anlamda: belirlenen amaç ya da amaçlar doğrultusunda, ilgilenilen yığın olayın tanımlanmasıyla 'birim seçme' işlemi gerçekleştirilmiş olur. başka bir anlatımla kimlerin ya da nelerin gözlemleneceği belirlenir.
ancak birim seçilirken, amaca uygunluk ve uygulanabilirlik özelliklerinin öncelikle göz önünde bulundurulması gerekir. bunun için de birim belirlenirken, birim tanımın kesin ve amaca uygun ve uygulamaya elverişli olması gerekir. tanımın kesin olması, uygulamacılarca incelenen yığın olaya ilişkin aynı şeyin anlaşılması, başka bir deyişle kuşkulara yer açmayacak biçimde açık olmasıdır.
tanımın kesin olmasının yanı sıra tanımın amaca uygunluğu ve kolaylıkla uygulanabilirkliği de gözden uzak tutulmamalıdır.
alıntıdır. kaynak: Anadolu Üniversitesi - Açıköğretim E-Öğrenme Portalı.
belirlenen amaçlar doğrultusunda gözlemlenecek birimlerin, ölçülmesi ya da sayılması, sonra da bunların ilgilenilen değişkenlere göre, hangi şıklara sahip olduğunun belirlenmesi ve kaydedilmesi işlemlerini içerir.
bu teoriler; ülkeler arası mübadelenin sebeplerini, ülkelere sağladığı yararları ve ülkeler arası ticarette fiyatların nasıl oluştuğunu açıklamaktadır.
ülkelerin uluslararası ticarete katılmayı yararlı buldukları sebepleri idfade etmek istediğimizde bunları;
* ülke üretimlerinin kendi gereksinimlerini karşılayamaması
* belirli malların üretiminde uzmanlaşılmış olması
* insanların zevk ve tercihindeki farklılıklar
ölçeğe göre artan getiri veya büyük ölçekli üretimin sağladığı düşük maliyetler olarak saymak mümkündür.
merkez bankası ticari bankaların çeşitli ekonomik faaliyetleriyle ilgili olarak alacakları kredilere bir tavan getirebilir. böylece merkez bankası kredi hacmini ekonomik gelişmeler doğrultusunda ayarlama imkanına sahip olmaktadır. bu tür bir uygulamaya genellikle dolaşımdaki para miktarının azaltılması istendiği dönemlerde gidilmektedir. bu uygulamanın en önemli özelliği istenilen sonucun kesin olarak sağlanmasıdır.
ekonomideki para arzını belirlemede kullanılan para politikası araçlarından birisi de reeskont oranlarıdır. bankalar nakit ihtiyacı içinde oldukları zaman merkez bankasından borç alabilmektedir. buna göre merkez bankasının bankalara verdiği kredilere uyguladığı faiz oranına reeskont oranı adı verilmektedir.
merkez bankası ekonominin ve bankacılık sisteminin içinde bulunduğu koşullara göre istediği zaman bu oranı artırabilmekte veya azaltabilmektedir.
reeskont oranındaki artışlar bankaların merkez bankasına borçlanmasından caydırırken, reeskont oranındaki düşüşler ile bankalar merkez bankasına borçlanmaya teşvik edilirler.
merkez bankası tarafından reeskont oranının artırılması veya azaltılması kredi hacmini etkilemektedir. piyasada para darlığı veya deflasyonist bir durum var ise merkez bankası reeskont oranını düşürmektedir.
(soru: piyasada para darlığı veya deflasyonist bir durum var ise bu durumda reeskont oranındaki değişiklik nasıl olmalıdır? cevap: düşecektir.)
edit: piyasada enflasyonist bir durum var ise para arzını azaltmak için merkez bankas reeskont oranını yükselterek enflasyonist baskının azaltılmasını sağlamaktadır.
edit: doğru üzerindeki her nokta, üretilen mal ve hizmet maliyetlerinin, bu mal ve hizmetlerin satışından elde edilecek gelire eşit olduğunu göstermektedir.
toplumsal sapmayı, insanların ne yaptıkları ile değil diğer insanların onların davranışlarına atfettikleri anlamlar ile açıklama iddiasındaki teoridir.
* toplum kurallarına uygun davranmamak ve sahte bir sevimlilik ve olgunluk.
* hukuka aykırı ve alışılmamış biçimde davranma güdüsü ve ufak hileli suçları tekrar tekrar işlemek.
* kronik vefasızlık ve yapılmış olan kötü davranışlar nedeniyle bir sıkıntının veya suçluluk duygusunun olmaması.
* geçmiş deneyimlerden ders almamak, yetkililerle sürekli çatışma ve yakın\anlamlı insanlararası ilişkileri sürdürememe.
* zevk almayı erteleyememek.
* grup üyeleri belirli ortak çıkar ve değerleri paylaşırlar.
* gruplar toplumsal yapılardır. her grup içinde bir tabakalaşma ve statü dağılımı mevcuttur.
* gruptaki her üye kendi sosyal rolünü oynar.
* her grup, içinde rollerin oynandığı yolları etkileyen davranış normlarına sahiptir.
* değerler toplumsal kontrol ve toplumsal baskının araçlarıdır.
* her toplumdaki ideal düşünme ve davranma yolları değerler tarafından işaret edilirler. toplumsal olarak kabul edilebilir davranışların adeta şemasını çizerler.
* değerler kişilerin toplumsal rolleri seçmelerinde ve gerçekleştirmelerinde rehberlik ederler. ilgi yaratır, cesaret verirler.
* böylelikle kişiler de çeşitli rollerin gerekliliklerinin ve beklentilerinin bir takım değerli hedefler doğrultusunda işlemekte olduğunu kavramış olurlar.
