Üniversite'deyken bu dersi, ülkenin en sağlam adamlarından bir tanesinden almanın mutluluğunu yaşıyorum şu başlığı görünce. Yardırma potansiyelim tamamiyle yüksek.
Evet bu işin uzmanı olan hocam, (bkz: Prof. Dr. Ercan Öztemel) , özelde de uzun bir süre görüştüğüm, fikirlerini, anlatış tarzını çok sevdiğim çok zeki bir insandır kendisi.
Yapay zeka konusuna gelirsek,
makinaların akıllı veya zeki davranmasının birbirinden ayrılmasını sağlayan bilim dalı olarak nitelendirilebilir. Ercan hocamın anlattığı şu hadise, olayı çok güzel özetliyor.
--spoiler--
Bir gün eşim beni çıkarttı evden, akıllı fırın gelmiş. Fırınımız bozuldu, yenisini almamız lazım diye. Gittik fırını almaya. Adam saydı tüm özelliklerini ve fırın zeki dedi. Peki yemek koyduğumuzda piştiğini anlayabiliyor mu dedim? Hayır siz burdan 50dk süre belirtiyorsunuz o 50dk sonra kapanıyor dedi. Bende bunun üzerine sordum, madem zeki yemeğin piştiğini niye anlayamıyor diye. Adam şaştı kaldı. Ama hanım istediği için mecburen aldık
--spoiler--
Zeki sistemlerle, programlanmış sistemleri birbirinden ayırmak gerekiyor. Entry'leri okuduğumda şunu görüyorum ki, insanlar genel olarak bu ayrımda kalmışlar. Fırın üzerinden gidecek olursak, eğer fırın kamera yardımı, koku yardımıyla o yemeğin gerçekten piştiğine bir insan gibi karar veriyorsa, zeki sistemdir. Diğer türlü dakikasını ben ayarladıktan sonra kendisi kapanıyorsa, bu programlanmış sistemdir.
Aslında yapay sinir ağları falan gibi uzun uzun konular var da, vakit oldukça uzun uzun konuşuruz gençler.
Birçok robotta artık yapay zeka vardır. Hatta dizilerde robotlar da yer aldığına göre yapay zekanın ilerisini hayal edebilirisiniz. (bkz: Doctor who 8.sezon)
Fakat zekası yapay zekadan yüksek olan insanoğlunun aptallığı bir türlü çözülemeyecektir.
şuan ki teknoloji ile oldukça masraflı ve sabır gerektiren bir teknolojidir. halen sistemlerde algoritma mantığının üzerine geçemedikleri için on binlerce sayfalık kod gerekmektedir.
aslında yapay zeka ile ilgili binlerce çalışma var.
ki filmlerden ve dizilerden de bunu görebiliyoruz.
terminator serisinden başla, alien'den gir, karaköyden gir eminönü'nden çık...
interstellar'daki tars bile yapay zekadır.
çünkü bir makinenin insan gibi olması için öncelikle akıllı olması gerekir.
hesap makinesi bütün matematik işlemlerini yapsa bile yapay zeka değildir çünkü akıllı değildir.
captcha gibi basit bir teknoloji bir aslında bir yapay zekadır.
ilerde gerçekleşecek bir teknoloji olacagina inandigim ve olmasini dört gözle bekledigim, heyecan verici bir o kadarda tehlikeli teknoloji.Bi ışık hizina ulasilmasini bir de bunu gormeyi cok isterim.
felsefe boyutu çok uzun ve anlamakta zorluk çekilecek alan fakat uygulama kısmı dikkatli düşünürseniz fazla zorlnamadan yapabileceğiniz bir alandır. Video oyunlarda, robotlarda, akllı elektronik cihazlarda ve çok daha fazla sistemlerde kullanılan ve gerçekten de mantıklı bir şekilde kullanılırsa insanlığa çok fazla yararı olabileceğini düşündüğüm alandır.
son dönemde üzerinde oldukça fazla çalışmalar yapılan alan. insanlığın sonunu getirebileceğinden korkuluyor, buna dair endişeler var. ancak insanların merakı her türlü korkuyu alt eder.
kısaca al(artificial intelligence) olarak anılan yapay zeka, insanlar tarafından gerçekleştirildiğinde zeka gerektiren işleri makinelere yaptırması çalışmaları ile uğraşan bir bilimdir.
bu çalışmalar:
+bir bilgi örüntüsünün seçilmesini,
+bilgileri kullanarak sonuç çıkarmayı,
+bilgiyi gözden geçirerekdeğiştirmeyi ve problem çözmeyi,
+bilgi örüntüleri arasındaki benzerlikleri farkları ortaya çıkarmayı
kapsar.
yapay zeka elektronik makineler aracılığıyla insanın ussal etkinliğini olabildiğince taklit etmek ve belki de insanın ussal yeteneğini geliştirmektir. yapay zekanın sonuçları, insanın müdahalesini ya da kontrolünü gerektiren çeşitli karmaşık veya tehlikeli görevleri insanın yeteneğinin ötesinde hız ve güvenirlilikle yerine getirebilen cihazların üretimi ve tasarımı için de oldukça önemlidir.
günümüzde bilgisayarlar birçok karmaşık işlemi yüksek hızlarla yapabilmektedirler. ancak yaptıklarıbu işleri öğrenip tekrarlama, gereken yerlerde karar verebilme becerisine sahip değilllerdir. yapay zeka araştırmalarını nbir kolu olan bilgi tabanlı sistemler(uzman sistemler) bu olguyu değiştirme çabasındadır. bunun için bilgi tabanlı sistemlere iki temel beceri kazandırılması hedeflenmiştir.
+insanın karar verebilme yetisini taklit edebilme,
+kendi kendine öğrenebilme
uzman sistemler, çözümleri için önemli ölçüde insan uzmanlığı gerektiren karmaşık problemleriçözmek için bilgi, mantıksal çıkarım prodesürleri kullanan akıllı bilgisayar yazılımlarıdır.başarılı bir uzman sisteminin dört temel özelliğ vardır.
+önemli performansyeteneği
+makul cevap süresi
+güncellenebilirlik
+etkileşimli kullanıcı ara yüz
günümüzde uzman sistemler değişik bilim dallarında karar vermeye yardımcı olarak kullanılmaktadır. örn:tıp, petrol araştırmaları,finans, kimya, teknolojik tasarım...
ilginç bir örneği http://www.dingobeta.com adresinde görülebilir.
ayrıca farkında olmadan günümüzde kullandığımız pek çok cihaza entegre edilmiştir. klimalar ve otomobiller başlıcalarıdır.
gerçi tehlikeli, şimdi zekasını geliştirdiğimiz makinelere yüzyıllar sonra yapay mallık entegre etmek için uğraşmayız inşallah.
