Benim için beyazperdenin en iyi hiciv örneğidir. Sene 1940 ancak sahnelerin işlevliliği daha çoğu filmde yok. Müthiş bir mizah örneği çıkarmış yine Chaplin. Yalnızca süresi biraz daha kısa olabilirdi. Son beş dakikasından sonra daha da uzasaydı dedim ama neyse.. Fazla birşey söylemeyeceğim ancak sonda ki konuşmanın metnini tekrar okumanızda fayda var.
Üzgünüm ama ben imparator olmak istemiyorum. Bu benim işim değil. Ne kimseyi idare etmek ne de ülkeleri fethetmek istiyorum. Elimden gelse, herkese, ister Yahudi, ister zenci, ister beyaz olsun tüm insanlara yardım etmek isterim.
Hepimiz karşımızdakine yardım etmek isteriz. Bütün insanlar böyledir. Karşımızdakinin mutluluğunu görmek isteriz, üzüntüsünü değil. Birbirimizden nefret etmek ve birbirimizi hor görmek istemeyiz. Bu dünyada herkese yetecek yer var. Ve toprak hepimizin ihtiyacını karşılayacak kadar bereketlidir.
Hayatın bize çizdiği yol özgürlük ve güzelliklerle dolu olabilir, ama biz bu yolu yitirdik. Hırs insanların ruhunu zehirledi, dünyayı bir nefret çemberine aldı, hepimizi kaz adımlarıyla sefaletin ve kanın içine sürükledi. Hızımızı arttırdık ama bunun tutsağı olduk. Bolluk getiren makineleşme bizi yoksul kıldı. Edindiğimiz bilgiler bizi alaycı yaptı; zekamızı ise katı ve acımasız. Çok düşünüyoruz ama az hissediyoruz. Makineleşmeden çok insanlığa gereksinimimiz var. Zekadan çok iyilik ve anlayışa gereksinimimiz var. Bu değerler olmasa hayat korkunç olur, her şeyimizi yitiririz.
Uçaklar ve radyo bizleri birbirimize yaklaştırdı. Bunlar, doğaları gereği, insanın içindeki iyiliği ortaya çıkarmaya, evrensel kardeşliği oluşturmaya ve hepimizin birleşmesini sağlamaya çalışmaktadır. Şu anda bile sesim dünyadaki milyonlarca insana, milyonlarca acı çeken kadın, erkek ve çocuğa, suçsuz insanları hapse atan, işkence eden bir sistemin kurbanlarına ulaşıyor. Beni işitenlere şunu söylemek istiyorum: "Kendinizi ümitsizliğe kaptırmayın." Üstümüze çöken bela, vahşi bir hırsın, insanlığın gelişmesinden korkanların duyduğu acının bir sonucudur. insanlardaki bu nefret duygusu geçecektir, diktatörler ölecek ve halktan zorla aldıkları iktidar yine halkın eline geçecektir. insanlar ölmeyi bildikleri sürece özgürlük asla yok olmayacaktır.
Askerler! Sizleri aldatan, sizleri köle gibi kullanan, ne yapmanız gerektiğini, nasıl düşünmeniz gerektiğini ve nasıl ölmemiz gerektiğini söyleyen bu zalimlere asla boyun eğmeyin. Sizleri bir hayvan terbiye eder gibi şartlandırıp topun ağzına sürenlere boyun eğmeyin. Kafaları ve kalpleri bir makine gibi olan bu adamlara boyun eğmeyin. Sizler birer makine değilsiniz. Sizler insansınız! Kalbiniz insanlık sevgisiyle dolup taşmaktadır! Nefret etmeyin! Yalnızca sevilmeyenler nefret eder... sevilmeyenler ve anormal olanlar!
Askerler! Kölelik uğruna savaşmayın! Özgürlük için savaşın! St Luke'un incil'inin on yedinci bölümünde cennetin tek bir adamda ya da bir grup insanda değil tüm insanların içinde olduğu yazılıdır. Siz insanlar güçlüsünüz. Makineleri yapacak güce sahipsiniz. Mutluluğu yaratacak güç sizdedir! Bu hayatı özgür ve güzel kılacak güce sizler sahipsiniz. Bu hayatı olağanüstü bir maceraya çevirecek olan yine sizlersiniz. Öyleyse, demokrasi adına bu gücü kullanalım ve birleşelim. Yeni bir dünya için savaşalım. Herkese çalışma şansı verecek, gençlere gelecek, yaşlılara güvenlik sağlayacak bir dünya için savaşalım.
Zalimler de böyle sözler vererek iktidara geldiler. Ama yalan söylediler! Sözlerini tutmuyorlar. Hiçbir zaman da tutmayacaklar! Diktatörler kendilerini kurtarır ama halkı köle gibi kullanır. Artık dünyanın özgürlüğü için savaşalım, hırstan, nefretten ve hoşgörüsüzlükten kendimizi arındıralım. Sağduyulu bir dünya için savaşalım, bilimin ve gelişmenin bizleri mutluluğa götüreceği bir dünya için savaşalım. Askerler, demokrasi adına birleşelim!
Hannah beni duyuyor musun? Nerede olursan ol, başını kaldırıp bak! Bak, Hannah. Bulutlar dağılıyor! Güneş çıkıyor! Karanlıktan aydınlığa çıkıyoruz! Yeni bir dünyanın eşiğindeyiz. insanların nefretten ve gaddarlıktan arındığı yepyeni bir dünyaya yaklaşıyoruz. Başını kaldırıp bak. Hannah! insan ruhu kanatlandı ve uçmaya başladı artık. Gökkuşağına doğru uçuyor, umut ışığına doğru uçuyor. Başını kaldırıp bir bak Hannah! Bir bak!
zırt pırt izlemekten çok keyif aldığım bir filmdir. bir keresinde kız arkadaşıma izletmeyi denedim, benim aldığım keyfi o da paylaşsın dedim ama uyuklamaya başladı o, sarmadı onu.
demek herkese aynı şeyi ifade etmiyormuş, yeni bir hayat dersi almış oldum. (bardağa dolu tarafından bakarım, kızın o gece bana soğuk davrandığını umursamam. evet.)
charlie chaplin'in tam anlamıyla ustalık eseridir. bir diktatör ancak bu kadar güzel eleştirilir. mussolini ve hitler arasındaki rekabet esprili bir mizansenle gösterilir. bilhassa berber koltuğu sahnesi işte budur dedirtir. müziğin ritmini yakalayan tıraş sahnesi ve elbette sonda yer alan nutuk sahnesi bu filmi çok farklı bir boyuta taşımıştır. filmin hitler tarafından da iki kez seyredildiği rivayet edilir.
bugün izlediğim film. 1940 yapımıdır. hitler ve mussolini'yi çılgınca eleştirir. ayrıca bu eleştiriyi savaş esnasında yapacak kadar da cesaretli bir adamdır charlie chaplin. alkışlıyoruz. 10 üzerinden 10.
diğer filmlerinde olduğu gibi bu filmini de nakış gibi işlemiştir. adenoid hynkel' in dünya şeklinde bir balonla oynaması ve en sonunda balonun patlaması en sevdiğim sahnelerdendir. ayrıca final sahnesi konuşması da -bana göre- dünya sinemasının unutulmaz sahnelerindendir. https://www.youtube.com/watch?v=4xsJgla-A7c
"Ama biz yolumuzu kaybettik. Açgözlülük insanın ruhunu zehirledi, dünyayı nefretle kuşattı. bazıları bizi üzüntü içinde bıraktı."
"çok fazla düşündük ama çok az hissettik."
