vincent paronnaud ve marjane satrapi'nin birlikte yazıp yönettikleri 2007 fransız&amerikan ortak yapımı harika animasyon film. gösterime girdiğinde iran'ın sert tepkilerini çeken film cannes film festivali jüri özel ödülünü almış. iran islam devrimi sırasında çocuk olan marjane'in gözünden yaşanan kanlı olaylar ve zorbalıklar masalsı bir dille anlatılmış.
afgan yapımı bir film olan osama gibi, baskıcı şeriat hükümleri altında kız/kadın olmanın büyük çilesi üzerine etkileyici bir yapım.
zamanın, kendinin ve ülkesinin farkında olan her kadının gözyaşları içerisinde izleyeceği filmdir. politikacıların dini kendi emelleri için nasıl da kullanabildiği ve yönetebilecekleri cahil kitleler oluşturmak için çaba sarfettiklerini düşündürür size. en acı olanı da cahilliklerinin farkında olmayanlar tarafından yönetilmektir. hele ki kadınların erkeklerin dünyasında onların istedikleri şekle ve kalıba sokulması ve zorla sokuldukları bu kalıpları bir de sevmelerinin beklenmesi ne acı ne gaddarca ve ne kadar vahşicedir. iran'da bulunmuş biri olarak o güzel insanlara, tarihe, ülkeye bu yapılanan zulüm olduğunu düşünmeden edemiyorum. kafalarını tamamıyla kapatmamak için mücadele eden kadınları gördükçe üzülüyorum. çünkü oradaki yönetim kadınları çarşafa sokmakla onlara iyilik yapmıyor. o kadar derin kültürün böylesi bir mikropla baş edemiyor olması ayrıca ilginç. persepolis ise izlediğim en güzel animasyonlardan. izlerken kalbinizin kırılmasına engel olamıyorsunuz. ve umarım ülkem birgün bunlarınki gibi olmaz diye düşünüyorsunuz. iran'da yaşananlar gerçekti.
En etkileyici animasyonlardandır kanımca, biraz sivri dilli olsa da gerçeği yansıtmış. Hem de kimseye hakaret etmeden küçük düşürmeden, bu da şaşırtıcı tabi.
Farklı animasyon tarzı, müzikleri ve replikleriyle izlenip oturup üzerine düşünülesi bir animasyon. Çizgi Romanı da varmış en kısa zamanda okumak dileğiyle.
"... Şimdi sokaklara savaşta şehit düşenlerin adlarını veriyorlar.
Ailelerine geride kalan tek şey bu. Sokak isimleri.
Artık Tahranda yürümek bir mezarlıkta gezinmeye benziyor."
filmdeki iran islam devriminin süreçleri hepimizin malumu da. siyah beyaz animasyon çok hoşuma gitti. ayrıca marjane satrapi' nin kara kalem çizimi nasıl kendisine bu kadar benzeyebilir akıl sır erdiremedim. hareketleri filan da çok tatlıydı filmde. ince, keskin ve hayat dolu bir zekanın moronların arasında nasıl da harcanıp gittiğini o kadar iyi anlatmışlar ki daha önce böyle bir şey görmemiştim.
bana kalırsa filmin asıl anlatmak istediği de başka vatanımızın olmadığı. avrupaymış, kanadaymış, amerikaymış... başka vatanımız yok arkadaşlar. uzak diyarların özlemiyle yanıp tutuşanlar bu filmi iyi izlesin. birkaç arkadaşım vardı aynı bu şekil hevesli. amerikada bindiği 3000 cc. arabaları filan anlatıyorlardı. şimdi hepsi kesin dönüş yaptı. ben de her seferinde 1 haftanın sonunda havaalanına koşarak gitmiştim. yapmamız gereken bu toprakları daha yaşanılabilir kılmak. başka yolu yok.
filmin ortalarında, kocası birkaç kez kalp spazmı geçiren bir kadın gözyaşları içinde eşinin sevki için vize almaya çalıştığını anlatıyor. vize verecek kişi de evinin eski temizlikçisi, hastanenin yeni müdürü. sizi bilmem ama bana hayvanat bahçesi müdürünün, mezarlıklar müdürünün, kulüpler birliği başkanının ve daha nicelerinin kariyer basamaklarını nasıl tırmandığını hatırlattı.
marjane' nin hastaneye kaldırıldıktan sonra ailesini arayıp konuştuğu sahnede de 8 10 damla yaş döküldü gözümden.
- anne...
- eve dön marjane, seni bekliyoruz
- anne, ağlama
- hiçbir şey sormayacağız marjane, söz...
Türkiye'nin gelecek yirmi yılını hayal ederek izleyebileceğiniz, iran'ın şah devrimiyle getirildiği durumu, bizler gibi kaosa doğmuş bir çocuğun hikayesi üzerinden anlatan animasyon.
islam devriminin ardından iran'da yurttaşların hayatlarına yönetimin nasıl müdahale ettiğini anlatan animasyon belgeselimsi şey. izlemeyenler çok şey kaçırmış sayılmaz çünkü fazla değil başkanlıktan hemen sonra bizi de aynı süreçler bekliyor.
" Şimdi sokaklara savaşta şehit düşenlerin adlarını veriyorlar. Ailelerine geride kalan tek şey bu. Sokak isimleri. Artık Tahran’da yürümek bir mezarlıkta gezinmeye benziyor. "
Kitabini okuyunca gunumuzdeki durumla binlerce paralellik gorebilirsiniz. Filmini de izlemek icin can atmaktayimdir.
Marjane satrapi'nin sade ve net anlatimiyla basit ancak etkili cizimler gorulmeye degerdir. Kendi gecmisini anlatma uslubu bakimindan nedense patti smith'le paralellik kurmusumdur.
Büyük darius tarafından inşaa edilen kent. Persler'in en büyük ve güzel başkenti.
Söylenenlere göre Hint, iran, Yunan, Anadolu ve sair bölgelerden eserler getirtilmiştir ve bu bölgelerin mimari üslupları ile yapılar inşaa edilmiştir.
Doğu-bati sentezini böyle yansıtan bir kenti tahmin edin kim paramparça etmiş? Sentezci diye yutturulan büyük iskender...
Bu arada sozlukte -belki- milliyetci duygularla atarurk hakkinda gecen kismi alintilayanlar olmus. Kitapta kucuk marjane'nin turklere karsi onyargiyla kucumseyici tavirlara girdigi birkac bolum oldugunu unutmamak gerekir. Yazarin gozunde iran turkiye'den cok daha ustun bir ulkedir. Turkiye'yi ve turkleri kucumser, burun kivirir.
Yönetmenliğini de kendisinin yaptığı marjane satrapi isimli iranlı bir kadının otobiyografik animasyon filmidir.
Öncelikle bu kadar oyu nasıl almış şaştım doğrusu.
Protest içerikli bir hikaye ve siz filmi izlerken sadece bu yönden görebiliyorsunuz.
Her ne kadar ideoloji kavgası veren bir kızın hayatı anlatılsa da oryantalist kaygılar kendini gizleyemiyor.
Hikaye kahramının siyasal ideolojisi dışında kalan her türlü inançsal ve ideolojik görüşe hakaret edilmiş değer yargılarına saygısızlık yapılmış resmen ve bunlar sadece acımasız, kötü bir rejimi hicvetmek amacı sonucu ortaya çıkmış. doğrusu utanç verici..
Özellikle islamfobik duygulara çokça yer veren film birçok islam değerini de çiğnemiş öyle ki tanrı lalettayin bir şekilde karikatürize edilmiş ve bayağı davranışlar yüklenmiş bu hiç kabul edilir bir şey değil.
Hem zaten birçok islam ülkesi iran yönetimini, din anlayışını bunun rejim üzerindeki etkisini hiçbir zaman tasvip etmemiştir.
Bu sayede eleştirel bir gözle bakınca film malum kaliteyi yakalayamamış bunun yanında tüm nakledeceği tesiri kendi kendine yitirmiştir. Açıkçası tüm bunlar amiyane bir yapım olduğunu gösteriyor.
Zaten teknik anlamda da çok başarılı olduğu söylenemez
Zorlantı sonucu oluştuğu çok belli karanlık bir atmosfer absürd grafikler yönetmenin ciddi anlamda tecrübesiz ve birikimsiz olduğunu gösteriyor.
Uzun lafın kısası bizim şark insanından adam akıllı bir kominist bile olmaz birşeyleri özünden almak yerine tüm düşkünlüğünüzle şekilciliğine hayran kalırsanız sizden hiçbir bok olmaz.
