osmanlı her yönüyle bir imparatorluktur. Ne zaman ki sevdiğimiz "birşeyi" her yöüyle, iyisiyle, kötüsüyle, günahıyla, sevabıyla seversek; o zaman sahip çıkmış olacağız. bir taraf osmanlıyı yererken bir taraf yüceltmeye çalışıyor ve tüm suç ikisinin arasında kalan resmi tarihe oluyor... ve konu osmanlı olunca herkes tarihçi kesiliyor... bize iş kalmıyor..
anadolu selçuklu devletinin küllerinden beylik olarak doğmuş ve anadoludaki birliği sağlamayı başararak 699 yıl hükmetmiş, roma imparatorluğundan sonra en uzun süre yaşayan ikinci devlet. abd ikincilik tahtına göz dikmiştir.
imparatorluk ya da devlet, osmanlı bir guc organizasyonuydu.
o anlamda tabi ki emperyalist ve yayılmacıydı.osmanlı isgal ettigi zaman
fetih olacak,bir baskası osmanlıya saldırdıgı zaman tecavuz.yok ya.
dunun dunyasında ordun ne kadar gucluyse o kadar etkiliydin.
isgal ettigin topraklarda yasayan halkları tebaa haline getirerek
vergiye-haraca baglıyordun ve onlara guvenlik vaadediyordun.
empire,imparator..Bu kavram sa "almadan vermek" anlamını taşır,osmanlı'nın imparatorluk olduğunu kabul etmek,aynı kökenden gelen "imperialism" kelimesini de farkında olmadan osmanlı'ya giydirmekle sonuçlanır ki,bu bir haksızlıktır.
dünyanın gelmiş geçmiş en büyük, en güçlü imparatorluğudur. bu imparatorluğun evlatları, böyle bir imparatorluğun evladı oldukları için kendileriye gurur duyarlar.
saltanat olduguna, hanedan esasıyla yonetildigine gore imparatorluktur.
devletmis,cocuk mu kandırıyorsunuz?osmanlı somurgeci bir imparatorluktur.
yok amerika osmanlı sistemini kullanıyormus,yok zamanında amerikayı vergiye
baglamıs.abuksubuk masallar,hikayeler.amerikanın tarihi surada 250 yıl.
bugun bulundukları nokta belli.osmanlı amerikadan vergi almıs olabilir ama
adamlar daha kurulus asamasındaymıslar,kızılderililerle savasıyorlarmıs.
vahsi batı diye birsey varmıs.bugun abd turkiyenin on katından fazla bir
alana yayılmıs,dort katından fazla nufusa sahip bir dunya devi.
600 yıllık osmanlıdan bize geri kalan corak anadolu toprakları.onu da zaten
binlerce insanın oldugu bir kurtulus savasıyla kurtarabilmisiz.
250 yıllık tarihi olan amerikanın bugunku durumuna bir bak,bir de 600
yıl osmanlı hakimiyetinde olan,amerikanın yanında cuce sayılabilecek
anadolu topraklarına.600 yıl sonunda osmanlıdan bize kalan nedir?
birkac tane saray,ondan biraz daha fazla cami.baska da birsey yok ortada.
tarihine bok atmayı meziyet zannedenlere inat yabancıların sürekli araştırdığı ve bir çok yönünü modernleştirerek uyguladığı, hayran kaldığı devlet. cumhuriyetin ilk yıllarında (sanki biz cumhuriyeti istemiyormuşuz gibi) osmanlıdan nefret etmemiz için bir takım insanlar tarafın kamuoyu yönlendirilmiştir. ancak araştırmacı ve "meraklı" olan insan şanlı tarihine küfür etmez, saygı ve sevgi duyar.
zaten tarihine küfreden bizden başka kaç millet var ki?
türk dilinin en yetkili mercii olarak türk dil kurumu emperyalizmi şöyle tanımlamış yani türkçe anlamı şudur ki;
--spoiler--
Bir milletin sömürü temeline dayanarak başka bir milleti siyasi ve ekonomik egemenliği altına alıp yayılması veya yayılmayı istemesi, yayılmacılık, yayılımcılık
--spoiler--
kimisine artık bir çok alanda duymasından dolayı klişe gelebilir ama doğruya doğru dememek olmaz.
şöyle ki; osmanlı imparatorluğu fethettiği ülkeleri sömürmüş, oraların etinden sütünden, petrolünden, insan gücünden (niteliksiz insan gücü yalnız, nitelikliyi sadrazamlığa kadar devletin tüm kademelerine getirmiş, onları yok saymamıştır), tarihi eserlerinden(çalıp çırpmamış yani) faydalanmış olsa idi pek çoğumuzun bileceği üzre şu an avrupalıyı zengin, refah düzeyi son derece yüksek millet olarak kabul etmekten ziyade onları kapımızın paspası olarak görecektik.
eğer balkanlara doğru fetih politikası yürütmeseydi osmanlı imparatorluğu, din ve dil özgürlüğü getirmeseydi bu bölgeye, istilacı politikayı yürüten devletler asimile ettiği devletleri tarih sayfasından söküp atacaklardı.
balkanlardan çekilen osmanlının ardından huzuru getirebilmiş bir devlet söylenebilir mi?
ya da orta doğudan? ırakın filistinin lübnanın ve daha onlarca devletin durumu nedir?
osmanlı hükümranlığı zamanıyla şimdiyi kıyaslayınca gerçekler o kadar güzel bir şekilde ortaya çıkıyor ki.
oynanan oyunlar, değişen güç dengeleri birer birer değişiyor. dün düşman olan devletler çıkarları doğrultusunda öyle güzel ittifak kuruyorlar ki... (bkz: düşmanımın düşmanı dostumdur)
ha diyeceksiniz bu zaten osmanlının son dönem politikasıdır diye ama osmanlı düşmanlarından korunmak amaçlı böyle bir politika izlemiştir, bunlarınkisi güç savaşı. yani durum kıyaslanmayacak derecede farklı.
osmanlının yayılmacı politikasını (bu politikanın esas alınmasının nedeni de cihat anlayışıdır)onların deyimiyle istilacılığını şimdinin hristiyan devletleri gibi yakıp yıkmak, sömürmek ve de kaos götürmekten ibaret sananlar var. peki bu milletler neden günümüzde osmanlı zamanı refahını süremiyorlar? iç karışıklıktan bıkmış, dış mihraklardan usanmış devletlere neden barış ve huzur götürülemiyor? kanaatimce bu sorunun cevabını osmanlıyla günümüz emperyalist devletlerini kıyaslayanlar versin.
osmanlı fetih hareketleri islam dini esaslarına uygun bir biçimde hz muhammed ahlakına uygun bir biçimde düzenlenmiştir. zaten islam dininin esaslarında zorlama olmadığı da aşikârdır ve de bunu hiçbir yönetici hükümdar da yapmamıştır. aslında gayri müslim halkın refah düzeyi ve de devlete son yıllarda kazık atacak derecede güçlenmesinden de onlara hoşgörülü yaklaşıldığının kanıtıdır.
yıllarca barış içinde yaşayan halklar nasıl oluyor da mahalle mahalle ayrılacak duruma getiriliyor? al işte içler acısı bir soru daha.
son olarak osmanlı imparatorluğu tarihi boyunca yaklaşık olarak 30 devleti sınırları bünyesinde asırlarca, son derece akılcıl bir yönetim anlayışıyla bir arada tutmuş, tarihin seyrini değiştirebilen bir devlettir.
bizim de mirasımızdır.
bu mirasa sahip çıkmak kendini osmanlının varisi kabul eden herkesin boynunun borcudur.
emperyalist olmadığı söylenir. devamında "osmanlı işgal etmezdi, fethederdi" diye güzel bir yalan söylenir, ki doğru değildir bu.
lise tarih derslerine doğru bir geri dönüş yaparsak osmanlı'nın emperyalist kimliği ortaya çıkıverir. hatırlarlanırsa osmanlı devleti'nin barış anlaşmalarında "x kralı, şu kadar altını ve yıllık bu kadar vergiyi kabul etti" gibi ibareler geçerdi. nihayetinde osmanlı'nın gücünü kabul eden rakip devlet yokolmaktansa önce bir miktar peşin ve devamında her yıl düzenli olarak vergi vermeyi kabul etmiştir. işte o vergiler de emperyalist kimliğin şifresidir.
bir de osmanlı devletinden söz edilirken hep bir hoşgörüden bahsedilir. hani fethettiği ülke insanlarının dinine dokunmadığı, ibadetlerini özgürce yapmalarına izin verdiği yönünde. bunun sebebi hoşgörülü olmaktan ziyade ekonomiktir. bilindiği gibi osmanlı coğrafyasında müslüman olmayanlardan cizye ve haraç adı altında vergi alınmaktadır. işte bosna hersek halkının birden imana gelip müslüman olmasına sebep olan da bu vergilerden cizyedir.
benim okuduğum kitaplardan anladığım, gelir kaybına uğramamak için osmanlı devlet yönetiminin toprakları içinde yaşayan herkesi müslüman yapmak için hiç gayret göstermediği, gayrimüslimlerin müslüman olmasına da pek sıcak bakmadığıdır. hatta hristiyan tebaanın toplu olarak müslümanlığa geçişine mani olduğunu da hatırlıyorum.
osmanlı sömürgeci olmamıştır gayesi seziyorum kendisi hakkında devlet tanımında ısrar edenlerde, saygı duyarım.
fakat imparatorluk siyasi de bir tanım zannederim, kendine cihan padişahı denen, krallarla sadrazamını muadil kılan,
onlarca etnik kökeni, bir kaç farklı ırkı yöneten,
bir takım prenslerin atamasını yapan , -ki siyaset bilimi açısından en önemli kriter budur zannımca, bir takım balkan prenslikleri vergiye bağlanmaları bir yana , dış işlerinde ve yönetici atamalarında osmanlı'ya tam bağımlı idi -
dev bir mekanizmaya devlet kalıbının dar geleceği bir gerçekliktir sanırım.
kanuni döneminden itibaren onaylamamak için birçok sebep sayılabilecek imparatorluk. nasıl dedemize karşı çıkmak ya da onun davranışlarını onaylamamak onun dedemiz olduğunu gerçeğini değiştirmezse osmanlıya da aynı muameleyi yapmak birşey değiştirmez ve o yüzden bunda bir sakınca yoktur. bu bizim ondan geldiğimizi reddetmek değildir.
ama bizim orta asya'dan geldiğimizi unutmak, bizi sadece osmanlı'ya mal etmek, osmanlı'nın dolaylı olarak da olsa orta asya'dan geldiğini yani asıl özümüzün orta asya olduğunu unutmaktır.bizi oluşturan unsurlar osmanlı'dan gelmişse osmanlı'yı oluşturan unsurların çoğu orta asya'dan gelmiştir. osmanlının kendine has özellikleri tabii ki reddedilemez ama bunlar osmanlıyı oluşturan özelliklerin çoğunluğunu değil göze çarpanlarını oluşturur.
Dünya tarihinin gördüğü, görebileceği en mükemmel devlet. hiç bir zaman osmanlı kendisini imparatorluk olarak adlandırmamıştır. Devlet-i Âli Osmani demeyi tercih tmiştir.
