devşirme sisteminin bozulmasıyla birlikte yeniçerilerin de bozulması.
"ocak devlet içindir" anlayışından "devlet ocak içindir" anlayışına geçilmesi. *
şimdiki kara kuvvetlerinin, "devlet bizim için çalış köpek!! " diye bir cümle kurması gibi birşey bu. vaka-i hayriye ile son bulsa da osmanlı'nın ocağına incir ağacı dikmiştir yeniçeriler.
ayrıca padişahların, özellikle orhan gazi'den sonra, eşlerinin sırp, rus, çerkez, hırvat, fransız , gürcü asıllı olmaları , eşlerinin saray işlerine karışmaları ve soyun bozulması.
bunu en güzel atatürk nutkunda belirtmiştir. vahdettin sevr'i imzaladığında, atatürk onun için "soysuz" lafını kullanmıştır.
diğer sebepleri malumdur. sanayi devrimi, yenilikleri takip edememek, fetihlerin durmasıyla ganimet elde edilememesi ve tımar sisteminin bozulması gibi...
osmanlı devletinin geri kalmasında etkili olan pek çok neden vardır. en önemlisi osmanlı devletinin çağının yeniliklerini izleyememesi, gittikçe gelişen batı karşında stratejiler belirleyememesidir. dışta aydınlanma çağı, rönesans, reform, coğrafi keşifler gibi büyük olaylar cereyan ederken içte bu gelişmelere kayıtsız kalınmıştır. bilime tekniğe önem vermeyen, ileri görüşlü olmayan, yaşça küçük ya da akli dengesi yerinde olmayan devlet adamlarının başa geçmesi, bitip tükenmek bilmeyen taht kavgaları, toprak sisteminin, dolayısıyla ekonominin bozulması, ordu içindeki çözülmeler, dünya genelinde zenginlik anlayışının değişmesi ve gittikçe artan sömürgecilik hareketleri, osmanlı devletinin doğal sınırlarına ulaşması ve daha fazla ilerleyememesi onun geri kalmasının nedenlerinden birkaçıdır.
duraklama-gerileme dönemlerinde bile kendini bi halt sanmak. dünyayı takip etmemek
kişiler üzerindeki otoriteyi kaybetmek.
sorunlara kalıcı çözümler bulmaktan aciz yöneticiler.
gider bu...
padişah eşlerinin ve validelerinin devlet işlerinde söz sahibi olması değildir. ordunun demodeleşmesi de değildir. imparatorluğun doğal sınırlarına ulaşmış olması hiç değildir.
