"nobody can give you freedom. nobody can give you equality or justice or anything. if you're a man, you take it."
kimse sana özgürlük veremez. kimse sana eşitlik veya adalet veya başka birşey veremez. eğer adamsan, sen alırsın.
izlediğinizde "bu elijah muhammed ve topluluğu bana bi yerden tanıdık geliyor ama..." diyeceğiniz film. amerika başına gelenlerden ders almış ve başkasının başına iş açmış gibi sanki.
zamanının ötesinde bir adam. nation of islam dan ayrıldıktan sonra hacca gidip ırkların birbirlerine üstünlüğünün olmadığını, tavaf sırasında herkesin aynı eşitlikte ve aynı şartlara sahip olduğunu, omuz omuza bir bütün olarak herkesin birden hareket ettiğini görünce doğru yolu bulmuştur. bazı konuşmalarında ırkçı ya da siyah fanatizmi yapıyor gibi görülse de aslında sadece kendi ırkına yapılanların yanlışlığından ve bunca zulme rağmen neden hala aynı imkanlara sahip olunamadığı için insani bir duygu olan kızgınlığını dile getirdiği anlaşılıyor. amerikanın korktuğu tip bir insan. bir şehit...
soyadını x seçmesinin sebebini bugun öğrendiğim ırkların eşitliğini savunan bir kişi. kendisi ile ilgili pek bir fikrim olduğu söylenemez. soyadını neden x olarak seçtiğiyse "ben atalarımı tanımıyorum çünkü bizi alıp buralara getirdiler" düşüncesi imiş.
bugün kapitalizmin büyüsüne kapılmış, kendi gibi inanmayan, düşünmeyen, yaşamayan herkesi haddi olmadan dışlama telaşına düşmüş bünyelerin onun hakkında methiyeler düzmesi komedidir. anladık, bir tek müslüman kimliği olduğu için bunlar yapılıyor ama onu, salt din kimliğinden farklı olarak önemli bir tarihsel figür yapan bambaşka değerleri vardır.. bu da biline..
--spoiler--
Özgürlük elde edebilmemizin tek yolu kendimizi dünyadaki her mazlum insanla birlikte tanımlamaktır. Biz Brezilya, Venezuela, Haiti, Küba, - evet Küba'nın da- halklarıyla kan kardeşiyiz.
--spoiler--
filmi aslına uygun bir şekilde müslümanlara ve islama karşın hiçbir önyargı ve karalamaya yer vermeden çeken spike lee' ye teşekkür ederek başlayalım.
esselamu aleykum brada.
-her ne kadar 3 saati aşan bir süresi olsa da el hac malik el şahbaz' ın ilgi çekici ve hayranlık duyulan hayatını izlemek kesinlikle ve kesinlike zerre kadar sıkıcı değil; kaldı ki başrolünde denzel washington oynuyorsa o filmden benim sıkılmam mümkün değil. sanırım bu role başkası bu kadar yakışamazdı, hakikaten muhteşem bir oyunculuk var. film boyunca ahh ulan danzel sende müslüman olsana diye dua niyetine iç geçirdim. "malcolm x" filmin etkisi var mı bilmem ama 2007 tarihli the great debaters' ın * yapımcılığı ve başrolünü üstlenen danzel washington' da ciddi bir beyaz adam hıncı olduğu açık.
nation of islam' ın tefessüh etmiş islam anlayışına rağmen müslümanlığın dipteki bir insanın hayatını nasıl bambaşka hale getirdiği noktasında malcolm' un hayatı müthiş bir örnektir. *"...îmân, insanı insan eder. belki insanı sultan eder. öyle ise, insanın vazîfe-i asliyesi (asıl vazîfesi) îmân ve duâdır. küfür, insanı gayet âciz bir canavar hayvan eder. îmân hem nûrdur, hem kuvvettir. evet, hakîkî îmânı elde eden adam, kâinâta meydan okuyabilir ve îmânın kuvvetine göre hâdisâtın tazyîkatından (hâdiselerin sıkıntılarından) kurtulabilir." * vecizesi malcolm' un hayatında vücud bulmuştur. o da medrese-i yusufiye' nin halis bir talebiliğini yapmıştır. hayatının en önemli dönüm noktası ise elbette kutsal hac yolculuğu. elijah muhammad' in ırkçı öğretilerinin haşrin ve ittihad' ın adeta simgesi olan kabe' de ne kadar boş ve yanlış olduğunu anlar ve yeni bir ad ve yorumla ülkesine döner.
malcolm inanan ve inandığını tam bir bağlılık ve heyecanla savunan bir dava adamıdır. aziz hatırasına ve davasına sahip çıkmak lazım.
filmin başlangıcından:
--spoiler--
esirgeyen ve bağışlayan allah'ın adıyla. alemlerin rabbi, bir allah'a şükürler olsun.
ona sonsuza dek şükredeceğiz.o, karşımıza üstad fard muhammed
kişiliğinde çıktı.ve hz. elijah muhammed'i diriltti. amin.
-es selamü aleyküm!
- ve aleyküm selam!
- nasıl hissediyorsunuz?
- harika!
- kimi duymak istiyorsunuz?
- malcolm x!
-onu çağıracak mıyız?
-evet, onu çağıracağız!
-şimdi, onun ağzından dinleyelim.karşınızda vaiz malcolm x!
-alkışlarınızla buraya geliyor!
sevgili kardeşlerim. buraya size, beyaz adama meydan okuduğumu söylemeye geldim.beyaz adamı, dünyadaki en büyük
katil olmakla suçluyorum. beyaz adamı, dünyadaki en büyük köle tüccarı olmakla suçluyorum! bu dünyada beyaz adamın gittiği hiçbir yerde barış ve huzur görülmemiştir.gittiği her yeri cehenneme çevirdi. gittiği her yere yıkım götürdü. onu bu yüzden suçluyorum. onu, dünyadaki en büyük insan taciri olmakla suçluyorum. bu dünyadaki en büyük hırsız ve zalim olmakla suçluyorum! beyaz adamı dünyadaki en büyük hain olmakla dünyadaki en büyük sarhoş ve pislik olmakla!
suçunu inkar edemez!
bu suçların kanıtlarıyla yaşıyoruz! siz de, ben de kanıtız. siz amerikalı değil, amerika'nın kurbanlarısınız!buraya gelmek sizin seçiminiz değildi. siz, siyah adam ve siyah kadınlar,
"bizi alın da amerika' yı birlikte inşa edelim." demediniz. size, "zenci, gemiye bin, seni amerika'nın inşası
için götüreceğim." denildi.burada doğmak sizi bir amerikalı yapmaz.ben amerikalı değilim. siz amerikalı değilsiniz.siz amerika'nın kurbanı olan, 22 milyon...siyah insandan birisiniz. siz ve ben, biz hiç demokrasi görmedik. georgia'daki pamuk tarlalarında demokrasi görmedik. burada demokrasi yok. harlem sokaklarında, brooklyn sokaklarında,
detroit sokaklarında ve chicago'da demokrasi görüyor musunuz.burada demokrasi yok. hiç demokrasi görmedik!
tüm gördüğümüz ikiyüzlülük!biz bir amerikan rüyası görmüyoruz. yalnızca amerikan kabusunu yaşıyoruz.
Beyazlar tarafından babası öldürülmüş,beyazlar tarafından annesi akıl hastahanesine konmuş hayalleri gene beyazlar tarafından yıkılmış dava adamı.Başta ırkçı olmasına şaşmamak gerek.En yakınlarınızı sizi hor gören bir güruh öldürmüşse sizde o güruha karşı olursunuz. Ama Malcolm-X geçmişte ailesine kendisine yapılmış şeylere rağmen beyaz karşıtı değil "Siyah yanlısı" Anti-hıristiyan değil "Müslüman" olmuştur.Elijah Muhammed'in şüpheli davranışları onun sorgulama hesap sorma yönünü durduramamış Siyah Müslümanlar grubundan atılmıştır.Amerika'dan biraz uzaklaşmak öz vatan merakı nedeniyle dünya turu yapmış ve bu gezi sırasında Müslümanların(özellikle beyaz olanların) tepkileri dikkatini çekmiş beyazlara karşı görüşlerini büyük ölçüde değiştirmiştir.O artık emperyalizm karşıtıdır... Amerikaya dönen Malcolm-X(El Hacc Malik el-shabazz) kitleler karşısında bu görüşlerini yayarken toplantının birinide hain bir suikaste uğrayıp 25 şubat 1965 şehit öldü.
si l'homme blanc ne veut pas que nous soyons contre lui, qu'il cesse de nous opprimer, de nous exploiter et de nous dégrader. que nous (les noirs) soyons chrétiens, ou musulmans, ou nationalistes, ou agnostiques, ou athées, nous devons d'abord apprendre à oublier nos différences. (...) nous allons être forcés d'employer le vote ou la balle. (...) je ne me considère même pas comme un américain. je ne suis pas un américain. je suis l'une de vingt-deux millions de personnes noires qui sont les victimes de l'américanisme (...) il y aura des cocktails molotov ce mois-ci, des grenades à main le mois prochain, et autre chose le mois suivant. (...) ce sera la liberté, ou ce sera la mort 48. c'est la liberté pour tous ou liberté pour personne...
beyaz insan(beyazlar), kendisine karşı gelmemizi, bizlerin yani siyahların hıristiyan, müslüman, nasyonalist, agnostik ya da ateist olmasını istemiyorlarsa; biz ilk olarak farklılıklarımızı unutmayı öğrenmeliyiz. (...) oy kullanma gücümüzü ele almakta güçleneceğiz. (...) kendimi bir amerikalı olarak görmüyorum. ben bir amerikalı değilim. ben, amerikanizm'in kurbanı olan yirmi iki milyon siyah insandan birisiyim. (...) ellerimizde bu ay molotof kokteyli ve gelecek ay ise el bombası olacak. (...) bu özgürlük olacak ya da 48 kişinin ölümü olacak. ya herkes için özgürlük ya da hiç kimse için özgürlük...
Bir taş at
Bir taş daha at.
Bir şiir ateşle.
Bir yumruk yükselt.
Sesini yükselt.
BiR ÇOCUK YETiŞTiR.
Bir maske tak.
Duvara bir slogan yaz.
Şehitleri an.
Bir hayal kur.
BiR BARiKAT KUR.
Tarihine sahip çık.
Sokaklara sahip çık.
Bir slogan at.
Bir kurşun at.
Bir tohum ek.
Bir ateş yak.
Bir cam kır.
TERLE.
Sahte belge düzenle.
Bir bildiri bastır.
Bir kanun kaçağını barındır.
Bir yara sar.
Bir dosta sevgi göster.
SiLAHINI TEMiZLE.
Hakikati söyle.
Bir miting düzenle.
Arkanı kolla.
Gökyüzüne bak.
iZ BIRAKMA.
işçilerden öğren.
Bir yoldaşa öğret.
Bir hücreyi ziyaret et.
BiR SAVAŞ ESiRiNi KURTAR.
FBI nın gizli dosyalarını çal.
Kendi kalbini çal.
Parolayı aklında tut.
Bir aynasızı silahlandır.
Bir füzeyi çalışmaz hale getir.
Bir fıkra anlat.
Bir plan yap.
Bir ümit ışığı gör.
ismini değiştir.
Bir teoriyi test et.
Bir dogmaya meydan oku.
Korkunu kullan.
Bir damla gözyaşı akıt.
HARiTAYI iNCELE.
Hainlerle hesaplaş.
Ağırlığını hakkıyla taşı.
Biraz daha ağırlık kazan.
Sevmek için mücadele et.
SEVDiĞiNi BiR DAHA SÖYLE.
2005 ve 2006 yıllarında ölümünün 40.yılı olması vesilesiyle istanbul sokaklarında ismi ve yapıştırmalarından görüp kim bu adam dediğim ve akabinde alex haleyin malcolm x ile yaptığı görüşmeler ile hazırladığı kitabı okumama sebep olan ilginç yaşama sahip kişi.
bitip tükenmeyen enerjisiyle amerikadaki siyah beyaz ayrımına karşı koyan ve bu yolda elijah muhammedin gösterdiği islam ile tanışma şerefine erişen, bir vakit sonra da hacda asıl islamı bulan mücahit. diğer adı el hac malik el şahbaz'dır.
bir insan öldürüleceği yere bile bile gider mi? eğer ateistlerin kabul etmediği korkunç boşluk inanç olursa, gözünü kırpmadan sonsuza dek gider. gerçek yaşamı bizler mi hakediyoruz, yoksa malcolm x gibiler mi?
