filmi aslına uygun bir şekilde müslümanlara ve islama karşın hiçbir önyargı ve karalamaya yer vermeden çeken spike lee' ye teşekkür ederek başlayalım.
esselamu aleykum brada.
-her ne kadar 3 saati aşan bir süresi olsa da el hac malik el şahbaz' ın ilgi çekici ve hayranlık duyulan hayatını izlemek kesinlikle ve kesinlike zerre kadar sıkıcı değil; kaldı ki başrolünde denzel washington oynuyorsa o filmden benim sıkılmam mümkün değil. sanırım bu role başkası bu kadar yakışamazdı, hakikaten muhteşem bir oyunculuk var. film boyunca ahh ulan danzel sende müslüman olsana diye dua niyetine iç geçirdim. "malcolm x" filmin etkisi var mı bilmem ama 2007 tarihli the great debaters' ın * yapımcılığı ve başrolünü üstlenen danzel washington' da ciddi bir beyaz adam hıncı olduğu açık.
nation of islam' ın tefessüh etmiş islam anlayışına rağmen müslümanlığın dipteki bir insanın hayatını nasıl bambaşka hale getirdiği noktasında malcolm' un hayatı müthiş bir örnektir. *"...îmân, insanı insan eder. belki insanı sultan eder. öyle ise, insanın vazîfe-i asliyesi (asıl vazîfesi) îmân ve duâdır. küfür, insanı gayet âciz bir canavar hayvan eder. îmân hem nûrdur, hem kuvvettir. evet, hakîkî îmânı elde eden adam, kâinâta meydan okuyabilir ve îmânın kuvvetine göre hâdisâtın tazyîkatından (hâdiselerin sıkıntılarından) kurtulabilir." * vecizesi malcolm' un hayatında vücud bulmuştur. o da medrese-i yusufiye' nin halis bir talebiliğini yapmıştır. hayatının en önemli dönüm noktası ise elbette kutsal hac yolculuğu. elijah muhammad' in ırkçı öğretilerinin haşrin ve ittihad' ın adeta simgesi olan kabe' de ne kadar boş ve yanlış olduğunu anlar ve yeni bir ad ve yorumla ülkesine döner.
malcolm inanan ve inandığını tam bir bağlılık ve heyecanla savunan bir dava adamıdır. aziz hatırasına ve davasına sahip çıkmak lazım.
filmin başlangıcından:
--spoiler--
esirgeyen ve bağışlayan allah'ın adıyla. alemlerin rabbi, bir allah'a şükürler olsun.
ona sonsuza dek şükredeceğiz.o, karşımıza üstad fard muhammed
kişiliğinde çıktı.ve hz. elijah muhammed'i diriltti. amin.
-es selamü aleyküm!
- ve aleyküm selam!
- nasıl hissediyorsunuz?
- harika!
- kimi duymak istiyorsunuz?
- malcolm x!
-onu çağıracak mıyız?
-evet, onu çağıracağız!
-şimdi, onun ağzından dinleyelim.karşınızda vaiz malcolm x!
-alkışlarınızla buraya geliyor!
sevgili kardeşlerim. buraya size, beyaz adama meydan okuduğumu söylemeye geldim.beyaz adamı, dünyadaki en büyük
katil olmakla suçluyorum. beyaz adamı, dünyadaki en büyük köle tüccarı olmakla suçluyorum! bu dünyada beyaz adamın gittiği hiçbir yerde barış ve huzur görülmemiştir.gittiği her yeri cehenneme çevirdi. gittiği her yere yıkım götürdü. onu bu yüzden suçluyorum. onu, dünyadaki en büyük insan taciri olmakla suçluyorum. bu dünyadaki en büyük hırsız ve zalim olmakla suçluyorum! beyaz adamı dünyadaki en büyük hain olmakla dünyadaki en büyük sarhoş ve pislik olmakla!
suçunu inkar edemez!
bu suçların kanıtlarıyla yaşıyoruz! siz de, ben de kanıtız. siz amerikalı değil, amerika'nın kurbanlarısınız!buraya gelmek sizin seçiminiz değildi. siz, siyah adam ve siyah kadınlar,
"bizi alın da amerika' yı birlikte inşa edelim." demediniz. size, "zenci, gemiye bin, seni amerika'nın inşası
için götüreceğim." denildi.burada doğmak sizi bir amerikalı yapmaz.ben amerikalı değilim. siz amerikalı değilsiniz.siz amerika'nın kurbanı olan, 22 milyon...siyah insandan birisiniz. siz ve ben, biz hiç demokrasi görmedik. georgia'daki pamuk tarlalarında demokrasi görmedik. burada demokrasi yok. harlem sokaklarında, brooklyn sokaklarında,
detroit sokaklarında ve chicago'da demokrasi görüyor musunuz.burada demokrasi yok. hiç demokrasi görmedik!
tüm gördüğümüz ikiyüzlülük!biz bir amerikan rüyası görmüyoruz. yalnızca amerikan kabusunu yaşıyoruz.
--spoiler--
Özgürlük elde edebilmemizin tek yolu kendimizi dünyadaki her mazlum insanla birlikte tanımlamaktır. Biz Brezilya, Venezuela, Haiti, Küba, - evet Küba'nın da- halklarıyla kan kardeşiyiz.
--spoiler--
bugün kapitalizmin büyüsüne kapılmış, kendi gibi inanmayan, düşünmeyen, yaşamayan herkesi haddi olmadan dışlama telaşına düşmüş bünyelerin onun hakkında methiyeler düzmesi komedidir. anladık, bir tek müslüman kimliği olduğu için bunlar yapılıyor ama onu, salt din kimliğinden farklı olarak önemli bir tarihsel figür yapan bambaşka değerleri vardır.. bu da biline..
soyadını x seçmesinin sebebini bugun öğrendiğim ırkların eşitliğini savunan bir kişi. kendisi ile ilgili pek bir fikrim olduğu söylenemez. soyadını neden x olarak seçtiğiyse "ben atalarımı tanımıyorum çünkü bizi alıp buralara getirdiler" düşüncesi imiş.
zamanının ötesinde bir adam. nation of islam dan ayrıldıktan sonra hacca gidip ırkların birbirlerine üstünlüğünün olmadığını, tavaf sırasında herkesin aynı eşitlikte ve aynı şartlara sahip olduğunu, omuz omuza bir bütün olarak herkesin birden hareket ettiğini görünce doğru yolu bulmuştur. bazı konuşmalarında ırkçı ya da siyah fanatizmi yapıyor gibi görülse de aslında sadece kendi ırkına yapılanların yanlışlığından ve bunca zulme rağmen neden hala aynı imkanlara sahip olunamadığı için insani bir duygu olan kızgınlığını dile getirdiği anlaşılıyor. amerikanın korktuğu tip bir insan. bir şehit...
izlediğinizde "bu elijah muhammed ve topluluğu bana bi yerden tanıdık geliyor ama..." diyeceğiniz film. amerika başına gelenlerden ders almış ve başkasının başına iş açmış gibi sanki.
"nobody can give you freedom. nobody can give you equality or justice or anything. if you're a man, you take it."
kimse sana özgürlük veremez. kimse sana eşitlik veya adalet veya başka birşey veremez. eğer adamsan, sen alırsın.
elijah muhammed etkisinde siyah ırkçı bir düşünceye sahip olmuş ama zamanla bu düşüncesinden sıyrılmıştır,Muhammed Ali üstünde büyük etkisi olan biridir.aynı zamanda suikast sonucu ölen bir biridir.şu an yaşasaydı amerikadaki zenci kitlelerinin çoğu müslümandı.adının anlamı:malcolm atalarının amerikaya göçmeden önceki kölelik adı,x ise bilinmiyen anlamında amerikadaki zencilerin soyu şu an kayıp tam olarak belli değil anlamındadır,birleştirince soyu belli olmayan köle anlamına gelir.saygı duyulması gerekilen önemli biri.
filmindeki gençliğinde malum zenci yürüyüşünü taklit ettiğim ancak sonunda kendisi gibi kararamadığım adam. sanırım pembe takım elbisemin olmayışından oldu.*
Hayatıma anlam katmış insanlardan biridir malcolm x.
odamın duvarında şu sözü yazar "Kimse sana özgürlük veremez. Kimse sana eşitlik veya adalet veya başka birşey veremez. erkeksen, sen alırsın".
her doğru söyleyen gibi, birilerinin kuyruguna bastığı için, genç yaşta öldürülen yaptıklarıyla ve söyledikleriyle kalplere taht kuran, bir topluluğu yüreklendiren mükemmel insan, malcolm X
