ispanya iç savaşı

federico garcia lorca'nın ölmesine sebep olmuş, franco'ya iktidarı armağan etmiş, 1936-39 arasında ispanya'yı kasıp kavurmuş savaştır. ayrıca;
(bkz: silahlara veda)
(bkz: çanlar kimin için çalıyor)

bu savaş için ikinci dünya savaşı provası da denir. çünkü savaşan taraflar, ikinci dünya savaşında birbirlerine karşı savaşacak ittifaklar tarafından desteklenmiştir.

bu dönem en fazla real madrid e yaramıştır.

picasso nun guernica adlı tablo ile ölümsüzleştirdiği savaş

avrupa nın dört bir yanından sosyalistler cumhuriyetçilerin yanında savaşmışlardır. george orwell de dahil olmak üzere... orwell in bu savaş sonrası komünizm görüşü stalincilerin, troçkistlere karşı aldığı sert tavır sonrası değişmiştir. sonuçta seçimle gelen hükümet savaşla gitmiştir. mussolini ve hitler den destek alan franco birlikleri cumhuriyetçilere üstünlük sağlamıştır.

bu savaşta devrimcilerin mottosu no pasaran olmuştur.franco madride girdikten sonra ise kendilerine han pasado diye seslenerek son gülen olmuştur.

ispanya iç savaşından sonra ülkede yapılan köklü değişikliklerden en önemlisi bireysel özgürlüğün artmasıdır.general franco döneminde fransızca öğrenen ispanyol halkı , o dönemde dış dünyadan da uzak yaşamıştır.yaşlıların yabancı dili fransızca,gençlerin ise ingilizcedir.ve artık kraliyet sadece semboliktir.

ispanya' da 1936'dan 1939'a kadar süren savaştır. sağ kesim milliyetçileri ile sol kesim sadıkları arasında cereyan eden bu savaşa bir çok ülkeden insan uluslararası birleşiklere bağlanarak sol kesim sadıkları adına ispanya'yı milliyetçilerden kurtarmak için katılmıştır. savaşı milliyetçiler kazanmıştır.savaşın bitim tarihinden itibaren 1975'e kadar ispanya sağ kesimin lideri olan general franco tarafından yönetilmiştir.
çoğu kişi bu generali ülkeyi zor kullanarak yöneten bir diktatör olarak görmektedir.

çatışmalar ciddi bir boyut aldığında ispanyol hükümeti uluslararası camiadan yardım istemiştir. ilginç olan ise sosyalist-cumhuriyetçi ayrımı yapabileceğimiz çatışmayı ortaya çıkaran iki cepheden meşru hükümetin yani yardım isteyenin sosyalist taraf olduğudur. zamanın milletler cemiyeti ise ispanya'nın içişlerine karışılmaması gerektiğini bildirmiştir.

bununla birlikte sosyalist cephe'nin yanında savaşa polonya'dan a.b.d'ye yaklaşık 15.000 kişi "gönüllü" olarak katılmıştır. cumhuriyetçiler ise tahmin edilebileceği üzere italya'dan ve almanya'dan olmak üzere yine aynı sayıda "asker" yardımı görmüştür. ilginçtir bir tarafa gönüllüler katılırken diğer tarafa askerler gelmektedir.

oral sander'in siyasi tarih kitabında belirttiği gibi "sovyetler birliğinin yardımı geç başlamış, erken bitmiş ve az miktarda olmuştur." stalinist düşünce tarzı yüzünden ispanya devrimi de böylece kaybedilmiş oldu.

iddia edildiğinin aksine cumhuriyetçi cephe yanında savaşmak için irlanda'dan gönüllü askerlerin de katıldığı savaştır.

hem de gidenler IRA ile bağlantılı militanlardır.

savaş sonrasında iktidara gelen general franco iktidarda kaldiği süre zarfinda savaş esirlerine kendisi için bir anit mezar yaptırmış ve öldükten sonra da bu mezara gömülmüştür. bu nedenle ülkemize gelen bazı ispanyol turistler atatürkün de bir diktatör olduğunu ve anıtkabir i kendisinin yaptırdığını sanarak anıtkabire gitmeyi ilk başta reddetmektedirler.

(bkz: homage to catalonia)

kutup yıldızı adlı müzik topluluğunun ispanya iç savaşı ile ilgili bir marşı.

"bir koridor gibi çın çın öten daracık sokaktan ayaklarını vura vura uluslararası birlikler geçiyordu.
kimler yoktu ki aralarında?
uzun saçlı aydınlar, inatçı komünistler, nietzsche bıyıklarıyla yaşlı, sovyet filimlerindeki jönleri andıran yüzleriyle genç polonyalılar, kafası traşlı almanlar, cezayirliler, bunların arasına yalnışlıkla karışmış ispanyollar denebilecek italyanlar, hiç kimselere benzemeyen ingilizler, moris tores'e ya da moris şovalye'ye benzeyen fransızlar... hepsi de çelikleşmiş dimdik!

kışlalarına yaklaşıyorlardı ya, birden marş söylemeye başladılar. ve yeryüzünde ilk defa olarak savaş düzeninde yürüyen her ulustan karmakarışık bir sürü adam, enternasyonal'i bir ağızdan söylemiş oluyordu...

kimselere nasip olmayan böylesi bir kardeşleşmenin görkeminden titredi madrid. coşkuyla fısıldadı tek bir ağız gibi: "bizimle savaşmaya, bizimle ölmeye gelmişler!" onların dil sorunu yoktu, dünyayı yaratan ellerinden tanırlardı birbirlerini. no pasaran sır değildi onlar için. ve hangi dilde verilirse verilsin anlarlardı "hücum!" komutunu. yüzlerini bile görmedikleri ispanya işçi ve köylüleri için aynı kahramanlık ve sadelikte öldü onlar.

öldüler haykırarak! diz çökerek yaşamaktansa ayakta ölmek yeğdir! no pasaran!"

proleterya partisi, savaşta en ön safta
beşinci alayı kurdu
savunmak için ispanya'yı

ispanya'nın çiçeği, en kırmızı çiçeği halkın
omuz omuza 4 taburla
dövüşüyor madrid sokaklarında

anacığım, anacığım
bak şuraya şarkılarla
yürüyor alayımız, yürüyor savaşa doğru,
yürüyor faşizme karşı!

no pasaran !

Üzerine spekülasyonlar üretilmesine karşın bir ispanyol köylüsünün ölüm anını kareleyen usta fotoğrafçı Robert Capa'yı unutmamak gerekir.

franco'nun falanj sürüngenlerinin halkın üstüne bomba olarak yağdığı, faşist kordalılarının ölüm saçtığı savaş. tam 600bin kişinin ölümüne yol açan savaş, 2.paylaşım savaşının provası gibiydi. halkın üstüne yağan bombalar ve ölümler... hiçbir şey bu savaşı haklı çıkaramaz, tek haklı taraf varsa o da halkın kendisi olan cumhuriyet yanlısı olan sosyalist cepheydi.

George orwell, Katalonya'ya selam adlı romanı ispanya iç savaşı'nı konu alır, bu romanda Geroge orwell kendi anılarını yazmıştır.

ispanya nın çiçeği,
en kırmızı çiçeği halkın,
omuz omuza, dört taburla,
dövüşüyor madrid sokaklarında..

(bkz: non pasaran)

doğrusu ispanya iç savaşıdır...

Hitler'in 2. Dünya Savaşı silahlarını denediği ve guernica'nın da bombalandığı savaştır.

Picasso'nun ünlü tablosu Guernica'nın bombalanması üzerine yapılmış bir tablodur...

2 milyon işçinin üye olduğu anarko sendikalist cnt ve 60 bin silahlı militana sahip anarşist fai nin devrimin ve iç savaşın motor gücü olmasıyla ekstra bir ilgiyi hak eden, benzerlerinden ayrılan tarihi kesit.
(bkz: anarşinin kısa yazı) (bkz: aragon)
(bkz: halk silahlanınca) (bkz: durruti)

(bkz: libertarias)
(bkz: beşinci kol)

barcelona - real madrid maçı.

(bkz: la lengua de las mariposas)

(bkz: asturias)

hitler in yeni savaş oyuncaklarını denediği alan.fransa ve ingiltere pek ses çıkarmamışlar yaramaz çocuğa.oyunun tehlikeli olduğunu bir sene sonra anlamışlardır ta ki.

(bkz: ikinci dünya savaşı)