içinde yaşadığınız eviniz, bahçenizdeki ağaç imgedir. içerdeki dışardakini temsil eder.
imge sadece fotograf gibi bir görüntüden ibaret de olmak zorunda değildir. mesela
bir tiyatrodaki küçük bir sahne içe alınmışsa bu da imgedir. zihinde tekrar oynatılbilir..
zihinde simgeler için ise farklı bir durum vardır.
çünkü simgelerin dış dünya da karşılığı yoktur. mesela sayının, harf in ne olduğunu bilirsin ama
dış dünyada sayı, harf yoktur, bunlar insan zihni tarafından üretllmiştir.
çok karıştırılan imge simge ayrımı için bu şekilde yazıyım dedim.
yeniden yaratılmış ya da yeniden üretilmiş görünümdür. bir kaç dakika ya da bir kaç yüzyıl için, kopmuş ve saklanmış bir görünüm ve görünümler düzenidir. her imgede bir görme biçimi yatar, fotoğraflarda bile. fotoğraflar ki, sadece mekanik kayıtlardan ibaret değildir. her bir fotoğrafa baktığımızda, fotoğrafçının sınırsız görünüm olanakları arasından o görünümü seçtiğini farkederiz.
Kurşun kaleminin ufacık çantasında nereye saklandığını bulmaya çalışırken ağzında tuttuğu defter yere düştü. Sonunda yere oturdu, kalemi çantasından çıkardı ve derin bir nefes aldı. Kaç zamandır buradan geçiyordu ama hiç kafasını kaldırıp bu eski yapıyı görmemişti, italyan Kilisesi. Kiliseyi dalgın bakışlarla çizerken bir çocuk yokuş aşağı koştu, durdu. Kıza birini hatırlamaya çalışıyormuş gibi baktı. Kız sadece yaptığı işe odaklıyken, çocuğun burnunu çekmesiyle onu fark edebildi. Kız güldü, çocuk kafasını kaşıdı ve cebini karıştırmaya başladı. Kız dikkatlice onu izliyordu ama yüzüne sokak oyunlarının lekesi bulaşmış çocuk cebindekini bir türlü çıkaramıyordu. Kız kiliseyi çizmeye devam ederken çocuk onun yanına küçük bir şey bırakıp gitmişti bile. Resim biraz karamsar oldu, olsun dedi içinden. Çantasını toparlarken yeşil plastik kalemtıraşı gördü, gülümsedi.
içini doldurabileceğim boş bir kelime istiyorum.
imge, benim anladığım, aslında var olmayandır; zihindeki bir hayalin, bir resmin, belli belirsiz bir şeklin; somut anlamda var olmayan bir çeşit birikimin somutlaştırma isteğidir. Bir imge, tahayyül sürecindeyken, canlandırma yetisi ile zihinde bir şekil kazanır. Bazı nesneler, kendi belirli varlıklarıyla bir anlam ifade ederler ya da onu somutlaştırırlar. Bunun pragmatik örneği şiirlerdir. Peki, zihnimiz imgeleri nasıl şekillendirir? Şiirde imge, sözcükler ile resmedilir.
Wittgensteina göre dilbilgimiz sayesinde bir şeyleri anlamlandırabiliyoruz ve dilbilgimiz bizi bir önerme türünü bir başkasıyla karıştırmak gibi hatalı bir fikre sürükleyebiliyor. Anlamı eğer bir sözcüğün dilsel bir sistem içindeki işlevi olarak düşünürsek bu sistemi tam olarak öğrenmiş birinin bir sözcüğün anlamını anlayacağı söylenebilir. Şüphesiz ki sözcükler, imgeleri resmeden anlam katmanlarına yapışmış, anlam kazanmayı bekleyen ölü tohum kabukları değildir.
imgeler, zihnimizde bir şimşek gibi ansızın çakabilir. imgeleri zihnimizde canlandırıp, sözcüklerle resmetmemiz gerekir. Ansızın gelen bir imge, ardında birçok farklı gizli anlamı içinde barındırır. Farkında değilsek bile her imgenin bir öncesi ve sonrası vardır. Sanıyorum ki şiirde ilk dize, imgenin öncesi ya da ilk hâli; ortadaki dizeler imgeler bütünü; son dize ise aslında imgenin sonrasıdır. Sonuç olarak imge, şekilden şekle girer, sözcükler ile ifade edilir ve dilbilgimiz ile anlam kazanır.
'imge, bilinen bir düşünceyi, bir duyguyu saklamak, başka bir kılığa sokmak için değil, bilemediğimizi; ancak sezer gibi olduğumuzu aktarmak için kullanılır.'
M. Cevdet Anday
ingilizce ve fransızca image kelimesinin türkçedeki karşılığı. bu kelimeyi nasıl bir zihnin türettiğini anlamak gerçekten zor. buram buram aşağılık kompleksi, özenti, yaranma çabası tüten bir kelime. resmen taklit. yalnızca bununla kalsa iyi. "im" diye bir kök çıkartıp sonra peşine "ge" ekini eklemişler. bunu ise keyfi olarak düşünmüşler. im nereden geliyor, ge ekinin benzeri ne; belli değil. sanırım "özge" kelimesinden akıllarına gelmiş. oysa türetmek için ekin işlek olması gerekir. bir iki kelimede gördüğün ek dil tarafından terk edilmek üzere olan ektir. edebiyatla vesaire ile dili konuşanlar tarafından elbette diriltilebilir ama tek bir kişi elini atarak eki kökü işlek hale getiremez. insansın sen tanrı değil. ama tabii emir komuta zinciriyle dil devrimi yapıldığı için bunlar sorulamazdı bile. şimdi mi? kelime yerleşmiş sayılır. kulağa kötü de gelmiyor. fakat böyle olması yapılanın yanlışlığını, dilin doğasına karşı yapılanı affettirmez.
öncelikle hoşgelmiş yeni uuser ve tanışmaktan son derece memnun olduğum hemşehrim. ayrıca iyi arkadaş olacağımızı hissediyorum, her an cancis kankis tatlis yazarlar gürühuna katılabiliriz kendisiyle.*
