Yüzyıllık yalnızlık tartışmasız, g. G. marquez' in baş yapıtı. Kırmızı pazartesi, polisiye romanlarıyla yarışacak denli iyi bir giz içeriyor. Albaya mektup yok ve benim hüzünlü orospularım' ı beğenmedim, yüzyıllık yalnızlık' ı yazmış birine yaraşır yapıtlar değiller.
latin amerika'da yaşamış büyülü gerçekçilik üslubunda yazar romancı.
(bkz: benim hüzünlü orospularım) en iyi romanlarındandır. lakin romanlarında bir sorun var ki isimler hep birbirine benzer ve çok fazla karakter vardır; karakterleri tanımak ve hikayeyi anlamak için kitabın başında soy ağacı verilmişse ezberlenmelidir. (bkz: yüzyıllık yalnızlık) kitabında bir soy ağacı mevcuttur.
türkiye'de can yayınları tarafından, lom creative imzalı kapak tasarımları ile satışa sunulmaktadır. (bkz: lom creative) grafik işlerinde mucizevidir… her yaptığı kapak tasarımı hayretlere düşürmektedir.
marquez, 1928’de kolombiya’nın küçük bir kasabasında doğdu. yoksul bir ailesi vardı, hukuk öğrenimini yarım bıraktıktan sonra gazetecilik yapmaya ve öykü yazmaya başladı.
2001’de the guardian’a verdiği röportajda yoksulluğunu şöyle anlatmıştı: "1966’da eşim mercedes’le birlikte, yüzyıllık yalnızlık’ın özgün elyazmalarını arjantin’deki bir yayınevine göndermek için postaneye gittik. dosya 590 sayfaydı. postane görevlisi paketi tartının üzerine koydu ve şöyle dedi: ‘borcunuz 82 peso.’ eşim kâğıt paralarını saydı, cüzdanındaki bozuklukları çıkarttı ve beni durumun gerçeğiyle yüzleştirdi: ‘bizde sadece 53 peso var.'
yüzyıllık yalnızlık basıldıktan sonra dünyada milyonlarca sattı. marquez, 1982’de nobel edebiyat ödülü’ne layık görüldü ve 2014’te, meksika’da hayata veda etti. sonra kolombiya hükümeti ne yaptı biliyor musunuz? bir zamanlar yazdığı romanı değerlendirmeye alsınlar diye yayınevine postalayacak parası bile olmayan marquez’in fotoğrafını 50 bin pesoluk banknotlara bastılar. https://i.imgyukle.com/2020/04/06/JdWDAR.jpg şahane değil mi?
latin amerika’nın en önemli yazarlarından biri olan marquez büyülü gerçekçilik akımından geliyordu. peki nedir bu büyülü gerçekçilik?
bu, gerçekle düşün bir arada olması gibi bir şey. örneğin realist metinlerde mantık ve neden sonuç-ilişkisi varken büyülü gerçeklikte mitler, efsaneler, metafizik ve hayal gücü ön plana çıkar.
ancak bu tür metinler tamamen gerçekdışı da değildir; daha çok, 'farklı bir gerçekliği' barındırır içinde. mesela, 'hayal' dünyasında yaşayan bir insanın 'gerçek' dünyasını anlatması ve ikisinin iç içe geçmesi gibi. bu türde daha fazla okuma yapmak isterseniz jorge luis borges, haruki murakami, italo calvino, latife tekin ya da ihsan oktay anar gibi yazarların kitaplarına da bir göz atmanızı öneririm.
"Tanrı bir an için paçavradan bebek olduğumu unutup can vererek beni ödüllendirse, aklımdan geçen her şeyi dile getiremeyebilirdim, ama en azından dile getirdiklerimi ayrıntısıyla aklımdan geçirir ve düşünürdüm. Eşyaların maddi yönlerine değil anlamlarına değer verirdim. Az uyur, çok rüya görür, gözümü yumduğum her dakikada, 60 saniye boyunca ışığı yitirdiğimi düşünürdüm. insan aşktan vazgeçerse yaşlanır. Başkaları durduğu zaman yürümeye devam ederdim. Başkaları uyurken uyanık kalmaya gayret ederdim. Başkaları konuşurken dinler, çikolatalı dondurmanın tadından zevk almaya bakardım. Eğer Tanrı bana birazcık can verse, basit giyinir, yüzümü güneşe çevirir, sadece vücudumu değil, ruhumu da tüm çıplaklığıyla açardım. Tanrım, eğer bir kalbim olsaydı nefretimi buzun üzerine kazır ve güneşin göstermesini beklerdim. Gökyüzündeki aya, yıldızlar boyunca Van Gogh resimleri çizer, Benedetti şiirleri okur ve serenatlar söylerdim. Gözyaşlarımla gülleri sular, vücuduma batan dikenlerinin acısını hissederek dudak kırmızısı taç yapraklarından öpmek isterdim. Tanrım bir yudumluk yaşamım olsaydı… Gün geçmesin ki, karşılaştığım tüm insanlara onları sevdiğimi söylemeyeyim. Tüm kadın ve erkekleri, en sevdiğim insanlar oldukları konusunda birer birer ikna ederdim. Ve aşk içinde yaşardım. Erkeklere, yaşlandıkları zaman aşkı bırakmalarının ne kadar yanlış olduğunu anlatırdım. Çünkü insan aşkı bırakınca yaşlanr. Çocuklara kanat verirdim. Ama uçmayı kendi başlarına öğrenmelerine olanak sağlardım. Yaşlılara ise ölümün yaşlanma ile değil unutma ile geldiğini öğretirdim. Ey insanlar! Sizlerden ne kadar da çok şey öğrenmişim. Tüm insanların, mutluluğun gerçekleri görmekte saklı olduğunu bilmeden, dağların zirvesinde yaşamak istediğini öğrendim. Yeni doğan küçük bir bebeğin, babasının parmağını sıkarken aslında onu kendisine sonsuza dek kelepçeyle mahkûm ettiğini öğrendim. Sizlerden çok şey öğrendim. Ama bu öğrendiklerim pek işe yaramayacak. Çünkü hepsini bir çantaya kilitledim. Mutsuz bir şekilde… Artık ölebilir miyim?"
ilk defa, benim hüzünlü orospularım romanını okumuştum. galiba dört yıl önceydi ya da beş yıl da olabilir, bayram ziyareti için kütahya'ya gitmiştik. benden yaşça epey büyük bir akrabamız yakın zamanda kitap siparişi vermiş ve yanlışlıkla üç tane sipariş etmiş bu romanı da. okumayı sevdiğimi ve daha fazla okumak istediğimi bildiğinden, bu kitabın adını kulağıma fısıldayarak söylemiş, gizli gizli hediye etmişti bana. daha sonra da kırmızı pazartesi'yi, şili'de gizlice'yi ve yaprak fırtınası'nı okumuştum.
o gün kulağıma o romanın adını fısıldayıp, bana gizlice hediye ettiğin için ve beni marquezle tanıştırdığın için teşekkür ederim, uzak akraba.
modern çağ edebiyatı alanında bir kült olan, brezilyalı sandığım kolombiyalı yazar. kendisinden ise başında öldüğü 2014 yılının yazında haberdar olmuştum.
yalnız en başarılı yönü nedir diye sorarsanız; pek çok kimsenin ortak kanısına göre dili kullanmadaki başarısıdır.
Birisi, kabuk tutmuş yaralarımızı okşamaya başladığında, cırt diye açılıveriyor ve oluk oluk kanamaya başlıyor yeniden. Birine teslim olduğumuzda ve içimizi döktüğümüzde, bedenimiz ve ruhumuz kan içinde kalıveriyor. O yüzden değil mi, içimizi tutmalarımız, birine teslim olmaktan korkmalarımız, ortalıkta tedirgin ve gergin dolanmalarımız?
ismi duyulduğunda kadınmış izlenimi veren yazar. Halbuki kadın ismi olan Gabriela. Gabriel değil. Olsun. Üslubuna, cümle yapısına hayranım. Bir sebepten ötürü yazarı kendime çok yakın hissettim. Kitapta okur için bıraktığı boşlukları onun da aklından geçtiği şekilde dolduruyormuşum gibi düşünüyorum anlamsızca.
27 bin sayfalık arşivinin yarıya yakın bölümü, Teksas Üniversitesi tarafından internette yayımlanmış Nobel ödüllü Kolombiyalı yazar. 2014 yılında vefat etmiştir.
