bugün

istanbul ve kocaeli neden kalkınmıştır. çünkü kalkınması için özel bir çaba harcanmamıştır. kar etmek amaçlı yatırımcılar, kar edebileceklerini görmüşlerdir.
doğu ve güneydoğunun kalkınamama sebeplerine gelince; bir kere nufus yoğunluğu azdır. dolayısıyla pazarlar birbirinden uzaktır.
şimdilerde oluşmaya başlayan büyükşehirler kalkınmanın motoru olacaktır.
malatya, elazığ, diyarbakır, van, urfa, gaziantep

peki istanbul ve kocaeli gibi denize kıyısı olmayan, nufus yoğunluğu az olan bu bölgelerin avantajları yok mudur?

vardır. nedir bu avantajlar?
tarım ve hayvancılık yapılmaya uygun geniş araziler ve bu konuda bilgisi olan bir halk.

buradan çıkarılması gereken sonuç şudur.
oralarda tarıma dayalı sanayi öne çıkmak zorundadır.
dağıtım noktalarına uzaklıktır.
doğu anadolu ve güney doğu anadolunun dünyaya açılan en yakın kapısı mersin iskenderun limanlarıdır.
gerek ihtiyaç olan hammaddelerin temini gerekse ürünlerin dağıtımı için bu noktanın kullanılması zorunludur.
kimse de sırf doğuya yatırım yapmak için bu lojistik işkencesini göze almamaktadır.
bunun yanı sıra terör
yetişmiş eleman bulma zorluğu
yetişmiş elemanları oraya çekme zorluğuda etkili sebeblerdendir.
(bkz: pkk)
doğudaki insanların batıdakiler kadar insan olmadıkları ya da olamayacaklarını düşünen sanayici kişilerin yatırım yapmayı asla düşünmemesi.Sürekli doğunun eksi yönlerinin ön plana çıkarılması veyahut buna çalışılması.Günden güne bu durumun zihinlere kazınması...
halkının tembel olması.
van 'da kurulan kalkınma ajansının bölgenin kalkınmasına çok fazla katkıda bulunacağı söylenmektedir.
emrin büyük yerden gelmesi en büyük sebeptir. abimiz kızar sonra. hem arka bahçemizde oynuyoruz uslu uslu ne gerek var. ayrıca asker nerden nemalanacak sonra sorabilir miyim size? çok bencilce düşünüyorsunuz insanlar o kalkın(a)mayan güneydoğu sayesinde geçiniyor ayıp bu kadar bencil olmayın cık cık cık.

edit: noldu annem zoruna mı gitti bak sen şu işe.
(bkz: batıyla ilgilenip doğuyu unutmak)
on yıllardır yürütülen yanlış politikaların sonucudur bu olay.

doğu ve güneydoğu anadolu bölgesi'nin sanayiye uygun bir bölge olmadığı ortada. bu bölgelerin ana geçim kaynağı tarım ve hayvancılık, ve devletin yıllardır ne bu konularda bir ilerleme çabası var, ne de bunların dışında bir kalkınma hamlesi yapılmış. onca senedir yapılan tek proje güneydoğu anadolu projesi.

demek ki burada başka bir proje geliştirmek gerekiyor. aslında projeye de gerek yok, farklı bir bakış açısı bu bölgenin hem kültürel hem de maddi gelişimini sağlayacak potansiyelde, bu da turizm.

ben eminim ki türkiye'deki insanların çoğu, isviçre'deki alp dağları'na gezmeye giden insanların, bunu hiç dağ görmedikleri için yaptıklarını bilmiyordur. avrupa genel olarak dümdüz bir yer ve her yerde dağ göremiyorsunuz. insanlar da bu sebeple dağ görmek için alpler'e gidiyorlar.

şimdi bu durumu bir de doğu ve güneydoğu anadolu için düşünelim. en basitinden tatvan'da bulunan nemrut krateri avrupa'da kesinlikle bulunamayacak düzeyde bir turizm kaynağı. içinde büyük bir göl, her mevsim tepesinde görülebilen kar, sıcak suyla dolu yeşil bir gölet, ve sağda solda yerin altından çıkan dumanları görebiliyorsunuz.

doğu ve güney doğu anadolu'da hemen her yerde irili ufaklı bir şelale, dağ, nehir, göl ve tarihi eserler bulunuyor. her köyün bile kendine ait bir giyimi, şivesi, yemekleri, müziği var. bu örnekler o kadar çok çoğaltılabilir ki. ama bunlar bir türlü değerlendirilmiyor, böyle bir kültür zenginliği kullanılamıyor.

böyle bir açılım yapılabilse hem türkiye'nin prestiji artacak, daha çok turist çekecek. hem de doğu ve güney doğu anadolu gelişecek, aynı zamanda insanların bu bölgelere olan olumsuz önyargıları yok olacak.

ama acıdır ki bizde siyaset sadece yalan ve çıkar üzerine kurulu. kimse ne halkın hayatını düşünüyor, ne gelecekteki yaşantısını, ne de kaybolan değerleri. o yüzden de bu söylediklerim sadece bir hayal olarak kalmaya mahkum.
ipek yolu hala var olsaydı tersine dönmesi çok yüksek önerme.

(bkz: istanbulu istanbul yapan boğazıdır)
her şeyi devletten bekleyen bir halkının olması. ayrıca devletin yaptığı her şeyi bozan tahrip eden de bir halkın olması. yani tamamen ordaki halktan kaynaklanır bu durum. ve biraz da ajite edilir. oysa ki doğu karadeniz bölgesi oralardan daha da beterdir. ama halkı çalışkandır, devletten yanadır ve hiçbir zaman ağlamazlar bizi aç bıraktınız diye. her işlerini ellerinden geldiğince kendileri yapmaya çalışır.
politikacılar.

bir boka yaramayan politikacılar.
çok çeşitli sebepleri vardır.
bir kaçı şoyle sıralanabilir:

- ulaşımın zor ve maliyetli olması
- yar eltı kaynaklarının yatarınce işlatilemesi
- sermaye birikiminin olmaması, olanında ilk fırsatta batıya gitmesi
- halkın aşiret kulturunden kurtulamaması
- halkın tembel, ezik, iş ahlakından bir haber olması
- 1915 olaylarında göç eden ermenilerin gitmesiyle bolgenin en onemli girişimci sınıfını kaybetmesi ve yerine yenisini koyamaması
- aşırı duzeyde kurt milliyetçiliği
(bkz: toprak ağalığı)
terör olayları.
oralara giden doktorlara sunulan ilginç teklifler;

- dohtor bey benim hanım rahatsız. ameliyat olması gerekiyor.
+ neee getirin kadını çabuk. ameliyathaneyi hazırlatayım hemen.
- sakin ol dohtor. sen anlat nasıl yapılıyor ben evde gider yaparım.
terör olaylariymis.

dogru diyorsunuz gencler;

-pkk'den önce biz dogu insanlari aceyip zengindik, inanmazsiniz 68'den falan önce paranin ammina koymustuk, devlet tum gucu ile bizi destekliyordu öyle böyle degil, sanaiyi, tarim hersey gelismis mutlu mesut yasiyorduk. ahh ahh benim dedemin 10 tane fabrikasi vardi hatta.

-duyar gibiyim ya egitim diyorsunuz, odtu ilk bizim o tarafta kurulmustu, hacetepe, marmara ne bok ararsan bizim oradaydi. durduk yere pkk diye bi zimbirti cikti iste biz ondan sonra geri kaldik.

-haa yukariyi okudum tembel demis bazi arkadaslar. öyleyizdir felaket tembeliz, herseyi devletten bekleriz. kar yüzünden yollarimiz kapanir, hastalarimizi tasimak icin helikopter falan bekleriz. yanlis anlama agam öyle ilk insanlar gibi hastalari tasimak icin tahtadan bisiler yapmadik biz hic. sirtimizda tasimadik yani kimseyi halkimi kiniyorum cok tembelsiniz cok.

-calismaktan ise nefret ederiz. keske issizlik maasi baya yüksek olsa hepimiz dayancaz. batida oturan vatandaslar tarlaya pamuga, karadeniz'e findiga, antep, urfa'ya fistik toplamaya gittiklerinde biz yatiyorduk evlerimizde. ah bu pkk senden önce gül gibi hayatimiz varmis naptin sen bize.
Marmara bolgesiyle kiyaslamaniz bence hata. Bu bolgenin cografik konumu Ticaret icin altin degerindedir. Ote yandan pkk bahane edilemez. Yatirimlar Birazda doguya yapilsa,fabrikalar acilsa Gencler polisi taslamak yerine fabrikalarda calisabilir. Boylece Batiya olan gocte bir nevi azalma gosterebilir.