dinler olmadan da insanlar iyi insan olabilir mi

din savaşları yüzünden hayatını kaybeden onlarca insanı görünce akla gelen sorudur. insan hiç bir din öğretisini kabul etmeden de doğruyu yanlışı ayırabilir, öyleyse dinler neye hizmet etmektedir.

(bkz: dinlerin zengin ettiği insanlar)

insanın ahlak ve erdem sahibi olması için illa ki müslüman, hristiyan, yahudi, hindu vs. olmasına gerek yoktur. vicdan denen bir kavram vardır, o hepsine yetmektedir kanımca.

tabi var olan sistemin dışına itebilecek düşünce şekilleri insana yanlış yapıyormuş, yanlış düşünüyormuş hissi verir lakin bunu başarabilince insan o zaman hayatının gerçek bir değeri olur, yaşamı anlam kazanır.

din özellikle devlet yöneticilerini özellikle zengin eder.
(bkz: kimisi besmeleyle götürür kimisi besmelesiz)
bak fethullah gülen'e...gözlerinden çıpala çıpala yaşlar akıtarak ahtapot gibi her yanı sarıp bunu meşru göstermedi mi?
dinler olmadan daha iyi insan olurlar mı bilemem ama dinler kullanılmadan daha iyi insan olunabilir...

insanlar olmasa da insan iyi yaşayabilir. ama farkında olmasa da iyi yaşıyorsa zaten islam üzere yaşıyordur. dinler maddi menfaat için kullanılmayınca insanlar için din müthiş bir frendir. hele hele islam dinini aradaşlarımız gerçekten tanısalar yani kulaktan değil de kurandan ve sünnetten tanısalar farkına varacaklar ki islam diğer dinler gibi bir afyon değil gerçek bir uyarıcı. islam antiemperyalisttir. insana değer verir. rahman sıfatı gereği allah calışan insana mükafatını vereceğini söylemiştir. yani müslümanlara değil çalışanlara bütün insanlara ama bu dünya da. islam dini sünepe sünepe dolaşan dünyadan bi haber müslümanı kabul etmez. eğer bir müslüman bilinçli bir şekilde şarap içenin şişesini kırarsa islam hukukuna göre o na yeni bir şarap almak zorundadır. şunu söylüyorum ki gerçek müslümanlığı eğer göremeseydim şu anda komünist olurdum.

(bkz: soru - cevap şeklinde bir sözlük)

(bkz: evet)

iyilik kavramı insanların birbiri ile mutlu yaşama isteği neticesinde doğmuştur. din bunun kaynağı değildir, kaynak insan sürecidir.

(bkz: sırf yorum yazılsın diye bu tarz başlık açılır mı)

hem de en alası olabilir denilecek durumdur. ateistlerde öbür dünya kaygısı yoktur, o nedenden ölümden sonra azap görmemek için iyi insan olma gibi bi sorunlarıda yoktur. yani sırf ödül ceza için değil insan oldukları için iyidirler.

nietzche'nin de dindar bir insan olduğunu söyleyemeyeceğimizi hepimiz biliyoruz ancak eserlerinde büyük bir erdemlilik kaygısı güttüğü barizdir.
(bkz: böyle buyurdu zerdüşt)

(bkz: hayır)

nedeni ise, dinin kurallarının toplumu bir araya getirmesi, insanların arasındaki kavgalara bir çözüm sunmasıdır.

semavi dinler düzen hükümleri ihtiva ederler yani fren mekanizmasını işletirler toplumdaki ayarsızları ahiret ve de yaratanın gazabıyla korkuturlar. bu baskı altında insanlar dürtülerine sınır çekerler dikkatli olurlar ama sırf bir insan din hükümlerine uyuyor diye ona iyi insan diyemezsin.

iyilik maneviyatla ilgilidir ve soyuttur. kişi kendi içinde kendini yargılayarak herhangi bir yaptırımdan korktuğundan değil de kendisi öyle olsun istediğinden iyi olmayı seçerse o kişi erdemlidir, iyidir.

yoksa bu dünyada hanımlara bakmayıp da ahirette hurilerini bekleyen adam iyi değildir olsa olsa bastırılmış abazadır.

"dinler varken insanlar iyi mi oluyor?" sorusunu sormak lazım bence. ben öyle bir dünyada yaşadığımızı göremiyorum. başka bir boyuttan mıyım yoksa ben?

olay burda dinin olup olmaması değil. insan evladının doğasında olan bazı duygular kötülüğü beraberinde getiriyor. yapabileceğimiz bir şey yok. adam iyi bir insan olmak istese zaten olur. dinde ya da tanrı'da bitmiyor iş. insanın kendinde bitiyor. o yüzden dinler olmadan da insanlar iyi insan olabilir mi sorusuna "hiç bir şey değişmezdi" diye cevap verilebilir.

varolabilen insan tipidir. mesela halk arasında şöyle bir söyleyiş de bulunmaktadır;

'müslüman gibi adam'

burada kastedilen, islam dininin öngördüğü birçok kaideye, aslında dini görevleri yerine getirmek amaçlı değil de 'insan gibi' yaşamak için -farkında olmadan- uyum sağlamış kişidir.

ne var ki diğer semavi dinler ve son olarak da islam, gerçek manada huzura kavuşturacak ve sosyal bağlamda da optimum uyum odaklı yaşayış biçimini tanzim eder.

örnek verecek olursak; köy yerlerinde, özellikle tarlalarda su kabı olarak 'su testileri' kullanılır. bu testiler suyu hafif hafif dışına sızdırır. yüzeyden buharlaşan su ise buharlaşma ısısını içeriden çektiği için testi içerisinde kalan su da soğumuş olacağından dolayı uzun yıllardır tercih sebebidir. kimse çıkıp da bu kişilere 'bu yaptığınız, fen bilimlerinde evaporatif soğutmadır' dememiştir. eğer bu teknik bilinmeseydi bir yenilik olarak gelecekti, şimdi yine var.

ne var ki bilim odaklı yaşamla ilerleme sağlanabilir. *

olabileceğini sanmıyorum çünkü en azından çevremizde, beş vakit namazında iyi birer müslüman olduklarını iddaa eden fakat yanında çalıştırdıkları elemanların haklarını yiyen insanlar var. bu insanların içlerinde ki allah korkusuna rağmen* bunu yapıyorsa, allah korkusu olmadığında neler yapabileceğini düşünün.

Tarihten günümüze savaşların , çıkar çatışmalarının , siyasetin ve ölümlerin genelinin ( trafik kazaları, hastalıklar gibi nedenler hariç ) temeline baktığımızda cevabı kolay bir sorudur.
"Sebepsiz değildir Din toplumların afyonudur" lafı...
insan özünde iyi bir varlık değildir ama bu kadar da kötü olacağını sanmam.

elbette.ama insan yaradılışını bilmek lazım.bunun için din yolunda araştırma yapmak lazım.
inanç ayrı bir mesele zaten.

bide şu versiyonu var.
(bkz: dinler arası diyalog)

agnostik bir kimse nasıl iyi insan oluyorsa bu herkeste olabilecek bir şeydir. eğitimle alakalıdır. din ile alakalı bir durum değil. din sadece insanın hiç bir canlı tarafından görülmeyen bir tanrıya hizmet etmeyi sağlar.

(bkz: huri peşinde koşanların ahlaktan bahsetmesi)
(bkz: cariyeliği tasvip edenlerin ahlaktan bahsetmesi)

(bkz: din psikolojisi)

zaten olması gerekendir. bir insan sadece din için iyiyse asıl o zaman sorgulamak lazım. çünkü bir iyiliği yapıyorsa ya da bir şeyden uzak duruyorsa sebebi günah korkusundandır. asıl insan olan karşılık beklemeden iyilik yapabilendir.

iyi insan olmanın kriterleri nelerdir? dinen, namaz kılmak, oruç tutmak veya başka ibadetler yapmak mıdır? yoksa, dinlerin de söylediği ve her insanın zaten yapması gereken, temizlik,dürüstlük,ahlak gibi kavramlar mıdır?
aslında sorunun cevabı kendinde saklı. iyi insan olmak için neden dinlere ihtiyaç duyulsun ki. insan'ı insan yapan beynidir. zaten din adına, veya ahiret inancına uygun zorunluluğu adına eylemler içerisinde bulunan insan'da gerçek bir iyilikten söz edilemez. o insan pragmatist, şekilci bir insandır. önemli olan insanın kendisidir, içidir.

"Benden Hayyam' a selam söyleyin demiş peygamber;
Sözlerimi yanlış anlamışsa çiylik eder:
Ben şarabı herkese haram etmiş değilim ki
Hamlara haramdır, doğru, ama olgunlar içer.

için temiz olmadıktan sonra
Hacı hoca olmuşsun, kaç para!
Hırka, tespih, post, seccade güzel;
Ama Tanrı kanar mı bunlara?"

dinlerin toplum üzerindeki en önemli katkısının belli ahlak kurallarını getirerek toplumun daha düzenli, suçtan uzak, birbirine saygılı insanlardan oluşan bir yapıyı getirdiğini savunabiliriz ilk başta. ayrıca insan psikolojisi gereği bir dine inanmakla beyninin en önemli ihtiyaçlarından birini de karşılıyor. ancak şunu da unutmayalım ki tarih boyunca en büyük felaketler, savaşlar, katliamlar din olgusu nedeniyle ortaya çıkmıştır. gerçekten iyi eğitimli, bilimsel düşünceyi kendine rehber edinmiş bireylerin ise nadiren çevrelerine zarar verdikleri görülür. dinler olmasaydı dünya bugünkünden daha yaşanılır bir yer olur muydu bilinmez ama dünyaya ve insanlara en çok zararı verenlerin dini inancı olmayanlar veya inancını sadece kendisine saklayanlardan çok aşırı dinciler, dini inançları savunarak yaptıklarını haklı çıkarmaya çalışanlar olduğu görülüyor nedense...

olamaz. kendini yaradanı tanımayan yeri gelirse kimseyi takmaz. her türlü pislik de beklenir. dini olmayan insan bile değildir. hayvanlar bile daha karakterlidir yaradanı reddeden insan görüntülü canlıdan.

felsefe okuyarak tabiki olabilir. levinas tavsiyedir...

--spoiler--
ne ahlak ne de sevgi gökten dünyaya indi
insanlık istedi keşfetti hepsini
--spoiler--
öyle buyurdu şebnemciğimiz.okuyalım dinleyelim anlayalım...