eskiden deniz ve kara savaşlarında kullanılan bir çeşit yangın çıkarma vasıtası.

eski dilde âteş-i rûmî.

fişekçi (fars.)

eski lisânda medli elif, te, şın, be, elif ve ze آتشباز ile yazılan farsçadan geçme bu sözcük, eski zamanda sünnet eğlencelerinde pamuk yakmak suretiyle ateşle oynayan veya bir nevi ateş ile gösteri sanatı icra eden hokkabazlar için kullanılırdı.

eski yunan lisânında "nikeforos" olarak telaffuz edilen, doğu roma imparatorluğunda 802 ila 811 yılları aralığında hüküm sürmüş bizans imparatoru.

izlediği katı maliye politikaları ile bilinen nikiforos, bir de üstüne abbasi halifesi harunürreşide yenildikten sonra senelik vergi yükü giderek artınca hedef tahtasına oturtulmuş ve krum han önderliğindeki bulgar ordularıyla giriştiği savaşta öldürülmüştür.

kafatası gümüşle kaplatılıp, krum han tarafından içki kâsesi olarak kullanıldığı söylenir.

bir "öteki" olarak geldiği dünyada her dâim akıntıya kürek çekmek pahasına aklın, vicdânın ve hür düşüncenin özgürlüğünü savunan, arada kalem oynatan, seyyah kimse.

objektifliği her daim tartışılmakla beraber hâliyle çokça cesaret gerektiren, bir kişinin kendi hayatını kaleme aldığı, yazı, yapıt, özyaşamöyküsü.

"yaprak sigarası, puro" anlamını taşıyan ispanyolca "cigarro" sözcüğünün fransızcadaki karşılığı.

hatta yeni icatlar ile birlikte türeyen batı kökenli sözcüklere osmanlıca karşılıklar bulmak adına çok önemli bir sözlük kaleme alan antuan tıngır ve kirkor sinapyan'ın dictionnaire français-turc des termes techniques başlılı teknik terimler lûgatında "cigare médicinal: sigara-i tıbbî" ifadesinde bahsi geçen sözcük.

"kronoloji tarihin bel kemiğidir," sözü ile edebiyat âleminde tanınan ve kaleme aldığı the chronology of the kings of judah and israel eseriyle teolojik metinlerde bahsi geçen yehuda ve israil krallarının öykülerinin tasnifine ışık tutmuş, chicago doğumlu kuzey amerikalı arkeolog ve ahit uzmanı.

hayfa üniversitesinde yahudi tarihi profesörü.

bilhassa osmanlı yahudi toplumunun tarihi üzerine kaleme aldığı çalışmaları kaynak eserler arasındadır. serpil çağlayan tarafından "istanbul yahudi cemaatinin tarihi (1453-1566)" adıyla türkçeye çevrilmiş olan "a history of the jewish community in istanbul the formative years 1453-1566" eseri oldukça özgün bir araştırmadır.