"sevip sevip yari ele kaptırmak kara bahtın bana eski işidir.Ömürmdeki yıllar kadar yar sevdim, hepsi başkasının eşidir." En sevdiğim mısralarından biri.
kürk mantolu madonna'sında size aşkın tanımını bir kere daha gözden geçirten yazar.
'' Bir ruh, ancak bir benzerini bulduğu zaman ve bize, bizim aklımıza, hesaplarımıza danışmaya lüzum bile görmeden, meydana çıkıyordu...
Biz ancak o zaman sahiden yaşamaya -ruhumuzla yaşamaya- başlıyorduk.''
edebiyat ve sanatın bir çok dalında eser vermiş türk yazar ve düşünürüdür. ölümü sansasyonel olduğu gibi yaşşamı da kolay olmamıştır. belki de türk yazarları içersinde kategorize etmesi en zor olanlarından birisidir. Edebiyata girişi öyküyle olmuştur. daha sonra ise roman türünde yapıtlar vermiştir. aslında bazılarının dediği gibi "keşke sürekli öykü yazsaymış hiç romana girmesiymiş" cihetnden eleştriler ise yersiz olduğunu "kuyucaklı yusuf" isimli eser göstermiştir.
hikayelerinde ilk dönemlerdeki soyut aşk dikkate değer yer kaplar. daha sonraki dönemlerde soyuttan somuta geçecektir. bu "soyutluk"un" görüldüğü ilk örneklerden birisi değirmen" isimli öyküdür. bununla birlikte sabahattin ali'nin eserlerinde naturalizm de hakimdir. "ses" isimli eseri bunu güzel bir örneğidir. doğa'dan daha doğrusu yaşadığı doğal ortamdan koparılan türkücünün bir yarışmada ezile büzüle halleri ve tüürü okuyamaması bunu bir yansımasıdır. benzer nitelikter "orman" isimli öyküde de görülebilir.bununla birlikte bazı öykülerinde düşsellik(Birdenbire Sönen Kandilin Hikayesi) hakim olmakla birlikte poevari etkiler sezilir.
daha sonraki dönemlerde kuyucaklı yusuf ile roman dünyasına adımını atmış toplumcu gerçekçi romanın ilk örneklerinden birini vermiştir. bana kalırsa da en yetkin romanı- teknik aksaklıklara rağmen- bu eseridir. bilhassa eşkiya romanları ve toplumcu gerçekçi romanlarının temelini hazırlamış gibidir bu eser. bu eserden sonra ise içimizdeki şeytan isimli eseri romanını yazmıştır. bu eserde ise olumsuz olarak betimlediği bazı kimselerin nihal atsız tarafından zeki velidi togan, peyami safa ve türkçü düşünürler olduğu iddia edilmiştir. hatta daha da ileri giderek ırkçı söylemler ile ağıza alınmayacak-ırkçı nitelikte- sözlerde bulunmuştur nihal atsız. (bunlarla birlikte kürk mantolu madonna başka bir entrinin konusudur)
yukarıda yazılanlar bir yana sabahattin ali'nin eserlerinde sömürüye ve toplumcu gerçekçi eleştrilere parmak basan yönler olmakla birlikte, bunları hiçbir zaman derinlemesine irdelemez. bu sabahattin ali'nin düşüncelerini roman ve öykülerine yansıtmasından ziyade, dönemdeki mütehakkim tek partili chp iktidarının yaptıklarından dolayıdır. uğrunda tutuklandığı şiirlerinde ise dönemin siyasilerini kastedip etmediği ise kesin gerçeklik olmamakla birlikte hariçten gazel okunmaması gerekmektedir.
'' dunyanin en basit, en zavalli, hatta en ahmak adami bile, insani hayretten hayrete du$urecek ne muthis ve karisik bir ruha maliktir!.. nicin bunu anlamaktan bu kadar kaciyor ve insan dedikleri mahluku anlasilmasi ve hakkinda hukum verilmesi en kolay $eylerden biri zannediyoruz? nicin ilk defa gordugumuz bir peynirin evsafi hakkinda soz soylemekten kacindigimiz halde ilk rast geldigimiz insan hakkinda son kararimizi verip gonul rahatiyla oteye geciveriyoruz? ''
dediğini duyduktan sonra, yazdıkları okunası gelen yazardır.
türk edebiyatının en iyi yazarlarından biridir. cumhuriyet dönemi yazarlarımızdandır. diline hakim insan da iyi izlenimler bırakan kitaplar yazmıştır. alanında iyi bir yazardır. duruşu ve görüşleri ile de bazı insanların beğenisi kazanmış ancak bazı kesimlerce de susturulmaya çalışılmıştır.
"Çalmadan, çırpmadan bize ekmeğimizi verenleri aç, bizi giydirenleri donsuz bırakmadan yaşamak istemek bu kadar güç, bu kadar mihnetli, hatta bu kadar tehlikeli mi olmalı idi".
sözü ile de aslında gerçekleri dile getirmiştir.1 yıla yakın konya ve sinop ceza evinde yatmıştır.çıkan af yasasıyla kurtulmuş ancak bulgaristana kaçmak isterken para karşılığı anlaştığı ali ertekin adlı kaçakçı tarafından öldürülmüştür.
fakat sevgili bir vücutta bulunmayan bir şeyi kendisinde taşımaya tahamül etmeyerek onu koparıp atabilmek, işte adaşım, yalnız bu sevmektir. değirmen
şiirleri:
-livaneli hedesi tarafından seslendirilirse sırf şairin hatrına dinlenir,
-edip akbayram tarafından seslendirilirse hoş olur,
-ruhi su yorumlarsa tadından yenmez.
ölmeden önce herkesin okuması gereken pek çok eserin yazarı. sabahattin ali, günlük hayatta karşılaştığımız; ancak tanımlayamadığımız, sözcüklere dökemediğimiz olayları, vaziyetleri öyküleyerek öyle bir anlatır ki, biz daha sonra bir bakarız, bu anlattıkları bizim her gün yaşadığımız şeylerdir. hala okumadıysanız mutlaka okuyun, asla pişman olmazsınız. çevrenizdeki olayları, insanları daha iyi anlamanız için en önemli kaynak sabahattin ali'nin eserleridir. "kürk mantolu madonna"dan başlayabilirsiniz.
kişisel tercihleri yüzünden edebiyatımızın yok sayılanlarından.
kimisini sultan'üs şuara yaparlar sırf anı siyasi düşünceyi taşıdığı için kimini de böyle yol kenarında öldürüverirler...
iyisi kötüsü tartışılır, edebi açıdan türk edebiyatında mihenk taşlarından biridir sabahattin ali. ama sırf sosyalist- ateist diye de büyütülmemeli elbette yazdıkları.
kuyucaklı yusuf'u okuyup da etkilenmeyen varsa zaten bir daha kitap okumasın.
doğduğu yeri yanlış bilinen yazar. doğduğu yer o zamanlar gümülcine sancağı'na bağlı bir kaza merkezi olan ve bugün bulgaristan'ın kırcaali iline bağlı bir ilçe olarak ardino adını taşıyan eğridere'dir. bulgaristan'da türklerin çoğunlukta olduğu bu yerde 2007 yılında sabahattin ali'nin 100. doğumgünü kutlanmıştır.
enteresandır, birçok yazar değişik mesleklerle uğraşarak yazar olmuşlardır. sebahattin ali'nin yaptığı son iş, 'nakliyecilik'tir. böyle de bir güzelliği vardır.
