19. yüzyılın efsanevi satranç ustası. satrancın edgar allan poe'su olarak kabul ediliyor.
yirmi yaşındayken new york'da düzenlenen ilk satranç turnuvasında birinci olmuştur. daha sonra avrupa'ya giderek o dönemin bütün önemli satranç ustalarını yenmiştir.
satrançta döneminin çok ilerisinde olduğu kabul edilen oyuncu, 1859'da abd'ye döndüğünde, piyon ve hamle üstünlüğü tanıyacağını söylemesine rağmen satranç oynayacak kimseyi bulamayınca satrancı bırakmış.
yaşamının ilerleyen yıllarında kendisini kuruntuya ve paranoyaya kaptırmış ve genç yaşta, dünyadan ayrılmış.
Satrançla ilgilenen birisi olarak şunu söyleyebilirim. Gerçek manada yenilmemiş tek oyuncudur. Fischer" de yenilmemiştir ama Karpov"la olan şampiyonluk maçına çıkmamıştır bir takım istekler öne sürmüştür. Kasparov" a göre Karpov" un Fischer" i yenme şansı vardı. istanbul Satranç Derneğindeki bazı oyunculara göre de Karpov Fischer" i yenebilecek kadar güçlüydü velhasıl Paul Morphy herkese meydan okumuş ve herkesi yenmiştir.
paris'e bir operayı izlemeye geldiğinde bölgenin aristokratlarından bir şahsiyet kendisiyle maç yapmak istemiştir. morphy de bu teklifi kırmayarak onunla maç yapmayı kabul etmiştir. bir yandan operasını izlerken diğer yandan da iki rakibini mükemmel bir stille altüst etmiştir. Bu maç dünya satranç literatüründe bir klasik kabul edilmektedir.
Morphy nin yaşadığı yılları ele alırsak satrancın romantik dönemidir diyebiliriz.
Satranç anlayışı romantik dönem ve modern dönem olarak iki ana dalda ele alınabilir, romantik donem satrançta strateji ve prensiplerin olmadığı oyuncuların rakibi göze hoş gelecek bir şekilde çılgınca saldırılar yaparak mat etmeye çalıştığı bir dönemdir.
Başlıca büyük bu dönemin efsanelerini sayacak olursak adolf anderssen, paul morphy, johannes zukertort ve louis paulsendir. (Şahsi sıralama)
Bu sebeple Paul morphy en gereksiz anlarda yada prensiben hücum edilmesinin uygun olmadığı anlarda bile saldırmaya ve ortaya göze hitap eden bir oyun çıkartmaya çalışmıştır. Başarısının iki adet sırrı vardır, birincisi ve en önemlisi dünyanın gördüğü gelmiş geçmiş en zeki satranç oyuncularından birisi olması( Amerika'dan çıkan en iyi iki oyuncu Bobby fischer ve morphy dir ve bunu destekleyecek biçimde garry Kasparov morphy nin dünyada görülmüş en büyük dâhi olduğunu savunur ikinciyi fischer olarak belirtir ) ikinci sebebi ise yaşadığı donemde satranç henüz modern çağa geçmediği için savunma anlayisi strateji prensipler zayıflıklar gibi kavramlar olusmamisti. Bu sebeple ortalama oyuncular saf hamle hesabı ile savunma yapmaya çalışmaktaydi buda hücuma edenin her zaman avantajlı olmasına sebep oluyordu.
Son olarak paul morphy su anda bile satranç sporcularına öğretilen açılış ve hızlı gelişim konusundaki en doğru ve etkili prensipleri oluşturmuş kişidir. Fikirleri bedeni gibi yitip gitmemis hala içimizde yaşıyor. Sonsuza kadar satranç ve tarih var olmaya devam ettiği sürece de yaşamaya devam edecek.
uykum geldi sayfalarca yazabilirim enerjim olsa. umuyorum ki ilgilenen birileri vardır ve bilgi islerine yarar.
"Satrancın Gururu ve Hüznü" olarak anılan satranç dünyasının Halley kuyruklu yıldızı..
Paul Charles Morphy (22 Haziran 1837 - 10 Temmuz 1884), Amerikalı bir satranç oyuncusuydu. 1850'lerin sonlarındaki kısa kariyeri boyunca Morphy, dünyanın en büyük satranç ustası olarak kabul edildi . Daha sonraki yorumcular, onun zamanının çok ötesinde olduğu sonucuna vardılar.
Bir dahi olan Morphy, 1857'de Birinci Amerikan Satranç Kongresi'ni ikna edici bir şekilde kazanarak ve her maçı büyük bir farkla kazanarak satranç sahnesine çıktı. Ardından Avrupa'ya seyahat etti ve kıtanın en iyi oyuncularına meydan okurken bir süre ingiltere ve Fransa'da kaldı. Önde gelen ingiliz ve Fransız oyuncuların yanı sıra Alman Adolf Anderssen ile de maçlar yaptı ve yine tüm maçları büyük farklarla kazandı. Morphy, 1859'da Amerika Birleşik Devletleri'ne döndü ve sonunda rekabetçi satrancı bırakıp kamuoyundan uzaklaştı.
----
Löwenthal ve Anderssen, daha sonra Morphy'nin yenilmesinin çok zor olduğunu, çünkü savunmayı iyi bildiğini ve kötü pozisyonlara girmesine rağmen berabere kalabildiğini, hatta kazanabildiğini belirttiler. Aynı zamanda, umut vadeden bir pozisyon verildiğinde ölümcül bir rakipti. Anderssen özellikle bu konuda yorum yaparak, Morphy'ye karşı tek bir kötü hamleden sonra istifa etmenin daha iyi olabileceğini söyledi . [ 83 ] Morphy karşısındaki kötü performansını açıklayan Anderssen, "[Morphy] maçlarını on yedi hamlede, ben ise yetmiş hamlede kazanıyorum. Ama bu çok doğal" dedi. [ 84 ]
Miras
Garry Kasparov, Morphy'nin tarihsel değerinin, oyunun daha sonraki analizlerinde hayati önem taşıyacak üç ilkenin önemini kavramasında yattığını öne sürdü: hızlı gelişme , merkez hakimiyeti ve açık dosyaların oluşturulması . Bu ilkeler, ancak çeyrek yüzyıl sonra Wilhelm Steinitz'in teorik çalışmalarında formüle edildi. Kasparov, Morphy'nin hem "modern satrancın atası" hem de "güçlü 20. yüzyıl büyük ustasının prototipi olan ilk kırlangıç" olarak kabul edilebileceğini savundu. [ 85 ] Dünya şampiyonları Kasparov, [ 85 ] Viswanathan Anand , [ 86 ] ve Max Euwe, Morphy'nin oyununun zamanının çok ötesinde olduğunu belirttiler. Euwe ayrıca Morphy'yi "terimin en eksiksiz anlamıyla bir satranç dehası" olarak tanımladı. [ 87 ]
Bobby Fischer, Morphy'yi tüm zamanların en iyi on satranç oyuncusu arasında sıraladı [ 88 ] ve onu "belki de gelmiş geçmiş en isabetli oyuncu" olarak tanımladı. [ 88 ] "Morphy'nin [...] muazzam bir yeteneği olduğunu" belirtti [ 89 ] ve herhangi bir dönemin en iyi oyuncularını yenebilecek yeteneğe sahip olduğunu belirtti. [ 88 ] Reuben Fine, Fischer'in değerlendirmesine katılmadı: "[Morphy'nin] yücelticileri, onun gelmiş geçmiş en parlak dahi olduğunu iddia etmeye devam ettiler. [...] Ancak Morphy'nin sicilini ve oyunlarını eleştirel bir şekilde incelersek, böylesi bir gösterişi haklı çıkaramayız. Ve bundan Morphy efsanesi olarak bahsetmek zorunda kalırız. [...] Rakiplerinden o kadar öndeydi ki, becerisinin gerçekten olağanüstü örneklerini bulmak zor... Efsane yok edilmiş olsa bile, Morphy satranç tarihinin devlerinden biri olmaya devam ediyor." [ 90 ]
Eşsiz yeteneğine rağmen oyundan erken ayrılması nedeniyle Morphy, "Satrancın Gururu ve Hüznü" olarak anılır. Bu sıfat genellikle Glasgow Weekly Herald'ın satranç editörü Şerif Walter Cook Spens'e atfedilir , ancak ilk kez ne zaman basıldığı belirsizdir. [ 91 ]
