bugün

marx'ın sermaye oluşması için kesin olarak sunduğu formül.

ki aslında kendisi formülü para meta delta para olarak açıklar.

yani çıkan para < gelen para.

Bu formüle uyulmadığı sürece sermayenin hiçbirbiçimde birikemeyeceğini söyler.

Ayrıca sermaye formülünde metaya ve sermayeye ayılan oranları da ekler. Metaya yatırılan para 1/2, 1/3, 1/4.. biçiminde düşerken, sermaye yratamak için formüldeki giren para 2/1, 3/1, 4/1 oranında artmak zorundadır.

işte bu basit nedenle maaşlara zam denildiğinde patronlar zıvanadan çıkar.
artı değer'in yarattığı sermaye birikiminin somut bir şekilde ifade eden formül. kesin ve net yargılar içermesi kimi çevreler tarafından eleştirilebilir, fakat ekonomik ilişkilerin kimi indirgemeci davranışları var olması, bu ilişkilerin somut bir şekilde ifade edilmesidir.

bir metanın üretimi için gerekli olan değişim aracına sermaye denilebilir.(aslında bu klasik anlamda basitleştirici bir tutumdur, fakat insanların bu veriyi sımut alarak algılaması zordur.) üretilen meta emeğin karşılığında oluşur. üretilmiş meta koyulan sermaye artı emeğin değeri(emeğin fazlası karşılanmaz) karşılığında para ile değiştirilir. bir metanın para ile değiştirilmesi sonucu meta para ile aynı kefeye girer. sonuçta alınan para çıkan paradan daha büyük olur ve ilkel bir sermaye birikimi sağlanır.

tabi metanın bir para ile değiştirilmesi sonucu bir takım fetişist dalgalanmalar yaşanır. bu kapital isimli kitabın bir başka ama ilişkili bir konusudur.

(bkz: artı değer)
meta para meta formülünün tersidir. bu ters formülde parayı yeniden ele geçirmek için alıcı sonra da satıcı olarak para elden çıkartılır. meta satınalınarak para dolaşıma sokulur. sonra aynı meta satılarak para tekrar çekilir. bu durumda para harcanmamış oluyor, sadece sürülmüş oluyor. meta para meta biçiminde aynı para parçası iki kez yer değiştirir. satıcı onu alıcıdan alıp başka bir satıcıya öder. tam dolaşım, meta için paranın alınması ile başlar ve başka meta için para ödemekle sona erer.