şimdi gördüm 15. ve 16. yüzyılda dönemi takip edememe yazmış birisi. (bkz: #11383650)
e o zamanlar fatih vardı, yavuz vardı, kanuni vardı osmanlı devleti zirve yapmıştı. neyi takip edememiş o dönemde. ney telefon mu kullanmamışlar nedir yani ? çok bir şey vardı sanki 1400lü 1500lü yıllarda. dönemin dominant devleti osmanlı daha ne olsun lan !
Osmanlı devleti dünyanın gelmiş geçmiş en büyük imparatorluklarından birisi. Ben en çok ilk kuruluş yıllarını severim osmanbey, orhanbey ve fatih dönemini o dönemde yaşamayı çok isterdim.
osmanlı devleti tarihtir. tarih osmanlı devletidir. ne olursa olsun içinde müthiş bi kültür barındırmıştır. ayrı bi dünyadır o. yıkılmasının nedenini ise sadece tek bir nedene bağlamak hata olur. bir çok nedenin yavaş yavaş yıllarca yüzyıllarca süregelen kötü sonuçları neticesinde yıkılmıştır. bu süreci başlatan etkenlerin bazıları:
çağa ayak uyduramamak
amerikanın keşfiyle ticaret yollarının değişmesi ve ekonomiyi zarara uğratması
devlet yönetimindeki çatırdamalar (yeniçeri isyanları, taht kavgları, tımar sisteminin bozulması, otoriter kişiliği olmayanların devlet yönetiminde yetersiz kalması)
savaşlarda ard arda alınan yenilgiler
rusya (yıllardır bitmek bilmeyen o efsane sıcak denizlere inme politikaları osmanlıyı çok yıpratmıştır)
azınlık isyanları (avrupa devletlerinin destekleriyle başta rusya olmak üzere)
anlaşmalar (ingilizlerin meşhur savaş cephede değil masa başında kazanılır sözü)
bunlar pat diye olmuş olan şeyler değil. hepsi bir süreç. yaklaşık 300 yıl kadar süren bir süreç bu. ve bu da devleti yavaş yavaş öldürdü. tıpkı titanic gibi. titanic filminde buzdağına çarpmada en başta böyle önemsiz bi sorun gibi gözüksede o çarpış sıarasında gemideki hasar ile gemi yavaş yavaş batmış ve sonunda tam bir felaket olmuştur.
ilk borcunu alması ile düyun u umumiye nin kurulması arasında yalnızca onaltı sene olan, finans sistemi olsa, faiz haramdır geyiği olmasa ayakta kalabilecek devlet.
iki geliri var bu devletin, biri savaş gelirleri ikincisi halktan aldığı vergiler. son iki üçyüzyılında savaş kazanamadığından gelir elde edememiş yalnızca halktan alacağı vergilere kalmıştır. bir süre sonra halkta da para vergi kalmadığından dış borca yönelinmiş. borcun alındığı tipler de ilginçtir, hala finans piyasasında iş yapan bir fransız ve ingiliz aile ortak şirketi. neye karşı alınmış peki bu borç, mısır daki vergi gelirlerine karşılık. işin tuhafı borç alındıktan sonra ilk isyanın da mısır da çıkması. daha sonra borcu borçla kapatma yoluna gidilmiş kredi sarmalına düşülerek işin boyutu düyun u umumiye ye kadar varmıştır.
en azından o dönemdeki örnekleri ayarında bir bankacılık sistemi kurulup mevduat toplanabilse, karşılığında tahvil bono verilerek bankadan kaynak sağlanabilse bu yollara başvurmaya gerek kalmayabilirmiş bal gibi.
gündüz vakti nerden aklıma geldi hiç fikrim yok ayrıca, nerden estiyse. ofise gitmeyince demek ki. ha ayrıca kötü mü olmuş dersen orası hepten muamma.
Hakkında ne düşüneceğim konusunda kararsız kaldığım devlet. Bazen yerin dibine sokarım, bazen de sevesim gelir ne hikmetse. Ama çoğunlukla aşağılıyorum sanki. Ya ben çok dönek bir insanım.
600 yılın içine güzel çirkin her şeyi bulmak mümkündür. Bunun sadece çirkin yanlarını göremeyeceğimiz gibi güzel yanlarını da göremeyiz. ancak şimdi ezik olup bunun sorumlusunu türkiye cumhuriyetinde aramak tam bir malaklıktır. 1930 lardaki türkiyeden haberi olmayan bir malak ancak osmanlının (o da iyi günlerini) düşünerek maturbasyon yapar...
Birakin baska vilayetleri baskent istanbul'da her tarafin meyhane oldugu bazi padisahlarinda arasira sarap kullandigi bir devlet nasil seriatci olur anlamis degilim.
Ayrica cani sıkılan sadrazam padisaha darbe yapsin, cani sıkılan yeniceri kazan kaldirsin padisahi katletsin hatta tecavuz etsin. (bkz: 'genc osman') hamam da tellak olan patrona halil bile isyan etsin padisahin huzuruna baldiri ciplak olarak ciksin onu bunu astirsin ondan sonra osmanli osmanli diye viyaklasin bazi salaklar.
Tamam osmanli devleti turk tarihinde sanli bir sayfadir fakat abartmaya veya ona ozlem duymaya gerek yok. Osmanli bitti gitti asıl olan turkiye cumhuriyeti devletidir. Ve ilelebet payidar kalacaktir.
her devletin kendi değerlerine bağlı bulunduğu, bazen de çığırından çıktığı zamanları olmuştur. ama ömrünün çoğunluğunu iyi ve güzel geçirmiş bir ülkeyi de iyi ve güzel diye nitelendirmek yanlış olmasa gerek. ayrıca osmanlı devletinin de bir zamanlar "devlet-i ebed müddet" (sonsuz yaşayacak devlet) diye anıldığını unutmamak lazım.
3 kıtada at koşturmuş. 6(7 olduğunu söyleyen de var) kıtaya nam salmış. hasta adam dendiğinde dahi tek bir uyariyla degerlerine sahip çıkabilmiş. Avustralya ya kadar asker göndermiş. daima mazlumun hak aradığı kapı olmuş. devlet-i aliye-i osmaniye dir.
