imalat ı harbiye

tanım: osmanlı devleti zamanında osmanlı devletine savaş malzemeleri üretmesi için kurulan endüstridir. günümüzde makine kimya endüstrisi olarak geçmiştir.

Futbol oyunu, padişah Abdülhamit'in yasak kararına rağmen Dersaadet'in uzak bölgelerinde Zeytinburnu Makriköy (Bakırköy) ve civarlarında Türkler tarafından da etrafa gözcüler konularak oynanıyor ve maçlar kıran kırana geçiyordu.

(...kim ki kale kurup top endah ederek, tepük oynaya, boynu vurula...) Fermanını dinlemeyerek futbol oynamayı sürdürenler Zeytinburnu imalat-ı Harbiye tamir atölyesi mensuplarıydı. Yasak kararının gevşemeye başladığı 1903 yılından itibaren aralarında çeşitli kulüpler kuran imalat-ı Harbiye mensupları yasak kararının 1904 yılında kaldırılması üzerine Zeytinburnu ve civarındaki sahaları doldurmaya başladılar.

Altınörs idmanyurdu, tertip komitesinin talebi üzerine istanbul Cuma Ligi'ne "Sanayii Mektebi" adı altında katılmıştı.

Zeytinburnundaki imalat-ı Harbiye Tamir atölyesinde 1904-1910 tarihleri arasında kurularak aralarında maçlar yapmak suretile faaliyetlerini sürdüren kulüpler şunlardır:

1.Rehber-i Sanayigücü
2.Albayrak Spor Kulübü
3.Gayret Gençlik
4.Numune-i Sübyan Spor Kulübü
5.Besalet Spor Kulübü
6.Tapa Gençlikgücü

Bu kulüpler imalat-ı Harbiye Tamir Atölyesi'nin değişik ünitelerine dağılmıştır. Bir başka deyişle her ünite ve tezgah mensupları aralarında bir kulüp oluşturmuşlardı. Örneğin, Rehber-i Sanayigücü, imalat-ı Harbiye Tamir Atölyesi'nin değişik ünitelerindeki ustalar tarafından kurulmuştur. Numune-i Sübyan Spor Kulübü, usta ve büyüklerin aralarına almadıkları çırak-çocuk düzeyindeki personelin kulübü idi. Besaletspor, adını Arnavutça'daki "besa" yani "beraber olmak, ayrılmamak" kelimesinden almıştı ve atölyelerin değişik ünitelerindeki Arnavut asıllı usta ve işciler tarafından kurulmuştu.

Tapa Gençlikgücü, top dökümhanesi mezunları tarafından kurulmuştu. Tapa, top mermisinin ucuna yerleştirilen ve mermi atıldıktan sonra merminin patlamasını sağlayan ayarlı kapağa verilen isimdi.

imalat-ı Harbiye Usta Mektebi talebeleri ile top dökümhanesi mensuplarının da yer aldığı, bu gayri federe kulüplerin aralarında yaptıkları maçlar zaman zaman sürtünme ve tartışmalara neden oluyordu.

Bu böyle olmayacaktı...

istanbul Ligi kurulmuş, maçlar başlamıştı.

Kendileri de bir çatı altında toplanarak kulüp kurabilirlerdi; böylece lige katılır, adlarını daha iyi duyurabilirlerdi. Bu maksatla 1910 Haziranın 14'ünde imalat-ı Harbiye Mektebi işcilerinin de katıldığı bir toplantı yapıldı. Toplantı, bir sonuç alınamadan dağıldı. Aynı yıl ve ayın 19. günü yapılan toplantıda da bir sonuç alınamadı ama, mektebin son sınıf öğrencileri kararlı idi. Kulüplerini kuracaklardı. Aynı sınıfın iki güzide öğrencisi Agah Orhan ve Şükrü Abbas'ın yıldızları bir türlü barışmıyor, anlaşma sağlanamıyordu. Futbola yatkın ve meraklı talebe sayısı ise oldukça fazla idi. Atölye ve dökümhanede çalışanları da yanlarına aldılar mı, sırtları yere gelmeyecek bir kuvvet olabilirlerdi. iki taraf ayrı ayrı ve harıl harıl hazırlıklarını sürdürüyorlardı. Ve nihayet, Agah Orhan'ın başını çektiği grup hazırlıklarını tamamlamış "ALTINÖRS iDMANYURDU" nun evraklarını mutasarrıflığa vermişti.

Tarih, 31.08.1910 idi. Bunu haber alan, Şükrü Abbas'ın başını çektiği grup, son hazırlıkları bir kez daha gözden geçirdikten sonra evraklarını mutasarrıflığa teslim etti. Böylece "TURAN SANATKARAN GÜCÜ" de kuruluşunu tamamladı.

Tarih, aynı tarihti yani, 31.08.1910.

Değişik ünitelerde faaliyette bulunan gayri federe kulüpler bu iki teşekküle ithak ettiler. Aynı müessesenin çatısı altındaki iki kulübün rekabeti sonraları bazı sürtüşme ve hatta kavgalara neden olacaktı. bu sürecin sonunda ise Ankaragücü, yine 1910 Yılında imalat-ı Harbiye adı altında kuruldu.

(Kaynak:Ankaragucu.org.tr)

http://www.youtube.com/watch?v=O3UYsktoqtk

ankaragücü spor kulübünün kurulduğu dönemdeki adıdır.

1910'dan beri.

görsel