temel nedeni atatürk ideolojik duruşudur. bu inkılaba karşı çıkanlar da ideolojik sebeplerle karşı çıkıyorlar. iki tarafın da argümanları büyük oranda gerçekçi değil.
bu inkılabı savunanların argümanlarına bir bakalım:
1) osmanlı yazısının öğrenilmesi, okuması zordu; türkçeye uymuyordu: ingilizce ve fransızca da yazıldığı gibi okunmuyor. osmanlı alfabesinde her harfin üç şekli vardı, doğru, ama japonca ve çincede bir sürü harf var öğrenilmesi gereken ama insanlar öğreniyor. noktalı noktasız harfler latin alfabesinde de var. türkçeye uymuyordu diyenler, yazdığın gibi okumamayı kastediyor, ki bu maddenin başında belirttim.
2) türkler neden arapların alfabesini kullansın: mesele türk harflerini kullanmaksa, o zaman mustafa kemal göktürk alfabesini getirseydi. bir gün araştırmalar eğer o alfabeyi de başkalarından aldığımızı gösterirse ne olacak hem? her millet kendi alfabesini kullanacaksa, latin kökenli olmayan avrupa milletleri latin alfabesi kulllanmasın.
3) batı'yla entegre olmayı engelliyordu: israil, japonya, çin ve rusya eski alfabelerini çöpe atmadı, bu onların bati ile iletişimini engelledi mi? batı ile entegre olmak isteniyorsa ingilizce öğrenmek gerekiyor, alfabe değiştirmek değil.
4) harf inkılabından önce okuma yazma oranı düşüktü: bu bilgi harf inkılabı yapanlar tarafından ortaya atılmıştır, gerçekliği su götürür. bu inkılabı verenler içinde de bu bilgi değişkenlik gösteriyor. % 2-3'ten %10'a kadar değişik sayılar veriliyor. hem 1895 veya 1897 yılında yapılan istatistiklere göre de anadolu ve rumeli müslüman halkının %45'i ilkokul öğrencisi. hem müslüman halk, büyük oranda kur'an okumayı biliyordu, kur'an harflerini bilen biri osmanlı yazısını kolayca öğrenir.
bunların dışında birçok argüman daha var, ama en çok zikredilenler bunlar olduğu için aldım.
şimdi bu inkılaba karşı olanların argümanlarının çürüklüğüne bakalım:
1) bir sabah uyandık ki cahil kalmışız: osmanlı'da okuma yazma oranı %2-3 değildi belki, ama %95 falan da değildi. halk (benim tahminim) %70-80 kur'an okumayı biliyordu, ama az bir çabayla osmanlı yazısını öğrenmeye ihtiyaç duymamıştı. köylü bir millet. okuma yazma oranı %100 olsa bile eğer bir millet okumuyorsa, alfabe değişse bile cahil kalmamıştır, çünkü zaten okumadığı için cahildir. ayrıca millet kendi diline yabancılaşmamıştır, sadece yazı değişmiştir. konuu
2) geçmişimizden koparılmak istendik: bu halk geçmişine sahip çıksaydı, latin harfleri gelip eski yazı yasaklandığında ses çıkarırdı. eğer bugün atatürk'ün inkılaplarından türkçe ezan yok, ama latin yazısı varsa bu halkın ezana sahip çıkıp eski yazıya sahip çıkmamasındandır.
3) dinsiz bir nesil yetiştirilmek istendi: eski yazıyla din arasında doğrudan bir ilişki yok. insan kur'an okumayı öğrenip latin yazısıyla dini kitaplar okusa gayet de mümin olabilir. bugün risale-i nur, fıkıh kitapları, tefsirler latin alfabesiyle yayınlanıyor ve insanlar okuyup iyi müslümanlar oluyor.
4) bu inkılap batı'ya verilen sözler ve ingiliz baskısıyla yapıldı: bunlar, tarihi belgelerle ispat edilmemiş birtakım iddialardır. belgesi olan varsa getirsin.
sonuç, ne bu inkılabı savunanlar ne de karşı çıkanlar gerçekçi argüman üretmiyorlar. ideolojik bir çatışmaya uyduruk kanıtlar getiriliyor. olay bu.
bence üç gerekçesi vardır, arap abecesi:
1) türkçe'ye uygun değildir,
2) öğrenmesi zordur,
3) çağdaş (ya da batı kültürüne diyelim) uygun değildir.
belli başlı değişiklikler ile latin harfleriyle türkçe'ye uyarlanan yeni abece hem türkçe'ye uygun olmuştur, hem öğrenmesi kolaydır, hem de çağdaştır. yani batılı bilimsel eğitime vb. uygundur.
dipçe: bir günde cahil kaldığını sananlarla bu konuyu seviyeli bir şekilde tartışmayı pek beklemeyiniz.
"dedelerimizin mezar taşını okuyamıyoruz" diyenlere diyorum: ben de orhun yazıtlarını okuyamıyorum, göktürk abecesini kaldıranlar da buna yanıt vermeli.
üzgünüm, ortadoğu'nun olan ögeleri sileceğiz bu topraklardan...
ekleme: "geçmiş ile bağımız silindi" diyenlere: osmanlı ile ilgili bilinmeyen ya da öğretilmeyen bir konu mu var? hayır, yok! osmanlı ile ilgili tarih dersleri hep veriliyor. geleceğe çevik ilerlemek için yapıldı denebilir.
bu devrimin fikri 19.yy ortalarından itibaren duyulmaya başlanmıştır. zaten atatürk'ün bir çok reform'u 2.mahmut'un fikir yapısında aldığını söylersek yeridir. örnek olarak fes'in getirilmesi şapka kanunu'nun öncülüdür. bu sebeple bu fikrin osmanlı devletinde de mevcut olduğunu söyleyebiliriz. ayrıca zaten devrimleri yapan mustafa kemal'de osmanlı subayıydı. ayrıca bu devrim kademeli olarak gerçekleşmiş ve bazı kesimlerin sandığı gibi bir gecede cahil kalınmamıştır. hatta 1928 yılında bu devrim yürürlüğe girse de ancak 1937 yılında yani tam 9 sene sonra ilk latin harfleriyle paramızı basmışızdır. ek olarak devrimden öncesi 1923 yılında okuma yazma oranı %2.5 iken bu oran 4 sene sonra 1927'de %10 buçuk olarak hesaplanmıştır.
“Belirli bir gaye”den muradın ne olduğunu bugün hepimiz biliyoruz. Kitleleri dininden, dilinden, kültüründen, medeniyetinden, tarihinden koparıp Batılılaştırma gayesidir bu. Hatta bu “gaye”nin gerçekleşmesi için isyanlar tertiplenmiş, sehpalar kurulmuş, kelleler alınmış, arkada kandan bir iz bırakılmıştır.
Ama acaba umulan elde edilmiş midir?
Eğer bir türlü belini doğrultamayan, kendi ayakları üzerinde duramayan, bir asra dünya çapında birkaç deha oturtamayan fukara, ilmî gelişmelerin dışında, kabuğuna büzülmüş bir Türkiye murat ediliyordu ise, evet, umduklarını elde etmiş sayılabilirler.
Yok, kültürlü, dünyada sözü geçen ve ilim, fen, edebiyat, teknik sahalarında söz sahibi bir Türkiye murat ediliyordu ise, bunun hâlâ çok uzağındayız.
Yavuz Bahadıroğlu, “Harf devriminin en önemli amacı 2”, Yeni Akit gazetesi, 22 Mayıs 2013.
kazım karabekir paşa nın enteresan tespitler yaptığı değişim. kemalistlerin hoşuna elbette gitmez.
-----------
Kazım Karabekir Paşa:
“Bu fikir bir zamanlar Avrupa’da herc ü merci (kargaşası) mucib oldu. Bu cereyan evvelâ orada başladı. Bizim Islâm hurufâtımız (harflerimiz) kâfi (yeterli) değilmiş. Binaenaleyh (bundan dolayı) Latin hurûfâtı isti’mâl edilmeliymiş. Orada bazı arkadaşlarımız bu fikrin mürevvici (destekleyicisi) oldular. Fakat neticede bunun felâketli olduğunu anladılar ve pişman oldular. Bu fikrin müthiş bir felâket olduğunu Arnavut (Arnavut’lar bizden önce değiştirdi) kavmi de pek geç olarak anladı.
Maatteessüf (maalesef) arzederim ki, Azerbaycanlı arkadaşlarımız da bu felâkete bugün düştü. Bu hususta, hususî olarak bizden de fikir soranlar oluyordu. Biz bunun vehâmetini ve bu harflerin değiştirilmesinin bugün küre-i arz üzerinde yaşayan 350 milyon Islama ait olduğunu söyledikse de onlar anlaşılmaz bir şekl-i hurûf kabulü noktasına doğru yürüdüler.
Arkadaşlar, bugün hangi ecnebi (yabancı) ile görüşseniz, ilk işi ve diyeceği söz:
`Türkçe gayet güzel bir lisandır, kolaydır, fakat harfleri fenâdır.´
Bunlar bütün ecnebilerin ağzında ve sizinle ilk görüşen bir ecnebinin size ilk telkin edeceği şeylerdir. Ve bu fikir ekseriyetle gayrı- Islâm insanlardan ibâret olan birtakım tercümanlar vasıtasıyla her tarafta ve hasseten (özellikle) Istanbul’da ecnebilere telkin edilmektedir.
Binaenaleyh bugün bir kuvvet vardır ki, bu kuvvet bütün cihana karşı bu propogandayı yapıyor: `Türk yazısı güçtür okunamaz.´
Bendeniz bu mesele ile bizzat uğraştım ve Arnavutluk ihtilâli içinde bulundum. Acaba bu Latince kabul edilebilir mi? Bu kabul edildiği gün memleket herc ü merce girer. Herşeyden sarf-ı nazar (vazgeçmek) bizim kütüphanelerimizi dolduran mukaddes kitaplarımız, tarihlerimiz ve binlerce cilt âsârımız (eserlerimiz) bu lisanla yazılmış iken, büsbütün başka bir şekilde olan bu harfleri kabul ettiğimiz gün en büyük bir felâkete uğramış oluruz.
Derhal bütün Avrupa’nın eline güzel bir silah verilmiş olur. Bunlar âlem-i Islâma karşı diyeceklerdir ki: `Türkler ecnebi yazısını kabul etmişler ve Hıristiyan olmuşlardır.´ işte düşmanlarımızın çalıştığı şeytanetkârâne fikir budur.
Bizim hurûfâtımız okunmaz değil, belki hûrûfâtımız dünyanın en güzel şeklidir, ikinci bir nokta daha var ki, bendeniz ecnebilerle iki sene Harb-ı Umûmîde (Dünya Savaşı) beraber çalıştım, onlarla karşı karşıya aynı şeyi not ederek, ecnebiler bir sahife yazıncaya kadar ben on sahife yazar işimi bitirirdim. Almanca- Fransızca hurûfât hep böyledir ki, bizim dilimizi terennüm (ifade) edecek hiçbir Latin hurûfu yoktur. Bugün Fransızca hurûf o kadar karışıktr ki bizim dilimizi kabil değil terennüm edemez. Bu mesele inceden inceye tedkik edilmiştir. Binaenaleyh istirhâm ediyorum zararlı olan -ki zararını bilhassa Islâm kavimleri çekmiştir- bu gibi mesaili bırakalım, böyle fikirler içimize girmesin. Sonra büsbütün lâl ü ebkem (dilsiz) olur ve bütün âlem-i Islâmı üzerimize hücum ettirir ve kendi aramızda birbirimizi yeriz. (…) … Başka taraflardan da pek kaba fikirler içimize zerkediliyor. Bunlardan kendimizi sıyânet edelim (koruyalım).”
"harf devrimi de harf devrimi, mezar taşı da mezar taşı, dedem de dedem" diye inleyenlerin ağzındam düşürmedikleri, aşağılayıp durdukları devrim.
peki sorarım onlara, daha önce de harf devrimi olmamış mıydı türk tarihinde? türkler doğuştan mı arap abecesini kullanıyordu? eski türkçe (uygur abecesi, göktürk abecesi) alfabeleri, ne oldu da değişmişti?
madem dedenizin mezar taşını okuyamıyorsunuz, daha daha büyük dedelerinizin mezarlarını, kitabelerini hiç mi hiç okuyamazsınız. bir de bu açıdan düşünün. safi dinsizleşme yaftası yapıştırmadan evvel...
bir halta benzemeyen, saçma sapan ve çağdışı ucube arap alfabesini terk edip, müthiş, kolay, anlaşılır ve modern alfabeye geçmemizi sağlayan inkılaptır.
canım türkçem, canım türkçemiz.
en çok da hoşuma giden, bazı yobazların sike sike canım yeni alfabemizle yazmak zorunda olmaları.
arapca harflerin turkcemizde zengin olan sesli harfleri iyi bir sekilde yansitamadigi gibi nedenlerden dolayi yapilan devrim. ayrica telgraf ve matbaanin bulunusu da arapcanin zayif oldugunu daha da ortaya cikarmistir.
Ses ile harf arasındaki farktan ve Yeni Uygur Türkçesinin Arap harfleri ile bütün seslerinin temsil edildiğinden bihaber olanların müdafaa etmeye kalktığı devrim.
Gerekli miydi bilmiyorum, ama türkçeye olumsuz bir etkisi olmamıştır, hele hele kuranı anlama konusunda herhangi bir etkisi olmamıştır, zira bazılarının dediğinin aksine, kuran alfabesi öğrenen herkes ecdad mezar taşlarında yazılanları okur ve anlar, arapça harfler kullanılmış olması yazılanın Türkçe olduğu gerçeğini değiştirmez.
Ekleme: kuran okumayı öğrenmek arapça bilmeyenlerin kuranı anlayabileceği anlamına gelmiyor.
