dünyanın en iyi savaş planları arasında sarıkamış harekatına ilk önce birincilik veriliyor sonra kaybedildiği için bu harekata ikincilik verilip başka bir harekat birinciliğe yükseltiliyor. bu kadar iyiydi de niye kaybedildi o zaman diyenler için de enver paşa söylenildiği gibi genç bir paşaydı ve çekemeyeni çoktu. planladığı harekata göre rus ordusu çembere alınacak ve 4 gün gibi kısa bir sürede hezimete uğratılacaktı. ancak enver paşa'nın komutasında bulunan hafız hakkı paşa enver paşa'nın kendisine emrettiği bölgeye intikal etmemiş, çoluk çocuğu mu dinleyeceğim tarzı bir davranışla emre itaat göstermemiş, elindeki 40.000 kişilik orduyla 1 hafta boyunca 3000 kişilik rus öncü birliklerini kovalamıştır. haliyle çember kapatılamamış ve ruslar da hafız hakkı paşa'nın açık bıraktığı yerden kaçmışlardır. osmanlı ordusunun öyle uzun bir savaşa dayanacak gücü yoktu ve ilk harekat emre itaatsizlik yüzünden başarısız olunca ortaya bir trajedi çıkmıştır. yalnız öyle tek kurşun atmadan şehit oldular sözü tamamen yanlıştır çünkü ruslara çok ağır kayıplar verdirilmiş hatta ruslar o açık kalan bölgeden zor kaçmışlardır. ikinci olarak şehit sayımız 90.000 falan değildir. zaten 118.000 kişiyle başlanan harekat sonrasında askerlerimizin bir çoğu geri dönmüş, hatta sonrasında kazım karabekir komutasında kurtuluş savaşına katılmışlardır. kısacası bir paşanın emre itaatsizliği yüzünden belki kahraman olarak anılacak biri şimdi hain olarak anılıyor. şunu da belirteyim bugün göğsümüzü kabartarak gezdiğimiz 18 mart 1915 çanakkale deniz zaferi'nin başkumandanı da enver paşa'dır. bundan neden hiç bahsedilmez bir düşünün bakalım. orta asya'da tükkleri örgütleyip türkiye'ye saldıracaktı sözü de tamamen urafe, nitekim örgütledikten sonra ruslar'a saldırmış ve şehit olmuştur. modern anlamda istihbarat gücümüzü ve hava kuvvetlerimizi de kendisine borçluyuz. atatürk de enver paşa da bir liderdi. bu iki şahıs malesef ki çatışmak zorunda kalmıştır. ittihat ve terakki partisinin liderliğini enver paşa atatürk'den almıştı rövanş olarak da yeni kurulan türkiye cumhuriyetinin liderliğini de atatürk almıştır. ikisi de vatanını her şeyden çok seviyordu, ikisi de birer kahramandı. tek farkları ise biri şanslıydı, diğeri şanssız.
rus karargahından orduya gelen bir mesaj;
alabildiğiniz kadar canlı türk esir alın
ordudan mesaja cevap;
bize teslim olmadan allahlarına teslim oldular
işte, düşmanla savaşmadan koca bir orduyu, sarıkamış ta allah a teslim eden, türk tarihinin en müstesna, en dahi *, en ileri görüşlü * siyaset, asker, sanat, bilim, spor ve din adamıdır.
Osmanlı'nın çöküşü de kuruluşu gibi bir destandır. Çöküşün kahramanları olan neslin bayraktarı Enver Paşa'dır. Onların varlığıyla imparatorluğun çöküşünü birlikte düşünmek şaşırtıcıdır ve haksızlık gibi görünür. Onların yürekleri dağ gibiydi; hayalleri de öyle... Asla küçük düşünmüyorlardı. Yüce Devlet'i, ülkesi ve milletiyle kurtarmak için kendilerini ateşlere atarken, her biri imparatorluğun bir uzak köşesinde, bütün Müslüman dünyayı kurtarmayı düşlüyor ve bunun heyecanı ile sarsılıyorlardı. Büyük düşünmek, büyük rüyalar görmek büyük zamanların görüntüleridir. Oysa bunlar çöküyorlardı ve çökerken bile yüreklerindeki ve kafalarındaki büyüklükleri terk etmiyorlardı. Sonra, Anadolu'ya çekildik. Artık onları anlamak zorlaştı. insanlarımızda yürekler daraldı, ufuklar kapandı; araya anlamsız siyasî endişeler girdi. Erzurum'u, Sarıkamış'ı "Turan" zannedip Enver Paşa'yı, "askerlerimizi Turan yolunda kırdırmakla" suçladık. Oysa, dedelerimiz Irak'ta, Filistin'de, Kafkaslar'da, Çanakkale'de vatan topraklarını savunuyorlardı. ingiliz ordularının buralarda ne aradıklarını sormak yerine, onların yüce makamlarını tartışmaya açtık... Enver Paşa o mübarek neslin başbuğu idi. -M. Kemal Atatürk diyor ki: "Enver bir güneş gibi doğmuş, bir gurûb ihtişamıyla batmıştır; arasını tarihe bırakalım."- -ismet inönü diyor ki: "Enver Paşa ihtilalden önce ahlak, cesaret ve kahramanlık misali olarak tanınmıştır.- -Enver'e en çetin kıta hizmetleri tam ve itimatla . Enver Paşa şahsî meziyetleriyle iyi bir asker, iyi bir subay olarak, cemiyetin kusur olarak bildiği unsurlardan, insanın tasavvur edemeyeceği kadar nasibi olmayan bir tiptir. "- -Zeki Velidî Togan diyor ki: "Enver Paşa son Türk tarihinin en büyük şahsiyetlerinden biridir. Bu zât, Türk ve dünya siyasi hayatındaki konumunu şüphesiz ki tesadüfen yahut birisinin korumasında elde etmedi."- -Ziya Nur diyor ki: "Enver'in Ravza-i Mutahhara'ya girişini canlandıran cümleler; tüyler ürpertici bir inanç ve edep yüksekliğinin muhteşem tablosudur."- Bu kitapta, Osmanlı son dönemlerimizin büyük kahramanının hayatını ve temiz kişiliğini yakından tanıyacaksınız. o kitap nevzat kösoğlu'nun ali eseri "şehit enver paşa'dır.."
yirminci yüzyılın en büyük komutanlarındandır. zaten çürümüş olan devlet yapısını güçlendirmeye çalışan enver paşa türk ordusunu daha önce hiç görülmediği kadar yenilemiş ve modernize etmiştir. zaten çanakkaleyi ve milli mücadeleyi kazanan ordunun sermayesi budur. geniş vizyonlu paşanın libya, batı trakya, kafkasya ve orta asyadaki büyük faaliyetleri bugün dahi kullanılmaya hazır projelerdir. teşkilat-ı mahsusanın kurucusu olması bile ne kadar büyük olduğunu gösterir.
sırf almanya hayranı olduğu için almanya ile osmanlı devletini müttefik yaptığı gibi salakça birşeye inanan var mı? diye merak etmekteyim.
adam koskoca ülkenin başına gelecek kadar yol geçmiş, basit bir hayranlıkla böyle stratejik bir karar verebilir mi?
kesinlikle o zamanki ittihat ve terakki partisinin ve hükümetin bu konuda analizler yapmış olması gerek, eminim yapmışlardır.
savaşa girilmesinin suçunun bir tek enverin almanya hayranlığına bağlanmasına ise tek bir neden görebiliyorum.
söz konusu kararın alınmasında etkisi olan kişiler daha sonraki dönemde ellerindeki gücü kullanarak kendi suçlarını örtbas etmiş olabilirler.
büyük bir türkçü kahraman. ölümünü duyunca başbuğ atatürk bir hayli duygulandı.
tacikistan'ın bir dağ köyü olan belcivan'a düzenlediği bir baskında şehit oldu, mekanı türk uçmağı olsun.
enver paşa türklerle değildi hain araplarla birleşmeye kalkasaydı her yıl ölüm yıldönümü düzenlenirdi.
iktidarı ele geçirme biçimi, en az osmanlı hanedanınınki kadar meşrudur. kılıç vs tabanca.
- ama osmanlı sıfırdan imparatorluk kurdu!
+ sıfır değil bebeğim, anadolu zaten türklerindi. osmanlı kılıcıyla gelip teslim aldı. hangisi diğerinden daha zorbaca?
yasadışı yolla iktidarı ele geçirip türk milletinin hayatıyla kumar oynamış kahramandır.(!) sarıkamış ta ölen şehitlerimiz için nasıl olsa ölmeyecekler miydi? deme cürretinde bulunmuş, ve ne hazindir ki vatanı kurtarma adına onca gencin ölümüne sebep olan bu kahraman(!) ingilizlerinistanbul u işgal edeceklerini duyunca bir alman istimbotuyla vatanı terk etmiştir.o bir kahramandı ama milli mücade için atatürk ü görevlendiren sultan vahdettin ise bir haindi. neden? çünkü bir ingiliz gemisiyle terketti bu vatanı. b.s.gidin.
Harbiye Nazırı Mirliva, Enver Paşa ile düştüğü anlaşmazlık yüzünden Irak'a 6. Ordu komutanı olarak gönderilen ve orada Britanya imparatorluğu Mezopotamya Ordusunu ingiliz tarihinin o güne kadarki en büyük askeri bozgununa uğratacak olan Osmanlı ve Alman Mareşali Goltz Paşa günlüğüne Enver Paşa'nın Sarıkamış Harekatı ile ilgili olarak şöyle yazmıştı: "Kafkasya'da maalesef kendilerini Napolyon Bonapart zanneden ve cahil yetişen birçok adam var. Bunlar, ordularına güçleriyle bağdaşmayan görevler vermişler ve bu yüzden ordularını büyük zarara uğratmışlardır."
ittihat ve terakki'nin mason locası destekli bir oluşum olduğu göz önüne alındığında dahi kendisine hayran olamayacağım şahsiyet!!(kendisi de üst kademelerinde olduğundan en fazla kullanılan vatanperver olma ihtimali kesindir!!)
hayatı boyunca cepheden cepheye koşmuş,41 yaşında bu millet için savaşırken şehit olmuş, boğazından 1 lira haram lokma geçmemiş bir kaç zibidinin yaptıklarını anlıyamayacağı büyük türk askeridir.
not:sarıkamış harekatının da çanakkale savaşının da komutanı enver paşadır.
vatanı sevdiğini zanneden aslında bi bok bilmeyen, Alman götü yalayarak savaşa sürüklenmemize sebep olan ve ufak bir ayrıntı ama söylemekte yarar var 90 bin türk askerini karlara gömen, sözüm ona milliyetçilerin kahramanıdır kendileri.
kimi insanlar vardır. hedeflerini gerçekleştirmek uğruna gerçeklerden uzaklaşırlar ve kendilerine yardım etmeleri gerekirken ortaklarına yardım etmenin kazanmayı hedeflediği zaferi daha mümkün kılacağını düşünürler. işte enver paşa 1. dünya savaşında alman komuta kademesinin "bencillikten uzak" olarak nitelendirdikleri osmanlı askeri, komutanıdır.
enver paşa 1. dünya savaşı boyunca osmanlı devletinin kendi kaynakları ile savaştığı bütün cephelerden hariç olarak, avrupada savaşın - daha doğrusu almanların- sıkıştığı cephelere kendi ordusunun ihtiyacı olan birlikleri göndermekten çekinmemiştir. hatta bu birlikler anadolu'da özel olarak hazırlanan ve osmanlı ordusunun en seçkin , en az tahrip görmüş birlikleridir. dönemin önemli alman komutanlarından olan hindenburg ile görüşmesinde "asya'da ne olursa olsun savaş avrupa'da çözülecektir" şeklinde görüş belirten enver paşa, bu düşüncesi uğruna yaklaşık 120 bin osmanlı askerini avrupa savaşına göndermiştir.
enver paşa 1916 yılında galiçya'ya 19. ve 20. tümenlerden kurulu 15. kolorduyu gönderir. bu kolordunun 535 subaylı 32 bin mevcudu vardır ve bu iki tümenden teşekkül edilen kolordu anadolu ve arabistan'da kullanılan 5 ila 6 türk tümenine bedeldir.*
verilen kısmi bilgiler ışığında yapılabilecek tek yorum kanımca şudur:
enver paşa hiç bir zaman bir hesap adamı olamamıştır. eğer kendisi avrupa'da savaşıyor olsaydı almanların aynı şekilde osmanlı devleti'ne yardım etmeyeceği gerçeği biraz mantıklı bakıldığında rahatça görülebilirdi çünkü. enver paşa heyecanına ve sabırsızlığına askeri kariyeri boyunca yenik düşmüştür ve bu sebepten dolayı mustafa kemal'le kesinlikle kıyaslanamaz. çünkü mustafa kemal her zaman bir hesap adamı olmuştur ve bu özelliği sadece askeri kariyerinde değil; siyasi ve diplomatik kariyerinde de kendisinin işini her zaman kolaylaştırmıştır. enver paşa'nın kendi topraklarını savunmak yerine müttefiklerine yardım etmeyi seçmesi tarih boyunca da örnekleri görüldüğü gibi sonuçları önemsiz olan bir hareket değildir. ve kendisi asıl olarak bunun ceremesini çekmiştir.
çünkü asker olabilmek için sadece iyi sezgilere sahip olmak yetmez, aynı zamanda koşulları doğru değerlendirip isabetli karar verebilme yetisine sahip olmak gerekir.
* doğan avcıoğlu'nun "milli kurtuluş tarihi " isimli eserinin 3. cildinden konuyla ilgili somut bilgiler verebilmek için yapılmış bir alıntıdır. ( s. 941-942)
maalesef memleketimizde ders kitaplarında isminden yalnız bir defa ve de hainlik kelimsiyle aynı cümle içinde geçen,iade- i itibarı ancak 1996 yılında verilebilen,sanıldığından çok daha büyük işler başarmış gerçek bir vatansever.
enver paşa turancı felan degildir. kendileri mücadele yıllarında orta asya'ya gitmiş ve orda ingilizlere karşı bir güç olması için bir islam birliği kurmak istemiştir bunun turancılıkla alakası yoktur. kütahya eskişehir savaşlarında kafkaslara kadar kurduğu ordusuyla gelmiş ancak atatürk'ün yenilmesini beklemiş bu yönüyle akılcı türkler tarafından sevilmez hale gelmiştir haklı olarak. ayrıca lenin ile mektuplaşmış ve yanına gitmiş lenin'in resimlerini çizmiştir. bu fikirlerimin dayanağı ise sevgilisine yazdığı mektuplardır.
