enver paşa

sarıkamış faciasının baş sorumlusu. savaşmadan 90 bin askerini öldüren tek kumandan. teçhizat ve yeterlilik bakımından büyük eksikleri bulunan bir orduyu hangi akıl bile bile ölüme götürebilir ki? enver paşa yapmıştır bunu. zamanında aldığı bedavadan rütbelerle genç yaşında -otuzlu yaşlar olması muhtemel- paşalığa terfi etmiş ve osmanlı'nın başına büyük gaileler açmıştır. kiliseler yasasını düzelterek, rum ve bulgarların arasındaki çatışmayı sona erdirerek büyük bir hezimetin baş mimarı olmuştur. ikinci abdülhamid'i tahttan indirmek için gecesini gündüzüne katmış ve her girişiminde rezil olmasından sonra pişman olmuştur. davası uğruna gözü kara kararlar alması ve uygulamaya geçmesi takdir edilse de bunların fizibiletesini yapmadan, önünü, sonunu düşünmeden hareket etmesi bir paşaya yakışmamıştır ama takdir ettiğimiz özellikleri de vardır.

osmanlı devletinin 1909 dan 1918'e kadar olan yönetim serüveninde modern anlamda ilk Türk gizli servisini kuranlardan biridir. 22 Kasım 1881 de istanbul'da doğan ve 1922 de Türkistan'da Sovyet Kızılordusu'na karşı savaşarak ölen Enver Paşa, yaşamı boyunca örgütçü kimliğini hep korumuştur. Her bulunduğu yerde kendisini de içine alan bir örgütlenmenin önderi olmuştur. işte bu örgütlerden biri bugünkü Türk istihbarat örgütü MiT'in de köklerinin bulunduğu teşkilat-ı mahsusadır. Amaç dağılan, kum gibi parmakların arasından akıp giden Osmanlı toprağına ve devletine sahip çıkabilmektir.

-size bolşevik müslümanlardan kurulu bir ordu için talepte bulunmuştum. hala bir yanıt alamadım.
+ya abicim, biz kuralım da. öyle adam yok memlekette, nerden bulcaz bolşevik müslüman.
-harbi lan. sosyalist hristiyan var mıydı?
+...
-anarşist aborjin de olabilir aslında.
+siktirip olup gitmezseniz, komserliği aramak zorunda kalacağım.
-tamam gittim ben. .mına kodumunun komunistleri.
+la bak hala.

"askeri kırdıran enveri paşa" diye türkülere konu olmuştur.

bu paşalık ünvanı kesinlike isminde söylenmemesi gereken insandır. bence bu tip vatan hainlerinin kesinlikle paşalık sıfatı geri alınmalıdır. allah'ın kıytırık enver'ine paşa demekten nefret ediyorum ve bunu böyle görmekten de.ayrıca aynı şey damat ferit şerefsizi içinde geçerlidir.

kızı doktor mahpeyker enver ürgüp, 2000 yılında 83 yaşında vefat eden, osmanlı devleti' nin birinci dünya savaşı' na girmesinde almanya' ya yaptığı bir ziyarette izleyip etkilendiği alman ordusunu övmesi büyük rol oynayan, osmanlı devleti' nin harbiye nazırı.

belki kötü niyetli değildi ama bizim için çok kötü sonuçlar doğuracak olan olaylarında baş kahramanıydı.

hayal kurabilen ve bu hayallerinin peşinden giden nadir türk'lerden biridir.yaptıklarının bazıları kötü sonuçlanmış olabilir lakin o bir hain veya yobaz değildi.
(bkz: hepimiz enver iz)

enver düşman eskişehir'e yaklaşınca dr. nazım'a sınıra batum'a gidelim der. nazım sen sınıra gidersen dayanamaz, ülke'ye girersin oysa biz mustafa kemal'e söz verdik dönmeyeceğiz der. enver sen asker değilsin durumu anlayamıyorsun diyerek batum'a gider.amacı nefer kıyafeti ile gönüllü olarak ülkeye dönmektir.buradan trabzondaki meşhur kayıkçılar kahyası ile ilişki kurmuştu. daha sonra sakarya zaferi ile bu amacından vazgeçti.

kurtuluş filminde kendisini aytaç arman canlandırmıştır.kısaca ne oldum delisi bir adamdır.

zamaninda alman hayrani olan zat. torunlari da almanya'ya isci gitmistir zaten. sasilacak birsey yoktur.

kendisi şizofreniden öte bir psikolojik hastalığa sahiptir. aralık ayında sırf hayalperestliği, gerçeği görememesi yüzünden 90.000 askeri allahuekber dağlarında kara gömmüştür. 90.000 aile babasız, eşssiz, amcasız kalmıştır ve sonra bizim bu güzelim paşamız(!) istanbul' a gelip " biz yendik! " diye de demeç vermekten çekinmemiş, kimsede ondan hesap sormamıştır.

alman hayranidir deyip bok at izi kalsin mantigiyla hakkinda yorum yapilamayacak olan turk komutan. buyuk bir komutan degildir, askeri bakimdan bir takim eksiklikleri bulunmaktadir kabul. fakat iyi niyetle hareket ettigi su goturmezmez bir gercektir. hicbir sey yapmadiysa yanindaki bir kac yuz basmaciyla birlikte moskoflar'a karsi savasirken sehit olmustur. bu serefli olum bile o'nun buyuklugu icin kafi bir gerekcedir.

kahraman türk paşalarından birisidir unutulmadı unutulmayacak.

askeri yönden eksikliği olmasına rağmen osmanlı ordusunun başına geçmiş komutan. günahları ve sevapları vardır. objektif bakıldığında hataları almanlara yakın olması değil hayalci olmasıdır. birinci dünya savaşına almanlara olan hayranlığından değil osmanlıya savaş sonunda büyük topraklar kazandırıp ve turan devletini kurabilme düşünceleri yüzünden girmemizi sağlamıştır. o zamandaki şartları iyi değerlendirememiş osmanlının almanya ile bu savaşı kaybedeceğini hesaplayamamış ve büyük bir hüsrana neden olmuştur. sarıkamış harekatında hayalciliği yüzünden giyecek ve mühimmat yönünden eksik orduyu diğer komutanların uyarısına rağmen savunmasını iyi hazırlamış rus ordusuna karşı çok soğuk bir zamanda taarruz etmeye zorlamış ve 14 gün gibi kısa bir sürede 90.000 kişilik bir kuvvetin yok olmasına neden olmuştur , bu onun en büyük hatası sayılır.
ama enver paşa vatan sever bir kişiydi kendisi için fazla bir şey istememiş aksine birinci dünya savaşı sonunda rusların onu ingilizlere karşı anadoluya göndermek istemesine rağmen anadoluda karışıklık çıkarmaktan korkarak vazgeçmiş ve orta asyada ruslara karşı bir türk özgürlük hareketi başlatmaya çalışmış ve bu savaşta ölmüştür.
eğer hayalci olmasaydı belki bu kadar kötü anılmazdı.

Panturkizm akımının dogmasında ve daha sonra Turkiye Cumhuriyetinin kurulus ideolojisinde buyuk rol oynayan anadolu aydınlarının panturkist fikre kapılıp, Turkiye Cumhuriyeti'nin devlet ideolojisinin bu akımdan etkilenmesinde onemli rol oynamıs , Turkcu ve Turancılıgın fikir babalarından , hayalperest , yeterince zeki olmayan ,fakat Turk milliyetciliginin ona cok sey borclu olduguna inandıgım bir komutan , pasa ...

Nasıl olduğunu anlatayım size
Kapatın Gözlerinizi
Açın teninizi bozkır rüzgarının kollarına
Kapatın gözlerinizi ve barut koklayın
Mitralyözler ejderhalar gibi ateş kusarken
Kurşun saçarken mitralyözler
Tohum atar gibi toprağa
Enver yiğit Enver, Yiğitler yiğidi Enver
Yalın kılıç, Yekpare kılıç, Yanlız kılıç
Bağrını şarapnallere açmış
Dilinde Allah kelamı
Ve Yüreğinde bir Anadolu türküsü
Enver yiğitler yiğidi
Şimdi unutturlmuş bir vatanın bağrında
Elinde çelik bir kılıç
Çelik mermiler atan mitralyözlere
Yüreğini açarak koşuyordu
Ateşe koşuyordu Enver
Hürriyet kahramanı, Hürriyetine koşuyordu
Ve özgürlük narası atsın diye soyunun çocukları
Enver bağrını kızıl kurşunlara yardırıyordu.
Envere hain diyenin dilleri kopsun
insanlar baharda açan çiçekler gibi
Açtıklarında çok güzel ve sonra dökülüyorlar toprağa birer birer.
Herkes ölüyor ama herkes Enver gibi ölemiyor.
Herkes bir şeyler yaşıyor, hayaller kuruyor.
Ama Enver gibi hayalleyemiyor.
Enver sana 90 değil
900 Bin Türk kurban olsun
Enver sen hayaller kur biz dökeriz kanımızı
Şimdi uyuz köpekler gibi,
sürünüp ama lokma bulamıyoruz.
Ama hayallerimizi çaldılar,
Enver sen hayaller kur
Biz 900 bin kişi donalım, yanalım, ölelim.
Envere hain diyenin dilleri kopasıca.
Ağlatıyorlar sizi sinema karanlıklarında
Son samurayın kahramanlığı ile
Ve daha kurumadan gözyaşlarınız
Enveri hain yapıyorlar.
Enver gagauz torunu, Enver yiğitler yiğidi
Kahramanlar milletinden göğsünde
Mitralyöz şarapneli bir madalya
Paşa diye çağırıyorlar şimdi
Göklerin saklı dünyasında kendi gibi kahramanlarca
Enver ateşin narına uçuyor
Kelebekler bizim gözlerimiz doluyor
Sen barut alevine atarken kendini
Bizi ağatmıyorlar
Boğuyorlar gözyaşlarımızı
Envere hain diyenin soyu kurusun.
Sarıkamış’ta gene ölürüz biz Enver
Nasıl öldüysek Çanakkale de, Geliçya da ve Yemen de
Ondan önce eski kıtanın dört yanında
Hiç durmadan nasıl öldüysek
Bugün Kerkükte, Doğu Türkistanda nasıl ölüyorsak gene ölürüz.
Türklere en çok ölmek yakışıyor ve
En güzel Türkler ölüyor diye biz ölürüz.

tarihin garip cilvesi olmasa atatürk ü yoketmis olacak pasa. hayatinin her zarfinda atatürk ü rakip hatta düsman olarak görmüs, onu defalarca sürgün sayilabilecek yerlerdeki önemsiz görevlere atanmasini saglamis ama ortadan kaldiramamistir. sarikamistaki 80 bin sehidimiz onun sonu olmustur.

1914 yılında Rusya'ya saldırarak I.Dünya Savaşı'na girmemize neden olan Osmanlı Paşası. Art niyetli olmadığı tartışılmaz son, ne var ki askeri kabiliyetsizliği ile onbinlerce kişinin ölmesine yol açmıştır Sarıkamış'ta.

vatanseverligi asla ve katha tartisma konusu bile yapilamayacak buyuk turk evladi.

ataturk ile aralarinda hicbir problem olmamistir. ataturk bir konusmasinda enver pasa icin " enver bir gunes gibi dogmus, bir gurub ihtisamiyla batmistir ; arasini tarihe birakalim" demistir.

enver pasa da anadolu'dan ayrilirken ataturk icin " benim yerime mustafa kemal pasa'ya getiriniz. bu durumda ancak o birseyler yapabilir " demistir.

sarikamis olayinda da bir kusuru yoktur. bu millet sarikamis'ta kaybettigi evlatlarinin onlarca misli fazlasini ilkel araplar icin yemen'de, arap collerinde, makedonya'da trablusgarp'ta da sehit vermistir. oralarda sehit verilen milyonlarca turk evladinin ne icin oldugu bu kadar sorgulanmiyor ? nicin enver pasa 90.000 askeri turan yollarinda kirdirmakla alcakca itham ediliyor ? cunku onlar turan yolunda sehit dusmuslerdi, tipki enver pasa gibi.

enver pasa yaratilisi geregi hicbir zaman iyi bir politikaci olamadi. ama o libya collerinden, trakya'nin kurtulusuna, allahuekber daglarindan, orta asya'ya moskoflarla savasip sehit dusunceye kadar cephede hep en on safhada carpisan buyuk ve milliyetperver bir askerdi. cok yasa 90.000 yasa enver pasa.

rusya savaştan çekildikten sonra boşlukta kalan ve almanların ağzının suyunu akıtan azerbaycan bölgesinin , almanların tüm tehditlerine karşın kısa bir süre içinde olsa hakimiyetimize geçmesini sağlayan türk komutanı. alman hayranı diye karalansada ülkesinin menfaatleri söz konusu olduğunda 1.dünya savaşında alman askerleriyle çatışmayı hiç çekinmeden göze almıştır. enver paşa hakkında söylediği tek sözü 90000 sarıkamış hayalperest kelimelerinden ibaret olanların bunlarıda bilmesi fena olmaz.

(bkz: enver ercan)

(bkz: enverland)

sarıkamış faciasından sonra topladığı 110 000 kişilik turan ordusuyla milli mücadeleye katılmak isteyen ancak kabul edilmeyen büyük vatansever.

osmanlı sultan damadı olup ittihat ve terakki cemiyetinin osmanlı imparatorlugundakli egemenliği baslamadan evvelde almanyada ateselik yapmıstır.

enverland yanında alman yanlısı tutumu ile almanlar arasındaki ilişki bu ataselik gunlerine dayanmaktadır.

savas zamanı propaganda ve eğitim amacıyla cekilen askeri görüntüler ve resimelr onun fikridir.

--spoiler--
almanya da yaveriyle beraber bir alman atış talimgahını gezerken önce ates eden alman askerlerini izler, kendisindne ates edilemsi istenir,ardından yaverinin silahını da alarak iki elde silah hedefe ateş etmeye baslar. kursunalrın hicbirinin kırmızı noktalı hedefi vurmadıgını gören alman askerleri gulumser lakin osmanlıca bilen bir alman zabiti önce şaşırır ve ardından söyle bagırır;

----enver, enver paşa hedefe adını yazdı.
--spoiler--

tarihi kazananların yazdığı bir dünya da bu karanlık sayfalara gömülmüş osmanlı paşası. ordu içinde ilerleyişi muazzamdır. kimse böyle bir hıza ulaşamamıştır. hocasının komutanı olmuştur.