bir inanç sistemi dahası bir kültürdür, bu topraklarda ortaya çıkmış, bu topraklarda şekillenmiştir. alevilik, ortak yaşama dayalı bir kültürdür her şeyden önce. bir alevi köyüne gittiğinizde herkesin toprak sahibi olduğunu görebilirdiniz. görebilirdiniz diyorum, geçmiş zaman kullanıyorum çünkü bu sistem artık değişmiştir. her güzel şey gibi aleviliğin komünal yaşam anlayışı, ortak yaşam kültürü değişmektedir çünkü aleviler köylerden şehirlere gelmeye başladı. aleviler de bu ülkenin geçirdiği değişimden azami düzeyde payını aldı. örneğin; cemevi kültürü en fazla 50 yıllık bir geçmişe sahiptir ve şehirlilikle birlikte ortaya çıkmıştır. alevilerin geçmişini araştırdığınızda, bu kültürün derinine baktığınızda aslında ibadethanenin cemevi olmadığını,her hafta ayin-i cemin başka bir köylünün evinde yapıldığını görürsünüz. lakin zaman içerisinde değişen koşullar cemevi gibi bir ayrı ibadethane yapısının gelişmesine neden olmuştur. burada toplumsal yapıyı iyi incelemekte fayda var, insanlar artık evlerini dışarıya açmak istemiyor, bir düşünün eskiden yapılan günübirlik misafirlik ziyaretlerinin sıklığıyla günümüzdeki sıklığı bir karşılaştırın. ayrıca alevilerde cemler sadece ibadet değil aynı zamanda sosyal yardımlaşma, mahkeme (bkz: dara çekme) ve hatta eğitim alanıdır. lokma ikram edilir, dem alınır ve ibadet edilirdi. şimdilerde ise sadece haftada bir yapılan yapılmak zorunda hissedilen ayinler şeklinde geçiyor. işte insanlar alevilik üzerinde düşünürken bu sosyal yönünü görmezden geliyorlar.
yeni bir paragraf da aleviliğin geçtiği yolları anlamak kökenlerine bakmak için. alevilik ilk ne zaman ortaya çıkmıştır tam olarak bilinmiyor. bilinmesi de pek mümkün görünmüyor zira bu konuda yazılı bir kaynak yok. yine de yaşayış biçimlerine ibadet şekillerine bakarak ve karşılaştırarak alevilik fikrinin nasıl ortaya çıkmış olabileceğini bulabiliriz. ibadetlerdeki ve yaşayıştaki yoğun şaman etkisi, islamiyetle ilk defa karşılaşan türk boylarından alevilik düşüncesinin çıkmış olabileceğini gösteriyor nitekim ahmet yesevi gibi bir tasavvuf ehli de bu dönemlerde yaşamıştır. aleviliğin grifit yapısında şamanizm, tasavvufi islam ve şianın yoğun etkisi göze çarpıyor, bunun dışında ise hristiyanlık ve mazda inancının hatta budizmin izlerine de az da olsa rastlanabiliyor. bu her dini görüşü bir araya katarak yapılmış bir dini yorum çorbasından ziyade kendi kültürüyle karşılaştığı kültürleri harmanlama şeklinde algılanmalıdır. burada en yoğun etkinin şamanizm olduğu görülüyor zira alevi türkmenler anadolu'da da konar göçer yaşamışlardır. bir diğer etki noktası olan şia ise hepimize tarih derslerinde öğretildiği gibi islamiyeti öğrendiğimiz samanoğulları'ndan öğrenilmiş ve adapte edilmiştir. bu dönemde ali'nin ve oniki imam inancının alevilikte yer edindiğini düşünebiliriz. esas mevzu ise tasavvuf inancıyla olan benzerlikleri ve ayrılıklarıdır. tasavvuf inancına örnek olarak burada mevleviliği alıyorum. mevlevilik ve alevilik inancında ortak noktalar hemen göze çarpabilir, müzikle ibadet örneği hemen herkesin benzeştirebileceği noktalardan bir tanesidir. inanç ne kadar paralel de olsa alevilik bu noktada sosyal yönüyle ayrılır. alevilerin anadolu coğrafyasındaki ilk ortaya çıkışları babai isyanı ile olmuştur. babai isyanı, resmi tarih derslerinde incelendiğinde kendini peygamber diye yutturmaya çalışan bir adam ve ona inanan salaklar biçiminde anlatılsa da tabii ki öyle değildir. zaten selçuklu devleti'nin anadolu'daki hakimiyetini neredeyse sonlandıracak noktaya getiren böylesine büyük bir sosyal olayı böyle açıklamak da cahillikten başka bir şey değildir. baba ishak ve baba ilyas önderliğindeki bu isyan devletin yani iktidarın göçer türkmenler'e ettiği eziyet karşısında ortaya çıkmıştır ve aleviliğin gelişim ve değişim sürecinde çok önemli bir rol oynamıştır. daha sonrasında hacı bektaşi veli öğretileriyle aleviler açısından önemli bir yol gösterici olmuştur. ilerleyen zamanlarda ise şeyh bedrettin öğretileri ve şeyh bedrettin'in öğrencileri börklüce mustafa ve torlak kemal tarafından başlatılan isyan da aleviliğin düşünsel tarihinde önemli bir rol oynamıştır. zurnanın zırt dediği yer ise özbeöz alevi olan hatta şah hatayi mahlasıyla yazdığı deyişler cemlerde okunan, aleviliğin yedi büyük ozanından biri olarak görülen şah ismail ve onun safevi devleti'dir. bu devlet alevilerin ilk iktidarını yaşadığı devlettir. ne var ki aleviler anadolu'da türkler ve kürtler tarafından temsil edilen bir topluluk olsa da safevilerin bulunduğu topraklar acem topraklarıdır. burada her ne kadar topraklara hükmedilse de aleviliğin bir devlet pratiği yoktur ve zamanla bu devletteki anlayış şia anlayışına oradan da günümüzdeki iran'ın sert şii ideolojisine doğru evrilmenin yolunu açacaktır. şah ismail ve sonrasındaki şah tahmasb döneminde ise alevilerin anadolu'dan safevi devletine doğru göç etmeye çalışmaları ve yavuz sultan selim'in büyük alevi kırımı bu süreçte göze çarpan olaylardır. bu dönemden sonra da celali isyanlarında olduğu gibi bir çok isyanda yer alırlar. osmanlı'nın son dönemlerinde ve kurtuluş savaşı döneminde ise aleviler kurtuluş hareketine destek vermiş, mustafa kemal'i bir lider, cumhuriyeti ve laiklik ilkesini de bir çıkış yolu olarak görmüşlerdir. ne var ki yeni devlet, tekke ve zaviye kanunu ile bektaşi dergahlarını kapatarak, uzun dönemde ise alevi köylerine ve cemlere bu kanun dolayısıyla cemevlerine baskınlarda bulunarak aleviliğe büyük darbeler vurmuşlardır. dersim isyanı denilen olay, alevilerin aslında bildiği gibi yaşamak istemesinden, devletin okullarını, onlara dayatılan ibadet şeklini reddetmesinden ileri gelmektedir ve neticesinde büyük bir yıkıma yol açmış ve alevilerin belleğinde onarılmaz bir yaraya yol açmıştır. alevilerin belleği demişken yakın tarihimizde yaşanan maraş katliamı, çorum katliamı, sivas katliamı ve gazi katliamı da alevilerin belleğindeki onarılmaz yaranın üzerine tuz biber ekmiştir.
velhasılı kelam; aleviler yanıbaşımızdadır, bu toprakların insanlarıdır, birlikte yaşamak mümkündür fakat bu birlikte yaşamı inşa edebilmek için yaşadıklarını, yaşananları anlayabilmek gerkmektedir.
Alevilik'teki semah'ın kökeni büyük olasılıkla mevlevilikteki sema
Alevi kültürüyle Mevlevilik arasındaki bu geçişkenlik, bir 'araştırmaya' konu olmuş mudur; bilmiyorum
Mesela mevlivilikteki dede'lik kurumu da bir şekilde Aleviliğe geçmiş.
Alevi kültürünün ritüeller tarihi ve kökenleri konusunda yapılmış bir araştırma var mı?
Biz niye mesela böyle meseleleri daha çok araştırmıyoruz?
insandır kıble çünkü allahın tek affetmiyeceği günahın kul hakkı olduğunu bilir aleviler, harama göz dikmez aleviler, mustafa kemalin yanında olmuştur aleviler, (kürt-islam)ayaklamasını bastıranda aleviler. ama sizlerde haklısınız bu ülkede alevi paşa oldu (bkz: ilker başbuğ), cumhurbaşkanı oldu (bkz: cevdet sunay)ama alevi alevi olmayı beceremedi. bu yüzden hata bizde yezdin torunlarının ağzının payını sadece erzincanda verdik daha fazla elimiz gitmedi kimseyi üzmek istemedik.
Ya bazı ayetler göstermiş içki içmek günah yada haram değil demişsin ! o zamanki insanlar çok içki içerdi aşırı derecede bunun için Onlara direkt olarak içkiyi bırak demek saçma olur! bunun için önce azaltın sonra bırakın denmiştir !
öncelikle tanımının yapılması gereken inanıştır. insanlar tam olarak ne olduğunu bilmiyor. bende öyle.din olmadığı aşikar.mezhep olmadığı aşikar. ama din miş gibi, mezhepmiş gibi gösterilmesi nedendir bilmem.
Aleviler sunnilerden daha az müslüman degildir. Aleviler sunnilerden daha cok türk degildir. Havayi fazla kaciranin lastigini patlatirlar. Bu konuda ayrim yapilmaz.
Ali'yi sevenler manasına gelen Arapça kelime. Fars kültüründen kökenini almakla beraber Anadolu da Türk gelenekleri ve islami geleneklerin harmanlanmasıyla ortaya çıkan mezheptir.
günümüzde kendilerine agnoz falan tarzı falan gavurca isimler takarak daha havalı olduğunu sanan sidikli kafirlerin en iyi anlaştıkları insan grubu olduğunu gururla itiraf ettikleri insanlardır.
aynı hazreti ali gibi 5 vakit namaz kılan, hacca giden, ramazan orucunu hakkıyla 30 gün tutan alevi bir arkadaşım "alevilik sadece ali'yi daha çok sevmektir, dini allah indirmiş, hazreti muhammed (sav) tebliğ etmiştir, bunun dışında alevilik diye bir şey yoktur" demiştir.
1923 te yapılan nüfus sayımında 17 milyon civarı nüfusu bulunan hatay hariç bugünkü sınırlara sahip türkiye'de 4 milyon gayrimüslim yaşamaktaydı. bu hesaba göre şu anda %99 u müslüman dediğimiz ülkenin 20 milyonunun gayrimüslim olması gerekiyor. işte bunların hemen hepsi alevi oldukları iddia ettiklerinden gerçek hak aleviler artık ya alevi olduklarını söyleyemiyorlar ya da gerçekten alevilikten vazgeçiyorlar, hazreti aliyi ve ehl-i beyti için için seviyorlar.
ramazan gelir geçer de bu fani göçerse gelmez mantığı taşıyan insanlardır.
tabi sadece bektaşiler.
yoksa aleviler müslümanım diyenden daha müslüman 5 vakit namazında orucunda hacında insanlardır bektaşilerle karıştırılır. hoş hacı bektaş veli de onların yaptıklarını yapmadı onlara artık ne olduysa nevşehir hacı bektaşa gidip hacı olduklarını falan sanıyorlar. oradan parayla allahın taşını alıp vitrine koyuyorlar.
buradan çıkaracağınız alevilik sanıldığı kadar kötü değildir. bilakis çokta iyi insanlardır.
dinsiz bir kafir olmama rağmen (bkz: agnostik) merak ettiğim mezhep. nedenini de açıklayalım,
birincisi ben bunların sünniler gibi adam yaktığını, taşlayarak insan öldürdüklerini veya canlı bombacılık oynadıklarını ne gördüm ne duydum ki tam tersine sünniler bu insanları dışlıyor ve onları kendi dinlerinden saymıyorum.
ikinci olarak aleviliğin kültür üzerine etkileri, her tanıdığım alevinin kültürlü ve belli bir bilgi birikimini aşmış olduğunu sayabilirim.
kısacası meyilliyim, heralde kültür alevisi olabilirim. bilgisi olanlar mesaj kutumu cayır cayır yaksınlar.
üç dört kelime ezberlediğini sananların hakkında atıp tuttuğu insanı merkeze alan görüş-felsefe-mezheptir. cumhuriyetten sonra icad edildiği iddia edilen cemevleri için ise biraz anadolu araştırılmalı bektaşi dergahlarına bakılmalı. adının cemevi olmasına kapısında cemevi tabelasının asılmasına gerek olmadığını anlamalı bir insana yakışır davranmalı. sırf kendininkine uymuyor diye başkalarının inançlarına hakaret etmek, hakir görmek ancak düzeysiz bir bilincin ve sonradan olma inancın göstergesi olabilir.
50 ayrı fırkaya sahip olan şianın kollarından birisi.
diğer çoğu şia fırkasından farklı olarak hazreti ali (ha'şa) allah olarak görülmez. sadece peygamber veya onun biraz üstüdür.
hazreti muhammed mustafa (sav) ın ve hz ali'nin hayatı boyunca savaştıkları ve sonunda allah'ın izniyle galip geldikleri her kavrama dostturlar.
aleviliğe çok benzeyen suriye nusayrileri isa hazreti ali'nin bizzat allah olduğunu inanmaktadırlar.
zaten yaptıkları zulümlerden de nasıl bir itikada sahip oldukları kolaylıkla görülmektedir.
oSmanlı devletinin ingilizlere yenilip yıkılmasından sonra ingilizlerin bölgede kurduğu devletlerin başına azınlıkları getirme politikası sonucu türkiye, suriye, iran, ırak gibi ülkelerde askeriye, yargı, polis teşkilatı ve diğer kamu kurumlarında üst düzey yetkili olarak özel olarak seçilmekte ve dedelerine kurdurulan rejimi korumaya çalışmaktadırlar.
2002 yılından sonra türkiye'de müslümanların yönetimi devralması sonucu düzenleri bozulmuş, özel olarak alevi olanlar silivri cezaevi adı altında faaliyet gösteren istiklal mahkemelerinde toplanmaktadır. önümüzdeki senelerde büyük ihtimalle kesinlikle en ufak bir devlet görevi kendilerine verilmeyeceğinden kimliklerini kendi uydurdukları gibi değil bu sefer gerçekten gizlemeye başlayacaklardır.
Neden ateist oluyorlarmış? anlam veremedim. tamam din'i yükümlülüklerini yerine getirmiyor olabilirler, ki bazı yazarların şahsi görüşüdür bu. ama neden büsbütün ateist ilan ediliyor? deist ya da agnostik olmaları daha mantıklı degil midir? inançlarını yerine getirmiyorlar ya da çagın gerektirdiklerine göre dejenere oldularsa tanrı'na da mı inanmayacaklar?
tespit yapcam diye kafanı yorma, hele ki inançlarını sakın sorgulama. sen kimsin ki?
şamanizmden islam a geçen göçebe türkmenlerin yarattığı şialık kolu. bu türkmenler islam a geçtikten sonra göçebe yaşam şartlarını bırakmadılar ve kendi yaşam şartlarına uygun bir meshep geliştirdiler; malum göçebe bir toplulukta cami falan gibi şeyler olamaz... cem evi ise cumhuriyet döneminde uydurulmuş fason bir ibadet mekanıdır; aleviler için her mekan ibadet, sema yeridir!
buraya kadar alevilik islam anlayışı içersinde makul bir mesheptir. sonuçta islam kolaylıklar dini.
ama günümüzde göçebe alevi mi var? cavap: hayır yok. yani bu kendine alevi diyen insanların dinen ve determinist tarih algısına göre "alevilik" vurgusunun mantıki bir açıklaması yoktur. islam, bu insanlara günümüzde çok hardcore geliyorsa en azından kendilerine karşı samimi olup, ateist olsunlar. çünkü; günümüz aleviliğinin islam ile bir alakası yoktur.
barışçıl mezhep. bu mezheptekiler insan yakmaz oruç tutmyor diye insanlara saldırmaz. namus namus diyip tecavüzcü olmaz. işte tüm bu sebeplerden ötürüdür ki iyilikten anlamayan cahil halk tarafından hedef tahtasına oturtulur. eee cahile iyilik işe yaramaz. belki de pkk gibi bir örgüt kurmayacak kadar iyi niyetli barışçıl bir halk oldukları için bu kadar aşağılamaya ayrıma maruz kalıyorlar.
