chatgpt'ye göre varsak türkmenleri ile ilgili bazı bilgiler;
3-) Varsaklar, 13. yüzyıldan itibaren özellikle şu bölgelerde yoğunlaşmıştır:
Bölge ilçeler / Mevkiiler Notlar
Adana : Kozan, Feke, Saimbeyli, Karaisalı, imamoğlu --- Varsaklar'ın tarihsel merkezi sayılır
Mersin : Tarsus, Silifke, Mut, Gülnar --- Toroslar’ın güney yamaçlarına yerleştiler
Osmaniye : Kadirli, Düziçi, Bahçe --- Ramazanoğulları dönemiyle artan varlık
Antalya : Varsak (Kepez ilçesi), Akseki, Gündoğmuş --- “Varsak” adı hâlâ kullanılıyor
Kahramanmaraş : Andırın, Göksun, Afşin --- Yaylacılıkla bağlantılı yerleşim
Hatay : Dörtyol, Hassa, Yayladağı --- Dağlık kesimlerde yaşamışlardır.
Memlûk ve Osmanlı Kayıtları:
1280’lerde Varsaklar, Memlûkler ile iş birliği yapan Türkmen grupları arasında anılır.
Ramazanoğulları Beyliği döneminde (1350–1600), Kozan ve Adana civarında en etkili Türkmen gruplarından biri olmuşlardır.
Osmanlı arşivlerinde "Varsak Cemaatleri", defterlerde ayrı bir topluluk olarak geçer (örneğin 1530 Adana Tahrir Defteri).
Dikkat Çekici Belgeler:
1519 Tahrir defterinde “Varsak-ı Avşar” ve “Varsak-ı Beğdili” gibi boy adları görülür.
XVI. yüzyılda “Varsaklı isyanları”, Osmanlı’yı sık sık zorlamıştır. Bu da onların yarı-bağımsız savaşçı bir yapı koruduğunu gösterir.
kozanoğulları ile ilişkiler:
Toplumsal ve Aşiret Bağlantısı:
Varsaklar, Adana-Kozan-Feke-Tarsus-Toroslar hattında en kalabalık ve en etkili Türkmen topluluğuydu.
Kozanoğulları, bu bölgede yükselmiş bir yerel bey ailesi olup, hâkimiyetlerini Varsaklar başta olmak üzere çevredeki Türkmen aşiretlerine dayanarak kurmuşlardır.
Varsaklar, Kozanoğullarının askerî gücünün ve sosyal tabanının önemli bir bölümünü oluşturmuştur.
Varsaklar savaşçı, göçebe ve silahlı güçleriyle ünlüydü.
Kozanoğulları zaman zaman Osmanlı'ya karşı ayaklandığında, Varsaklar bu isyanların ya doğrudan içinde yer almış ya da dolaylı destek vermiştir.
Ayrıca Osmanlı'nın bölgeyi kontrol altına almak için yaptığı seferlerde sık sık “Varsaklar ve Kozanoğulları’nın ortak direnişi” söz konusu olmuştur.
Varsak Torunlarının Tahmini Nüfusu (2020'ler itibarıyla)
Bölge Bugünkü Varsak Torunları Tahmini Not
Adana : (Kozan, Feke, Saimbeyli, Karaisalı, imamoğlu, Ceyhan) 250.000–350.000 En yoğun yerleşim
Osmaniye : (Kadirli, Düziçi, Bahçe) 80.000–120.000 Ramazanoğulları dönemi yerleşimleri
Mersin : (Tarsus, Mut, Silifke, Gülnar, Anamur) 100.000–150.000 Toros yaylaları ve sahil kesimleri
Antalya : (Varsak-Kepez, Akseki, Gündoğmuş) 70.000–100.000 Adını taşıyan mahalle ve yaylalar
Kahramanmaraş : (Andırın, Göksun, Afşin) 30.000–50.000 Varsak yerleşimleri mevcuttur
iç Anadolu'ya göç eden kollar (Niğde, Kayseri, Konya, Karaman, Aksaray) 20.000–40.000 Kayıtlı aşiret göçleriyle
Şehir merkezlerine göçen nüfus (Adana, Mersin, Ankara, istanbul) 100.000–150.000 Varsak kökenli şehirli aileler
Genel Toplam (Yaklaşık)
Varsak kökenli nüfus: 650.000 – 950.000 kişi arasında olabilir. Bu sayı, hem kırsal kökenli aileleri, hem de şehirleşmiş ama soy bilincini taşıyan bireyleri kapsar.
boy bilincini kaybedenler dahil değildir.
