ingilizler, italyanlar, portekizliler, espanyollar amerikayı, austuralyayı, yeni zelandayı , orta ve güney afrikayı fethederken,
biz takiyüddin gibi matematikçi ve astronomun rasathanesini topa tuttuk, piri reis gibi haritacı ve denizciyi 80 küsur yaşında astık. (1554) aptal ve cahil çomarlar kabul etmese de osmanlının keşiflere gidecek bilimsel birikimi ve vizyonu yoktu.
