geçenlerde montaignenin denemelerine şöyle göz gezdirirken karşılaştığım insanoğlunun binyıllık meselesi.
---spoiler---
bir devleti hiçbir şey yenilik kadar rahatsız etmez: değişiklik hep
kötülüğe ve zorbalığa yol açar. bir tek parça bozulunca düzeltilebilir:
her şeyin özündeki bozulma ve çürüme eğiliminin bizi ilkelerimizden
uzaklaştırmasına da karşı koyabiliriz; ama koca toplumu yeniden
kalıba dökmeye, bu kadar büyük bir yapının temellerini değiştirmeye
kalkmak, düzeltecek yerde silip süpürmek, ufak tefek kusurları toptan
bir kargaşalıkla düzeltmek, hastalıkları ölümle iyi etmek, «devlet
değiştirmekten çok yıkmak isteyen» .cicero. kimselerin işidir.
dünyanın birden düzeleceği yoktur; ama insan kendini sıkan şey
karşısında o kadar sabırsızdır ki, her ne pahasına olursa olsun ondan
kurtulmak ister. binlerce örnek de gösteriyor ki dünya böyle çabuk
iyileşme aramaktan hep zarar görür: durumunda genel bir iyileşme
olmadıkça, bir an dertten kurtulması iyileşmesi demek değildir.
---spoiler---
