bugün

başkanlık sistemi

Teklif edilen yeni yasalar içerisinde sorunlu ve ülkeyi dibe doğru itecek bir çok düzenleme var ama en problemli olanı hiç şüphesiz başkanın meclisi feshetme yetkisidir. Bu yetkinin, başkanlık sistemini içeren anayasalarda olup olmaması, sistemin nereye doğru evrileceği hakkında önemli bir fikir verir, asil saiğin ne olduğunun görünümüdür adeta. Abd başkanlık sisteminde başkanın meclisi tek taraflı feshetme yetkisi yoktur. Bu da uzlaşı kültürünün doğmasını ve gelişmesini sağlar, ayrıca yürütme erkini elinde bulunduran başkanı frenler. Örneğin Mecliste çoğunluğu elinde bulunan cumhuriyetçiler bir yasa çıkartmak istediğinde elinde veto yetkisi bulunan demokrat kökenli bir başkanla ya da meclisteki demokratlarla uzlaşmak zorundadır. Ya da tam tersi de olabilir demokratlar bir yasa teklif ettiğinde çoğunluk elinde bulunmadığından cumhuriyetçilerle uzlaşmak zorundadır, burda ise başkan devreye girip önemli bir sekreterliği(bakanlığı) cumhuriyeyçilere vermesiyle taraflar uzlaşabilir. Ama verilen fesih yetkisi sayesinde uzlaşı yolu aranmadan başkan meclisi feshedebilir.("Bizde uzlaşı yok başkanlık şart yaa" sözü saçmalıktan ibarettir. Demokrasilerde uzlaşı esastır, hangi sisteme sahip olursanız olun demokrasiye inanıyorsanız uzlaşı kültürünü edinmek zorundasınız.) Tek bir adamın eline böyle bir yetkinin verilmesi ise korkunçtur ve aradaki kesin kuvvetler ayrılığını derinden yaralar. Başkan frenlenemez hale gelir ki başkana fesih yetkisi veren bazı Latin amerika anayasaları, söz konusu ülkelerde diktatoryanın ortaya çıkmasına sebep olmuştur. (bkz: Venezuela Anayasası) (bkz: Ekvator Anayasası) (bkz: Peru Anayasası) (bkz: 1992 Peru daki auto-golpe). Bu konu daha geniş eleştirilebilir veya yeni anayasadaki diğer problemlere (bkz: cumhurbaşkanının seçiminin milletvekili seçimleriyle aynı gün yapılması) de değinilebilir. Ancak sadece bu madde bile yeni sistemin bize neyi vaat ettiğini ve ülkeyi nereye doğru sürükleyeceğini açıkça gösteriyor. Umarım referandumda hayır çıkar. Yoksa üzülerek söylüyorum ki iran bile mumla aranır.
Edit: Türkiye Barolar Birliği'nin değerlendirmesi için: (http://anayasadegisikligi.../Anayasa_Degisikligi.aspx)