abdülhamit in kıbrısı ingilizlere savaşsız vermesi

kıbrıs aslında ingiltere ye kiralanmıştır, yani de jure değil de facto verilmiştir. elbette ingiltere beklendiği gibi dünya harbi yle beraber kıbrıs ı ilhak etmiştir.

bu kiralama diplomatik açıdan pek lehimize gelişmemiştir, zira ermeni isyanları süresince bu defa da ingiltere osmanlı ya savaş açma tekliflerinde bulunmuş, bu kez de rusya buna yanaşmamıştır.

berlin antlaşması da osmanlı devleti nin diplomatik başarısı değildir, rusya nın balkanlarda siyasi alan kazanmasından çekinen avusturya nın endişelerini giderme çabasına bismarck dokunuşudur.

buna ek olarak tunus un fransa ya verilmesi de ayrı bir garipliktir.