normandiya çıkarması

normandiya cikarmasi fransanin kurtulusunun kod adi olan operation overlord un en onemli ve ilk ayagidir. normandiya cikarmasi pek cok kisinin filmlerden gordugu ve bildiginin aksine pek cok ayri bolgede cereyan etmistir. sadece filmlerden tarihi ogrenen insanlar bu cikarmayi omaha beach ten ibaret sanabilir. aksine omaha beach sadece en cok kaybin verildigi yer olup omaha beach disinda kodlandirilmis 4 tane daha sahil cikarma alani vardir. bunlardan utah ve omaha ya amerikanlar, gold ve sword a ingilizler ve junoya da kanada birlikleri cikmislardir. ayrica cikarmanin 4. gununde cap de la hague a istihkam birlikleri cikarilmis ve buradan cherbourg limanina saldirilar duzenlenmistir. pek cok kisinin yanildiginin aksine cikarma denizden baslamamistir. agirligini amerikan 101. ve 82. hava indirme boluklerinin cektigi hava indirme gucu cikarmadan yaklasik 4-5 saat kadar once atlantik duvarinin arkasina indirilmis ve sabit bataryalardan cogu imha edilmislerdir. ayni sekilde ingiliz parasutculeri de caen civarindaki kopru baslarini tutmuslardir ve operasyonun en basarili ayagini uygulamislardir. su bir gercektir ki bu cikarmadaki hedeflere sadece ingilizler zamaninda ulasabilmisti.

sonuc olarak oldukca kisa zamanda oldukca buyuk bir guc fransanin kuzeyine cikarilmis ve paris yolu panzer lehr alayinin da karsi saldirisi onlendikten sonra muttefiklere acilmisti.

pek cok kisi bu harekati filmlerdeki yarim saatlik can pazarindan dolayi cok buyuk kayiplarla bitti diye lanse edebilirler ancak gercek bu degildir ve bu harekat simdiye kadar harp tarihindeki gelmis gecmis en organize ve en buyuk istila planidir. bu harekat salt gucun degil ayni zamanda da istihbaratin zaferi olmustur zira almanlar sayet cikarmanin bu alanda yapilacagini bilebilselerdi muttefikler icin tam bir fiyasko yasanabilirdi. sahte telsiz trafikleri ve saglam gizlilikle almanlar cikarmanin calais civarindan yapilacagina inandirildilar ve bu da mutlak basariyi garantiledi.

omaha beach te savunmanin yokedilemedigi tam olarak dogru degildir. hemen her sahilde benzer bir direnisle karislasilmistir. ayrica tanklarin da amfibi ozelligi bezlerden degil tankin 1-2 metre yukarisi yuksekligine ulasan hava alma eklentileridir. tanklarin batma sebebi ise ancak gelgitle aciklanabilir. zira su icindeki pek cok istihkam dogru zamanlamayla avantaja donusturulmus, gelgit zamani cikarma yapilarak bu istihkamların gorunur oldugu an yakalanmistir.

daha fazla bilgi isteyenler ansiklopediler, wikipedia vb kaynaklari karistirabilirler. daha ilgi cekici bir sekilde operasyonu ogrenmek isteyenlere ise hart in the longest day isimli kitabini onermeden gecemeyecegim.