ergenekon

14. yy'da yahudi asıllı ünlü moğol tarihçisi reşideddin'in "moğolların tarihi" olarak anlattığı efsane... ondan 300 yıl sonra ebulgazi bahadır han almış, o da aynı şekilde moğol tarihi olarak anlatmış, türkçe'ye çevirmiş. efsane 19 yy'ın türkçülük akımı başlayıncaya kadar hep moğollara ait bilinmiş. daha kötüsü de, türklerin / tatarların kılıcı altında yok olmaktan kurtulan moğolların hikayesi...

1863 yılında ahmet vefik paşa, efsaneyi istanbul türkçesine çevirince, kıyamet kopmuş. "bu bizim efsanemizdir, başkasının olamaz". ziya gökalp, ömer seyfeddin, yakup kadri, rıza nur, zeki velidi togan gibi ünlü türkçüler, hemen oturup efsaneyi yeni baştan yazmışlar, yeniden yorumlamışlar ve efsane olmuş türk efsanesi...

ama bence bundan daha kötüsü de var: efsaneyi okuyunca, iran mitolojisinin demirci kawa efsanesiyle arasında temel motifleri bakımından benzerlikler de göze çarpıyor. orada da arap kralı zalim dahhak iranlıları yerken, bir bakıyorsunuz, kürt lider demirci kawa ortaya çıkıyor ve zalimi deviriyor. gerçi efsanenin iran versiyonunda bir bozkurt yok, karnında yeni fars soyunu taşıyacak ama, sonuçta nevruz (newroz) kimin bayramı tartışmasının kökeni buraya dayanıyor.

neyse, bırakalım tarihçiler halletsin!