bir söylenti duyduk, yönetimin yanlılığı ortaya çıkarılıyor diye milleti çaylak ediyormuşsunuz. alın bunu da çaylak yapın. bok etmişsiniz ortalığı zira. götler sizi.
sevgiler,
muhtemelen moderatörler portakalda vitaminken burada yazarlık yapan bir 6. nesil.
daha önce yaptığım ve hala da keyifle yapıyor olduğum şarkı çevirilerinin video haline getirilmiş hallerinden oluşacak küçük çaplı, naçizane bir türkçe altyazılı yabancı müzik video projesi.
"anlamadan dinlemeyin!
'anlamadan dinleme', yabancı şarkıların internet ortamındaki rezalet derecesinde kötü şarkı çevirilerinin yarattığı kirlilikten yola çıkan; şarkıların doğru ve ruhuna uygun türkçe çevirilerle dinlenmesini sağlamak (aynı zamanda 'şarkılar çevrilmez, çevrilirse anlamsız olur!' anlayışını yıkmak) için başlatılmış bir projedir."
youtube üzerinden yayın hayatına birkaç gün önce başladı; daha çiçeği burnunda.
senenin en güzel dizilerinden biri, gece gece kendini özleten.
ve herhalde çevirdiğim en güzel "şey".
6'dan sezon finaline kadarki bölümlerin altyazılarını çevirirken, çevirmenlik hayatımın en keyifli işini gerçekleştirdim. bundan sonraki sezonlarını da çevirmeyi düşünüyorum, eğer askerlik falan denk gelmezse.
olabildiğine tanıdık ve ezici derecede sıcak bu,
şu anda aldığım şekil.
sana, bu gerçekliğe sarılmak
şu anda aldığım şeklimle;
gözlerim kocaman açık ve umut dolu halde,
gözlerim kocaman açık ve umut dolu bir vahşilikle.
bu değerli andan önce ne yaşandı, hatırlamıyoruz bile,
seçtiğimiz, burada olmak. gitme, kal içeride...
içimde yalnız olmadığımı hatırlatan bu beden, dokunan bana.
bu beden; beni ebedi kılan.
bu acıların hepsi sadece bir rüya.
***
parabol ve parabola...
birbirinden ayırmamızın çok da mümkün olmadığı, lateralus albümünden iki muhteşem tool şarkısı.
açıkçası internette, her şarkı çevirisi sırasında yaptığım araştırmalardan birinde, parabol & parabola hakkında çok fazla teori okudum. kimileri şarkıların maynard'ın oğluna duyduğu sevgi hakkında olduğunu, kimileri insan ruhuyla ve bilinçaltının evrimiyle alakalı olduğunu, bazıları ise seks veya uyuşturucuyla alakalı olduğunu söylüyor.
tool'u böylesine eşsiz kılan şeylerden birisi de bu: üstte belirtilen görüşlerin hepsi ama hepsi doğru olabilir ve ben de maynard'ın bu şarkıları yazarken bunların hepsini bir ilham kaynağı olarak kullandığını düşünüyorum. maynard'ın fazlasıyla mushroom kullandığı ve şarkılarının birçok cinsel ima taşıdığı biliniyor. modern pop kültürünün aksine bunlar sapkınlaşmış imalardan ibaret değiller bunlar, daha çok seks konseptinin kendisinden veya seksin bir metafor olarak kullanılmasından ortaya çıkmış daha derin mesajlar.
parabol ve parabola'daki devamlı lirik örgü, maynard'ın "tripping" halinden geliyor ve şarkıya (ve çekilen klibe bakıldığında) bu çok açık.
insan bilinci lateralus'un devamlı ele aldığı bir tema ve parabol & parabola da bu döngüyü bozmamakta.
klip hakkında da konuşmak gerekecek, ama onu parabola'ya saklamak gerek.
tool'un efsanevi albümü lateralus'un beşinci şarkısı.
bu şarkı benim için diğer çevirdiğim şarkılardan epey farklı bir yere sahip (tıpkı bohemian rhapsody gibi) o yüzden hakkında uzun bir derleme yazısı hazırladım, gerek kendi düşüncelerimi kattım gerek internetteki makul bulduğum açıklamaları ekledim; zira şarkı olabildiğince farklı şekilde yorumlanabilir.
ilk önce, schism nedir?
günlerden birinde, tool'un nereden rastladığınızı şu an bilemediğim bu harika şarkısını dinlerken, merak edip google'a "schism" yazıp araştırmış olabilirsiniz. karşınıza çıkmış olabilecek şeylerden ilki, wikipedia'nın "din" başlığı altında incelediği schism konsepti olmuş olabilir.
schism'in ilk anlamı "ayrılma, bölünme"dir. şarkının geneline ve klibe bakıldığında, şarkının ilişkilerdeki ayrılma kavramıyla alakalı olduğu açıkça belli oluyor (elbette ki bilimsel/dinsel teoriler de mevcut).
schism'i kullanarak size kendi hayatınız (hayatımız?) hakkında kara bir masal anlatayım:
bir zamanlar hayatında, birlikteyken ruhani anlamda her şeyin ama her şeyin olması gerektiği gibi gittiğine tamamen inandığın birileri vardı. şu anda bile işlerin yoluna girebileceğini biliyorsun ve bu sana acı veriyor, çünkü işler bir zamanlar yolunda gitmişti; fakat artık bu duygusal bağlar zarar görmüş durumda.
ayrılık sırasında senin veya karşındakinin dile getirdiği o masum niyetler, "yeniden deneyebiliriz" veya "artık yapamıyoruz, gerek yok" olabilir. karşınıdaki ile hisleriniz hakkında tartışmışsındır ve bu süreçte bu hisler tamamen değişmiştir; iyi veya kötü yönde. iki sevgili olarak bir zamanlar hissettiğiniz, sizi hiçbir şeyin ayıramayacağına dair o tutku, aslında ikinizin ruhu arasındaki ayrılığı tetikleyen güç olmuş. bu güç yüzünden mantıksız şeyler yapmış, umutsuz çözümlere kalkışmışsın.
sen de biliyorsun ki bir ayrılık olayında, eğer karşındaki kişinin işleri yerine koymaya dair fedakarlık yapmak için isteği yoksa, yapabileceğin hiçbir şey, bak buranın altını çiziyorum, hiçbir şey yok. Gerçekçi bir uzlaşmaya ulaşmanız, iki tarafın fikirleri bu kadar farklıyken olanaksız.
aranızdaki aşkın çözülüp gittiğini ve tecrübelerine veya gözlemlerine dayanarak neler olduğunun farkındasın. ne var ki, sen de, sevdiğin de durum karşısında, hislerinizin farklı oluşundan dolayı tamamen güçsüz, savunmasızsınız. ikiniz de birilerini hedef göstermeye, ayrılığın suçunu birbirine atmaya hazırsınız. fakat acı gerçek şu: ikiniz de kısmen suçlusunuz. birilerini suçlama oyununu oynama isteğinin yanı sıra, duygularının mantığının önüne geçmesine rağmen işleri yoluna koyma isteğin de hala yerli yerinde kocaman bir taş gibi duruyor...
masalı burada bırakıp boşlukları schism dinleyerek ve aşağıdaki naçizane çeviriyi okuyarak doldurmanıza, masala kafanızın içinde mutlu (tamam tamam iyimserliğin anlamı yok, mutsuz) bir son yazmanıza izin vermek en doğrusu.
disclaimer: bu çeviriler, kafiye amacı güdülerek, birebir çeviri yapmak amacıyla yapılmış çeviriler değil; tamamen şarkının derinindeki anlamları yakalayabilmek adına, düz yazı amaçlanarak yapılmış çevirilerdir. bazı şarkılarda, şarkının yapısıyla paralel bir şekilde kafiyeler görülebilir. katkıda bulunmak, yanlış olabilecek bir yeri işaret edecek yazarların eleştirileri, daha doğrusu iyi/kötü tüm eleştiriler kabuldür.
***
O parçalar birbirine ait biliyorum; çünkü izledim parçalanmalarını,
Küflüydüler ve yanıyorlardı içten içe. O önemli farklılaşmayla.
Harekete geçirir iki aşığın ruhunu yanyana konmuş tüm masum niyetler,
iletişimimizi sınayıp hayata geçerlerken parçalanarak.
Ateşimizin kaynağı olan o ışık aramızda bir delik açtı,
Bu yüzden bir sona ulaşamadık, iletişimimizi zayıflatarak.
O parçalar birbirine ait biliyorum; çünkü izledim yıkılışlarını
Hata veya suçlayacak kimse yok ama bu istemiyorum demek değil
Hedef gösterip diğerini suçlamayı, o mabedin yıkılışını,
Parçaları tekrar birleştirip, iletişimi geri kazanmayı.
Aramızdaki o savaşın hazırlığından ve kuşatmadan doğan o şiir,
Uyumsuzlukta o güzelliğin bulunuşu,
Değer buna.
Bir zamanlar o parçalar birbirine aitti; fakat izledim parçalanmalarını.
Küflü ve yanıyorlarken içten içe, arzumuzda boğuluyorlardı.
Çok düşündüm, bilecek kadar yeniden sorgulayışımızın tehlikelerini.
Yolu yok olmak olan kaderimizi, büyümedikçe ve güçlendirmedikçe iletişimimizi.
O soğuk sessizlik, sözde sevgililer arasındaki
Her türlü şevkat hissini
Köreltmeye meyilli.
"November Rain karşılıksız bir aşkı yaşamayı daha fazla istememe haliyle alakalı bir şarkı." - Axl Rose.
Sanırım bu cümle ve şarkının hissettirdikleri, şarkının anlamıyla ilgili yeterli fikri sunmakta, daha fazlasını yazmaya gerek olduğunu düşünmüyorum.
***
gördüğüm dizginlenmiş bir aşk,
gözlerine baktığımda;
fakat aynı hissettiklerimiz sevgilim,
anlamıyor musun sana dokunduğumda?
çünkü sürmez hiçbir şey sonsuza dek;
ve biliyoruz, değişebilir duygular da...
ve zordur bir mumu taşımak
soğuk kasım yağmurunda.
çok, çok uzun zamandır bunu yaşıyoruz,
acımızı bastırmayı deneyerek.
ama sevgililer gelir geçer
ve emin değiliz hiçbirimiz bugün kimin çekip gittiğinden,
uzaklara giderek...
zamana bıraksaydık bir şeyleri düzeltmek için,
benim olduğumu bilerek rahat yaşayabilirdim,
tamamen benim...
bu yüzden sevgilim, sevmek istiyorsan beni,
dizginleme kendini;
yoksa kasım yağmurunda yürürken
bulacağım kendimi...
ihtiyacın mı var kendine biraz zaman ayırmaya?
ihtiyacın mı var yapayalnız kalmaya?
herkesin ihtiyacı vardır,
kendine biraz zaman ayırmaya...
bilmiyor musun, ihtiyacın var yapayalnız kalmaya?
biliyorum zordur kalbini açık tutmak,
dostların bile sana zarar veriyormuş gibiyken...
fakat olmaz mı zaman senin yanında,
sen kırık bir kalbi onarmayı başarmışken?
bazen ihtiyacım var kendime zaman ayırmaya,
bazen ihtiyacım var yapayalnız kalmaya...
herkesin ihtiyacı vardır,
kendine biraz zaman ayırmaya...
bilmiyor musun, ihtiyacın var yapayalnız kalmaya?
ve azalırken tüm korkuların,
gölgeler hala yerinde duruyorken,
biliyorum beni sevebileceğini
suçlayacak kimse kalmamışken...
bu yüzden takma kafana,
karanlık, yolunu bulabilir bir şekilde;
çünkü sürmez hiçbir şey sonsuza dek,
soğuk kasım yağmuru bile...
sence de yok mu birine ihtiyacın?
ihtiyacın yok mu sence de birine?
birilerine ihtiyacı var herkesin!
olan tek kişi sen değilsin!
çevirisini yapmışken orijinal dildeki sözlerini yazmak olmaz:
nothing will grow here
icy fields - blackened sorrow
legacy of a lost mind
feed my void
what you're waiting for
i'm too late
it is more than a game
the river reveals
now i'm in between these lines
i cannot escape it seems
sail on, my friend
all i ever feel is
all i ever see is
walls they fall
when the march of the others begins
all i ever feel is
all i ever see is
rise and fall
when the war of the thrones shall begin
while i sit there in silence
come and talk to me
i can't free my mind
it is all i'm begging for
while i sit there in silence
will it ever end?
will i find what i'm longing for?
will i ever walk out of shadows so grey?
i'm condemned, i am hallowed
icy fields they won't hurt anyone
will you walk with me?
any further
there at world's end
it's me
i sing
i cannot escape it seems
sadly i sing
all i ever feel is
all i ever see is
walls they fall
when the march of the others begins
all i ever feel is
all i ever see is
rise and fall
when the war of the thrones shall begin
away
watch the river it flows
(now and ever)
i cannot believe in more
and now my time will come
carry on
will i ever learn from the past?
will i fade away?
will i ever stay where the shadows will grow?
there is luck at the gallows
i will free my mind
soon it will show
let it rain
there'll be no spring
my dream is a mirror
it reveals a matter of lies
all i ever feel is
all i ever see is
rise and fall
when the war of the thrones will begin
all i ever feel is
all i ever see is
rise and fall
when the war of the thrones has begun
leave a fee for the tillerman
and the river behind
blind guardian'in epik edebiyat eserlerine olan düşkünlüğünü, grubu takip eden herkes bilir. the lord of the rings, the dark tower, wheel of time serilerinden esinlenerek yazdıkları şarkılardan sonra, son albümlerinde de a song of ice and fire serisinden esinlenerek bu şarkıyı yazmışlar.
disclaimer: bu çeviriler, kafiye amacı güdülerek, birebir çeviri yapmak amacıyla yapılmış çeviriler değil; tamamen şarkının derinindeki anlamları yakalayabilmek adına, düz yazı amaçlanarak yapılmış çevirilerdir. bazı şarkılarda, şarkının yapısıyla paralel bir şekilde kafiyeler görülebilir. katkıda bulunmak, yanlış olabilecek bir yeri işaret edecek yazarların eleştirileri, daha doğrusu iyi/kötü tüm eleştiriler kabuldür.
***
yetişmeyecek burada hiçbir şey,
buzdan kırlar - simsiyah bir hüzün...
yok olmuş bir aklın o mirası,
besle, beklediğin boşluğumu!
çok geç kaldım, bir oyundan daha fazlası bu;
göründü o nehir,
arasındayım artık bu satıhların,
görünüşe bakılırsa kaçamıyorum da,
dostum; sen devam et yoluna...
tümü hissettiklerim, tümü gördüklerim o duvarlar,
diğerleri yürümeye başlayınca yıkılacaklar...
tüm hissettiklerim, tüm gördüklerim
tahtların savaşı başladığında yaşanacak o iniş çıkışlar...
orada, karanlıkta otururken gel konuş benimle,
özgür bırakamıyorum zihnimi; istediğim tek şey bu
orada, karanlıkta otururken...
hiç sona ermeyecek mi bu?
bulamayacak mıyım aradığım o şeyi?
kaçamayacak mıyım bu gri gölgelerden?
hükümlüyüm ben, kutsal olan...
o buzdan kırlar, artık kimsenin canını yakmayacaklar...
yürüyecek misin benimle biraz daha?
orada, dünyanın bittiği yerde duran benim,
şarkımı söylerken...
görünüşe bakılırsa kaçamıyorum;
hüzünle şarkımı söylüyorum...
tümü hissettiklerim, tümü gördüklerim o duvarlar,
diğerleri yürümeye başlayınca yıkılacaklar...
tüm hissettiklerim, tüm gördüklerim
tahtların savaşı başladığında yaşanacak o iniş çıkışlar...
uzaklara daha doğru akıyor nehir, izle!
bundan daha fazla inanamam,
artık zamanım gelecek, sen devam et yoluna!
geçmişten öğrenecek miyim bir şeyler?
yoksa yok olup gidecek miyim?
gölgelerin büyüdüğü yerde kalmaya ne kadar devam edeceğim?
daracağında tüm şansım,
özgür bırakacağım zihnimi yakında, görecekler...
bırak yağsın yağmur,
gelmeyecek ilkbahar filan,
rüyam bir aynadan ibaret,
bir sürü yalanı yansıtan...
tümü hissettiklerim, tümü gördüklerim o duvarlar,
diğerleri yürümeye başlayınca yıkılacaklar...
tüm hissettiklerim, tüm gördüklerim
tahtların savaşı başladığında yaşanacak o iniş çıkışlar...
gemiciye bir bahşişle birlikte,
bu nehri geride bırak...
müdürü hakkinda cikan taciz iddialarinin bir ögretmen tarafindan kurulan bir komplodan ibaret oldugu sonradan anla$ilan, istanbul büyükcekmece'de bir lise. *
