sene 1988 ya da 1989, bir yaz günü komşularla beraber ailecek kaymakdonduran-beykoz'a pikniğe gitmiş idik. Arabamız olmadığından, gideken komşuların arabalarına pay edilip piknik yerine vardık.
Dönüşte ise, o komşuların arabasında yer olmadığından, ailecek beykoz ortaçeşme'ye yürüyüp sıkış tepiş belediye otobüsü ile eve döndük.
piknik yerinde yaşıtlarım olan komşu çocuklarının şımarıklık ile kendi arabalarında "direksiyonu şöyle, teybi böyle " havaları bir yana, o cocukların araba koltuğunda yayılarak oturup, yan gözle " ayy zavallı fakirler " bakışı çok koymuş idi.
sene 1988 ya da 1989, bir yaz günü komşularla beraber ailecek kaymakdonduran-beykoz'a pikniğe gitmiş idik. Arabamız olmadığından, gideken komşuların arabalarına pay edilip piknik yerine vardık.
Dönüşte ise, o komşuların arabasında yer olmadığından, ailecek beykoz ortaçeşme'ye yürüyüp sıkış tepiş belediye otobüsü ile eve döndük.
piknik yerinde yaşıtlarım olan komşu çocuklarının şımarıklık ile kendi arabalarında "direksiyonu şöyle, teybi böyle " havaları bir yana, o cocukların araba koltuğunda yayılarak oturup, yan gözle " ayy zavallı fakirler " bakışı çok koymuş idi.
uzaktan sevilesi, eski öğrencileri için hatırlandığında karışık duygulara vesile olan, ama yaşanan önemli bir kişisel dönem hatırına saygı duyduğum , " büyüğümüz "...
büyüktür, hem dövmüş hem de sevmiştir zamanında.
1,6 mjet dizel motorlu modelleri 6 ileri vites-105 hp -290 NM özelliği ile seri ve az yakan bir fiat modelidir. 1,3 modeli ise ucuz şirket aracı profilinin en tercih edilen trend arabasıdır. benzinli modellerin motoru chery tarafından üretilir.
fiyatı-işlevselliği mukayese edildiğinde, tam Türkiye arabasıdır. paranızın karşılığını verir, sahibini serviste, parçada ve yakıtta ( dizeller için ) üzmez.
1,3 dizel ile 1,6 dizel, şehir içinde 6 ila 6,5 lt/100km mazot yakar. şehir dışında ise 1,6 'lar daha cimridir ( güç-ağırlık oranının düşük olması ve 6.vitesi nedeni ile).
son hızı, bizzat tarafımdan ölçüldüğü kadarı ile 190 km/h 'dir, daha fazlasına elektronik sınırlayıcı müsaade etmez. zaten 140 km/h'den sonra aracın denge ve yol tutuşu kalmamaktadır. Emniyetli azami hızı 130-140 km/h'dir.
daha da fazla beklenti içinde olunmamalıdır.
bugünkü noviy zamky şehrinin, osmanlı zamanındaki adıdır.
uyvar ismi, osmanlı'ya macarca'dan girmiştir.
tabak gibi dümdüz bir ovanın ortasında, 40 bin nüfuslu n.zamky'de, bugün ne uyvar kalesinden ne de osmanlı izlerinden zerre kalmamıştır.
güneyi ova ve dümdüz, kuzeyi ise tatra dağları ile kaplı küçücük bir memlekettir.
gitmek isteyenler, direkt vize için istanbul'daki slovakya konsolosluğuna başvurduklarında, konsolos hanım'ın kafadan " getirdiğin evrakları, slovakya'da noterden tasdikle !" diyerek, dumurluk cevap alınması mümkündür. o yüzden, avusturya ya da macaristan konsolosluğu 'ndan vize almak ve direkt bratislava'ya inmek - uçak bulabilmek te zordur - yerine, viyana'ya inip, oradan pazarlıkla anlaşılan taksiye binip ulaşmak daha akıllıcadır.
bratislava ve kösice gibi iki büyük şehri dışında, tamamen kırsal dokunun hakim olduğu, fakirlik ve umutsuzluğun heryerde hissedildiği, garip bir ülkedir. kasabalar ve şehirler, bakımsız, tenha ve durağandır. komunizm dönemi yaşam tarzını merak edenlerin , kesinlikle görmesi gereken canlı bir açıkhava " hayat " müzesidir.
eğer , tüm ülkeyi dolaşmak istenirse; 1 gün bratislava-yarım gün kösice ve kalan yarım günde araba ile turu tamamlamak yeterlidir. gezip görülesi, bakılıp durulası doğal bir yapısı yoktur. hatta başkent harici görülmeye değecek birşeyi de yoktur.
araba ile günü birlik tur yapmak isteyenler; serbest çalışan taksiler ile önceden pazarlık yapıp anlaşmaları halinde, lüks otomobil ve ingilizce bilen deneyimli sürücü eşliğinde turu tamamlayabilirler. ( geçen sene budapeşte- estergon-nitra-noviy zamky (uyvar) - galanta-trnava-bratislava-viyana parkurunda tüm gün 400 EUR ödeyip dolaşmış idik).
harp okulu çıkışlı subaylar tarafından, " bizi yıllarca bafilediler bu ünvanı almak için, elin sivil oğlanı 3 ay eğitimi ile, bizimle aşık atıyor" diyerek sevilmeyen, astsubay tayfasının ise , tee çocukluktan kalma kompleksleri ile başlayan ve " biz bu ordunun demirbaşıyız, siz gecekondu misali gelip geçicisiniz" diyerek kıskanma- çamur atma - küçümseme üçgeninde baktığı, eratın ise " iyiyse yaşadık, kötü ise ebemiz s.kildi" diyerek korku ve merakla izlediği, en küçük subay rütbesidir. kimse tarafından sevilmediği gibi, genellikle bölük ve tabur komutanınca en angarya işlerin kaktırıldığı, eğer terörle mücadelede yeralan bir askeri birlikte ise, en zorlu ve tehlikeli görevlerde subay olarak öne sürülen, kanımca en şanssız askerdir. sınıfına göre rahat ya da korkunç zorlukta eğitimden geçirilir, görevinde nekadar başarılı olursa olsun, takdir görmez,eğer bir de taşıdığı rütbenin hakkını veremeyecek vaziyette bir bünyeye sahipse, tezkereye kadar fani hayatta görmediği sıkıntıyı yaşayacaktır. 2003 'ten itibaren 3 ay eğitim+9 ay muvazzaf = toplam 12 ay askerlik yaparlar, asteğmen rütbesinin bekleme süresi 9 ay olduğundan, teğmen olamadan terhis olurlar, istinalar ise tıp doktoru, diş hekimi, veteriner ve hakimlerdir.bu sınıflarda ise eğitim 1 ay civarı olduğundan , terhise iki ay kala yıldız omuza takılır, birlik komutanı göstermelik bir törenle asteğmeni teğmen yapar, fakat yıldız da olsa karizması astek mertebesindedir.
asteğmen olmanın iyi tarafları da yok değildir; mesela garnizon merkezinde ise, 0800-1700 memur mesaisi gibi askerlik yapılır, cumartesi pazar tatildir ( nöbet ve özel görev hariç), üstüne de 1200 tl civarında , bugünün parası ile maaş alınır. maaş bordrosunda 9 / 1 derece memur olduğu yazılıdır, ama her ay oyak'a muvazzaf subaymışçasına kesinti yapılır. ikamet ise , ya misafirhanede, ya orduevinde olur, bazen birkaç asteğmen eve de çıkarlar. ama bazıları da astsubay bir kanka edinip , bekar hayatı yaşayabilirler. genellikle astsubay kankası asteğmen çok görülür, bu rütbenin biraz da karizma eksiği, bu astsubay kankalığı ve rütbenin onurundan verilen tavizler yüzündendir. astsubaylardan statü ve rütbece üst oldukları halde pek iplenmezler, eğer asteğmen daha en baştan 22 okka tashhakhlı olduğunu gösterirse işler değişir tabi..hatta hızını alamayıp başçavuşa fırça kayılırken, diğer astsubay yığınlarının esas duruşu görülebilir. ama , asteğmenin ceza yetkisi yoktur,sadece fırça kayar ya da işi gereği angarya iteleyebilir. bir astsubaya verilecek en aşağılayıcı ceza, asteğmene " komutanım" diye hitap ettirmektir.
hakkındaki yenilir yutulur türden haberlere rağmen, sessizliğini koruyan, bu yüzden hakkındaki grup seks iddialarının doğru olduğuna inandığım, sapkın olması ihtimal , ensest, biseksüellik,hedonizmin, ahlaki yozlaşma ve insanlıktan çıkma ile dibine vurulan iddialar ile özdeşleşen şahıs. amiralin adını herkes bilmez ama medyatik bir adam olmak bu derece sakattır. belki bu konuda metin uca pasifti, ama ünü ile aktif oldu. çıkıp yalanlasa da biz de rahatlasak.
28 şubat darbesinin altyapısında kullanılmak üzere ,özel olarak seçilmiş bireylerden oluşturulan , piskolojik harekat timi. Elemanlar, pisko kılıklı sapkın liderleri ile beraber önce kara kuvvetleri'nin bir sınıf okulunda, uzaman askeri personel nezaretinde eğitim almışlar , sonra hazır olduklarında sansasyonel eylemler için piyasaya sürülmüşlerdir. Eylem planlarında şiddet ya da şiddete neden olacak aksiyonlar olmamış,daha ziyade kamuoyunda radikal duruşları, kılık kıyafetleri ve söylemleri ile korku oluşturmaya yönelik olarak varlık göstermişlerdir. harekatın son aşamasında, fadime şahin isimli eleman ile liderleri müslüm gündüz, yatakodası mizanseninde, medyatik bir baskın ile teşhir edilmiş, yandaş medya tarafından " mağdur kız" moduna sokulan f.şahin, haftalarca tv-gazetelerde boygöstermiştir. 28 Şubat'tan sonra, külliyen aczimendi tayfası lağvedilmiş, önplandaki şahıslar da kamufle edilerek dosya kapatılmıştır.
power fm ve aynı zamanlarda yayına başlayan capital radio , sanıyorum 1992-93 senelerinde, "ecnebi müzik yayınlıyoruz, bazi konsept de uysun" diyerek aksanlı elemanlar ile işe başlamıştı.sonra bu tarz tuttu ki, başkaları da idaho aksanı, wyoming aksanı, kansas, nebraska ,vb.amerikan eyaletlerinden sesleniyoruz havası verdiler.o zamanlarda memlekette tikky olmak kavramı, bugünkü seyrine doğru evriliyordu, bu "yavşakk aksanlar" da tikky koduna gömülüverdiler. "ameerykaann aksan" dj tayfası, biraz da özentiliğin, kimliğinden rahatsızlık duymanın, bu kimlik rahatsızlığını gidermek için egoizme sardıran bünyelerin sembolü oldular. zaten, sabahtan akşama kadar "dance dance dance" tarzı elektronik temelli, " no name", yüzeysel müziğe özgü parçalar çalan bir radyonun dj'inden, temsil ettiği yapay alt kültür tarzına yakışır bir performans beklenirdi.
b.ersoy garabetine ait sonraki aksiyon; eski pagan inançlarından biri olan , cenin yemekle genç olacağını, ömrü uzatacağını düşünmek olacaktır. ya da m. jackson'un türkiye çakması olma ihtimali işten bile değildir.
duyduk ki sağlık durumu ciddi imiş...acaba en kudretli olduğu 12 eylül günlerinde, " bir gün ben de ölüm döşeğinde olacağım" diye düşünmüş müdür? hiç sanmam...
sokaklarını bok götüren ilçede,işi faşist-sol siyate dökmüş, mezhep ayrımcısı yobaz bir belediye başkanı ve avanesi ile, bir zamanların iddalı semtinin içler acısı, yeni kurulan bir belediyesidir. belediye çalışanı olmak için, aktif chp'li, alevi ve sol örgütlerden referansınız olması gerekir.
"terörle mücadele dışında kullanılması yasak" biçiminde sikindirik palavralarla ilgisi olmayan piyade tüfeğidir. böyle bir yasak, g3 ya da başka bir silah için hiçbir otorite -nato mesela- tarafından da uygulanmamıştır.
1970'lerin başından itibaren, o zamana kadar amerikan yardımlarıyla ve ya ithal edilerek alınmış m1 garand piyade tüfeklerinin demode olması ve otomatik, caydırıcı ateş gücü, kullanım kolaylığı gibi birçok özelliği barındıran piyade tüfeği ihtyacına istinaden alımında ve sonrasında üretimine karar kılınan, hocker-koch ( b. almanya) kökenli silah üreticisin geliştirdiği otomatik piyade tüfeğidir.ne ilginçtir ki, aynı dönemlerde de yunanistan ordusu, m1'lerin yerine modern bir piyade tüfeği arayışına girmiş ve muhtemelen nato-abd'nin tavsiyesi ve oluru ile, her iki ülke de g3 'lerde karar kılmışlardır. bugün, yunan ordusunun da ana piyade silahı g3 'tür.
şimdiki piyade birliklerinin çoğunda, ayrıca deniz ve hava kuvvetlerinde de tek erin ana muharebe sihaı olarak kullanılır. haa, komandolar ve özel birlikler, g3 platformu üzerine geliştirilen hk33 ve amerikan m16 piyade tüfeklerini, famas, kns,ve benzerlerini kullanır, o ayrı.
önümüzdeki birkaç yıl içinde, yerini hk33, mehmetçik-1 gibi yeni nesil silahlara bırakacağı muhtemel olmasına rağmen yine de kaba, güçlü, ağır ve kodu mu oturtan hantal hali ile g3 efsanesi uzuuun yıllar sürer gider.
her piyadenin gönlünde yeri ayrıdır.
o zamanki derin devletin ,iş tutan, eli kanlı, kudretli neferlerinden..sonradan elinde patlamıştır o ayrı. ama 27 mayıs cuntacıları, muğlalı'nın acısını da dp hükümetinden çıkarmış, bir nevi intikamını almıştır.
bu ikonudan rant elde etmek için maymunluğun son noktası. "cem, oğlum sen kaçmaya devam et, biz bu işten daha çook yağ çıkarırız" , bu da işin ana fikri.
benzerlikten ziyade, hemen hemen aynı gibidir. faşist ve ırkçı-ulusalcı ateistseniz, bir süre sonra kemalist diyarlarda saf tutarsınız. ya da sol görüşleriniz varsa ve ateistseniz, dozajı artırdığızda süzme devrimci olursunuz. mesele benzerlik değil, ortak noktanın tanrıtanımazlık olması.
kokulu yeşil ya da sarı , üzerinde arımayalı silgiler. beslenme çantasında, haftanın bir günü mutlaka haşlanmış yumurta olması ve o gün sınıfın leş gibi kokması. kesinlikle bir kez altına işeme eylemi. ilk kez aşık olmak. mormenekşe ve elim sende oyunları. en az birkere yaranlama-berelenme ve hastaneye bir uğrama. sene sonuna doğru topkapı sarayı-ayasofya-dolmabahçe sarayı ve bilumum tarihi yerlere okul gezileri. en az senede iki kez yumruklu tekmeli kavga. arada bir sıra dayağı. boş derste, tahtada konuşanlar listesinde olmanın korku ve isyanla karışık heyecanı.
bir zamanlar , komutanların kendi aralarında " la bu amuğagodumun jiletçileri" dedikleri, pdrm servisi bağımlısı askerlerin yeni jenerasyonu. gerçi, emolar jiletçiler kadar ilgiye ihtiyaç hissetmezler, vukuat olarak kayda değer atraksiyonlar da fazla olmaz, ama kronik bezginlikleri ve yeni nesil pasif isyanları ile birlik bünyesinde rahatsızlık çıkarabilir, zamanında jiletçilere, "tuz basmak", " kan işetmek" biçiminde yöntemlerle iletişim kuran komutanın, salt şiddet içermeyen ama psikolojik açıdan emoyu jiletçilerle "emotion established mode on" vaziyetine getirecek icraatlarına da maruz kalabilecektir.
evleneceğin hatunu , kafanda bütünü ile içselleştir. yabancı tarafı kalmasın içinde...evlenme noktasına gelmişsen zaten içselleştirmiş olmalısın zaten. bir de fazla uzatma, sonra boku çıkıyor, obsesif sorular vs...
" yok bu türbandır, hayır bu başörtüsüdür, sıkmabaştır, değildir" gibi kaba , ilkel ayrımcılığın tsk bünyesindeki ironik yansımasıdır. lan iğne olsa nolcak, olmasa ne olacak, açık olsa ne olacak, kapalı olsa ne olacak? bu derece hassas(!) bakış açısı, seni dünyanın modern, caydırıcı, güçlü ordusu mu yapacak? hatta daha da ötesi, başıörtülü insanlar mı sana tehdit olacaklar ey yeniçeri kılıklı cunta sevdalısı yıldızlı dinazorlar!! ( dipnot: sözüm tsk'nın tamamına değil, sayıca az ama elindeki gücü hatırı sayılır bir kısım güruha yöneliktir. Öyle hemen kötüleme butonuna basmayı marifet saymayın!)
zamanın belediye başkanı erdem saker'in, bursaray projesini 1997'de kamuoyu ile paylaşırken " küçük sanayi - üniversite arasında, sistemin verimli işletilmesi için yeterli yolcu potansiyeli yok" diye alenen yalan söylediği ve akabinde " belediye, bursaray ile minibüsçü esnafına vurduğu darbeyi,en azından bu hatta rant kapısı açarak telafi edecektir" gibi yargıya neden olan bir toplu ulaşım mucizesidir. Aynı belediye başkanı, 1997 senesinde, doğu garajı - universite arasında çalışan 43A numaralı otobüs hattında herdaim balık istifi yolculuk etmek zorunda kalan öğrenci milletine, bu hatta daha fazla araç çalışıtırılması önerisi üzerine " öğrenci şikayet ediyor, öyleyse sabah daha erken kalkacak, kalabalığa kalmayacak, o kadar!" mealinden cevap vermiştir. bu mantıkla yönettiği şehre minibüs - rant - toplu ulaşım çilesi verebilen bir zihniyetin ürünüdür görükle minibüsleri.
sene 1997, bir temmuz günüdür..haftaiçi bir sabah, saintyuhanna adlı şahıs, beşiktaş- fulya tarafında bir arkadaşta kalmıştır o gece ve sabah işe gitmek üzere evden çıkar..hava günlük güneşliktir, kuşlar cıvıldar saint'in içinde ...fulya'da ana caddeye inen sokaklardan birinde yürümektedir, bitişik nizam apartmanlardan birinin bodrum katında, zeminle aynı seviyedeki bir camdan, yaşı 80 küsur bir teyze seslenir " yavrum kusura bakma, seni yolundan alıkoyuyorum da, ancak beyim koltuktan kalkamadı, yardım eder misin" der..saint bir an şaşırır ama " tabi yardım ederim" der ve apartmana yönelir, otomatik basılır, kapı açılır... Belki 50 senelik eski apartmanın , küf kokulu merdivenlerinden aşağıya, bodrum kata inilir. Küçücük bir daire, içerisi havasız,karanlık eski ve bakımsız eşyalar..bi eski kanepe üzerinde bir yaşlı amca oturmaktadır, duruşu ile felçli olduğunu hemen anlar saint. teyze " yavrum beyim felçli, yemeğini yedirdim, şimdi yatıracaktım, kucağına alıp yatağına - yatak hemen aynı odanın diğer tarafındadır, çarşaflar sarıdır ve havada emvai kokular arasında idrar kokusu da alınmaktadır - bırakır mısın " der. Saint, yaşlı amcayı kucaklar ve yavaşça yatağına yatırır. Amca sadece bir kaç ses çıkarır, çenesi bir tarafa doğru kaymıştır, ama gözlerinde minnet ve hüzünlü bir teşekkür ifadesi vardır. Saint'in konuşacak hali kalmamıştır, gözyaşları boğazına düzülmüş, bir kelime çıkarsa dudağından patlayacaktır. Teyze mahzun bir eda ile " teşekkür ederim evladım allah razı olsun "der..saint koşar adımlarla evi terkeder, kendini sokağa atar ve yol boyunca ağlar. "acaba çocukları yok mudur, var ise neden ana babayı böyle bakımsız, sokaktan gelip geçen adamlara dahi muhtaç ederler, yoksa öyle ya da böyle kimsesiz kalmak, elden ayaktan düşmek bu kadar mı kötüdür, neden neden" diye diye ağlar.12 sene sonra bile o manzarayı hatırladıkça içi burkulur.
bahçeli zamanında "türk islam" tarzı milliyetçilikten kopup, ergenekon-faşist bir ifadeye doğru evrilen bir söylemi benimsemiştir. Bu yeni söylem, geleneksel tabanın koparak, seçimlerde akp'ye destek olması ile sonuçlanmıştır. Son 5 yılda partinin politika ve tavrı, riskli dönemlerde pasif ve geleneksel kavga temelli ülkücü çıkış yerine nispeten sağduyulu, ancak iç politikada itibar yükseltici olduğu düşünülen olaylar ve bunların etkileri üzerine nobran agresif tepkiler biçimindedir. Uzun vadede, tabanı eriyen ve söylemi chp'ye ve elit faşistlere yaklaşan bir marjinal parti hüviyetine bürünecek, bu tablo karşısında bölünme ve yeni birtakım siyasi oluşumlar cereyan edecektir. Muhtemelen faşist ve agresif kanat ayrılarak ulusalcı neo ergenekon tarzı bir siyasi harekete konu olacakken, yeniden türk islam sentezine atıfta bulunan ılımlı kanat, merkez sağda alternatif aktör olma rolüne soyunacaktır.
