bunlara ilave olarak, uzunca bir süredir üçüncü bir deyimi de kullanır olduk;
- çin malı.
orada dünyanın, kimyasal, sınai ve tıbbi madde üreticileri de dahil olmak üzere mekanik, elektrik ve elektronik alanlarında dev firmalarından kimler üretim yapmıyor ki. bir zamanlar, avrupa'nın türkiye'ye yatırım tercihinin temel nedeni olan ucuz iş gücü bu kez çin'de ve bu defaki tercih, avrupa gibi bölgesel de değil, tüm dünyanın ortak tercihi.
çin'de vasıfsız işçilik bedelleri, aylık ortalamada 120 dolar mertebelerinde seyrediyor. günde 4 dolar yani yaklaşık 7 lira. uzman işçilerde ise bu bedel işin önemine göre 8 ile 9 tl arasında değişiyor. buna mukabil, her kalitede ürün bulmak mümkün. öyle ki, sony vailo'nun 2500 dolarlık lap-top'u da burada üretiliyor, lenovo'nun 150 dolarlık lap-top'u da. gel-gelelim çin malı dendiğinde yarattığı imaj;
- merdiven altı imalatı,
- dolapdere marka ürünler.
bu biraz da bizlerin çin malı ürünlerin en döküntü ve taponlarını ithal etemizden kaynaklanıyor. bu konuda biraz seçici olsak; örneğin, bir kez çalışıp durduğunda bir daha çalışmayan traş makinelerini, döşenen raylar üzerinde zaptedilmesi mümkün olmayan oyuncak trenleri, daha ikinci dansında gözlerinden dumanlar çıkarıp bozulan dansöz kızları, sırf fiyatları 5-6 lira diye almasak, belki de gelen çin mallarının kalitesi daha kabul edilebilir düzeylere çıkacak.
verdiği garanti süresi kadar ömrü olan ürünlerdir diyelim bir motosiklete 3 yıl garanti veriyor 3. yıl parçalar çürümeye başlıyor. tanesi 1 liradan satıldığı halde kar bırakabilen ayakkabılar hala getirilmektedir.
çin malı her yerde çin malı ne iş yaparsa yapsın...
mevzubahis olan makine izolatör çekme makinesi.hidrolik tahrikle çalışmakta...
ancak sevgili çinli kardeşlerimiz ne hazırladıkları manual e ne de cihazın üstünde hidrolik yağın numarasını yazmışlar. bu da yetmemiş satan firmanın ingilizce bir web sitesi dahi yok.önünüzde iki yol ya deneyeceksin hidrolik yağları ya da çin e telefon atacaksın. unutmadan makineden sorumlu adamın ingilizcesi yok.
aklıma gelen ilk şey hastalık.
etikete muhakkak bakarım, çünkü satıcılar yalan söylüyor.çok denk geldi.
kızın birine bu çanta çin malı mı diye sordum.yok yok kesinlikle değil dedi. içinde etikete bir baktım made in prc yazıyor.kızın bittiği benimde ağzımı açtığım andı.
Çin malı demek kötü mal demek değildir. Daha önce bahsedildiği gibi, bu mallar ithalatçının talebine göre imal edilirler. Ancak burada dikkat çekilmesi gereken bir nokta var. Özellikle hepsi "1TL" tarzı ürünler birer felaket. Çin, Avrupa ülkelerinin tıbbi atıklarını topluyor. Bunun için birde para alıyor. Peki sizce bu atıkları imha etmek yerine, bu atıklardan imal ettiği hammaddeyi (örneğin plastiği) nerede kullanıyor ?
aslında onların sayesinde bilgisayar ürünleri son derece ucuzlamış herkesimin evine bilgisayar girecek kadar fiyatlar düşmüştür. bir yerde çin malları türkiyedeki enflasyonun bile düşmesine sebebtir.
ucuz iş gücü, devletin sağladığı kolaylıklar, kalitesiz hammadde bileşiminden meydana gelen ucuz ve kalitesiz mal. dünyanın hemen her yerinde rekabet ortamını allak bullak eden, ülkelerin ekonomilerine büyük darbeler indiren bir maldır.
çin malları, ithalatçının talebine göre kalite değişkenliği gösterir. ithalatçı firma istediği kriterleri ve fiyat aralığını beyan eder, muhatab firma o ölçülere tekabül edecek nitelikte ve özellikte ürünü alıcıya takdim eder. yani sözün özü; ''ne ka ekmek o ka köfte!'' bu açıklama doğrudan şahsi yorumum değil; bilakis çin hükümetinin malarına yönelik önyargıyı ve kötü imajı toparlamak adına vermiş oldukları beyanatların satır aralarında yer almaktadır.
kalitesiz olarak nitelendirilse de son dönem şahsımı aşırı şaşırtan versiyonları çıkmış çin üretimi mallardır. elime bir yerlerden çakma iphone geçti. dedim kıytırıktır bu. yahu bir inceledim, akselerometreden tut, wireless'a kadar bir çok özelliği var. böyle sallıyorsun menü kayıyor falan. iphone'un neredeyse aynısı işletim sistemi, görünüm olarak tabi. java desteği var, her türlü java program ve oyunu çalıştırıyor, kendiliğinden bir tane akselerometreli java oyun da gelmiş. ilk açtığımda dedim nasıl oynayacağım bu oyunu, sonra bir baktım telefonu çevirince dönüyor uçak. vay anasını dedim. hayvan gibi de müzik çalıyor, tv çekiyordur. 16gb'a kadar da hafıza kartı destekliyormuş. anlayacağınız tek eksiği 3g, bir de arkasındaki elmanın ısırığı solda.*
