70'lı yıllarda anaakım filmleri iran ve arap sinemasına bakarak oldukça terbiyeli ve aseksüeldir. iran sineması'ndaki anaakım filmler o dönem çok daha erotiktir.
ankara konur sokak'ta yeni açılan, mustafa özarslan'ın ortaklarından biri olduğunu düşündüğüm (zira eski adı cafemsi olan mekanın sahibi şimdiki yeşilçam'da görünmekte hala) kafe.
henüz gitmedim, dışardan güzel bir yere benziyor.
altından yada üstünden çok şey geçmiştir. burada oynayan güzellerin sonradan 80 dönemleri erotik filmlerinde rol aldığını görmek de ayrıca hüzünlendirir. ablalara çok ayıp etmişler. temiz aile kızlarıydılar oysa(en azından filmlerde), biz onları öyle sevmiştik. istemedik ki aydemir akbaş'ın elinde oyuncak olsunlar.
bugün izlendiğinde çok saçma sahnelerin olduğunu anladığımız filmlerin oluşturduğu sinema dönemi.
bu tamamen kendi görüşümdür saçma sahneler boldur ama hemen hemen her filmi kendini izlettirir. tabi birde o zamanın oyuncuları ta o zamandan efsane olmuşlardır. şimdi ki oyuncu nesli o zamana göre daha kaba ve salaştır.
o zamanki ünlü oyuncular ağırbaşlı, samimi ve kibardır. izlenmelerinin en büyük sebeplerinden biri de budur aslında.
filmler de bi o kadar samimidir ve hala izlenmelerinin sebebi de budur kanımca.
filmlerin sonunda da gerçekten keyif almış bir şekilde ya da duygulanmış bir şekilde kalkarsınız şimdi ki türk filmlerine göre.
bugün ki algılarımızla baktığımızda çoğu zaman absürt yapımlar olarak nitelendirebileceğimiz filmlerin yuvası olan dönemdir.
ama yine de türkiye halkı üzerindeki etkisi tartışılamaz.
romantik konulara sahip gerçeklikten uzak fimlerin çekildiği dönemdir. karakterler iyi ve kötü olarak kesin bir biçimde ayrılmıştır. ve filmlerin sonunda iyiler daima kazanır. türk sinemasının daha realist konuları işlemeye başlaması 80 li yılların sonlarında gerçekleşmiştir.
bölgenin (ortadoğu'nun) diğer sinema ekollerine bakıldığında, 70'li yıllardaki 'popüler sinemalar' içinde en 'muhafazakar' olanı diye nitelendirilebilir.
sebebine gelince, şimdi efendiler mesela 70'li yılların mısır sineması'na bakalım. bu dönemde bırakın sevişme, öpüşmenin bile kıyametleri kopardığı halde, bu, filmlerde hiç erotizmin kullanılmadığı anlamına gelmez. mısır popüler sinemasındaki popüler kadın oyuncuların çoğu 'vamp'tır. türk sineması'nda ise kadın starlarımız o yıllarda aseksüeldir. karşı rolde oynayan vamp figürlerinde de erotizmin dozajı mısır filmlerindeki kadar değildir.
70'li yıllar iran popüler sineması ise mısır popüler sinemasıyla benzerlik arz etmektedir fakat ondan daha da cüretkardır. burada da kadın sinema yıldızları vamp'tır fakat diğer popüler sinemalara kıyasla burada erotizmdeki çıplaklık göğüslere kadar gelmekte, tecavüz sahneleri ise daha açık seçiktir.
türk popüler sineması, (dans sahneleri, dansöz sahneleri, 'üstü kapalı erotizm' gibi ögeleriyle) mısır ve iran sineması ile benzerlikler gösterse de, bence daha muhafazakardır. buna karşın aynı yıllarda türk sinemasında bir başka branş oluşmuş, italyan erotik-komedi tarzı başlayan filmlerdeki erotizm dozajı artmış, avantür-erotik türleriyle sertleşmiş, 1979 yılında porno olmuş, 80 darbesiyle son bulmuştur. ortadoğu halklarının ikiyüzlülüğü bir kenara, bence üzerine kafa patlatılması gereken bir mevzu. aseksüel olan dört yapraklı yonca sadece bu sebepten dolayı bile, iyi veya kötü, türk popüler sinemasına bir kimya ve kimlik vermiştir. *
hep izlemeyi sevmiştirim ama son zamanlarda tutkuya dönüşmeye başladı. bu sanırım eve geldiğim zaman yeşilçam kuşağına denk gelmem ve akabinde onu izlememden kaynaklanıyor. gerçi genetikte olabilir. evde kimsenin fotoğrafı bile büyük boy değilken babamın yağlı boya türkan şoray tablosu yaptırmış olması tesadüf değil. ondan da geçmiş olabilir diye düşünüyorum.
neden? diye sordum kendi kendime. dünyada o filmler dışında harika binlerce film var.yeşilçam da biliyorum arak filmlerimiz de var bir sürü. orijinal versiyonlarını izlediğim de oldu. ama aynı tat olmuyor.sanırım yeşilçam duygularımızı okşuyor. bir şekilde iyi oluyor sonu. bir nevi büyüklere masal tadında. işler iyi gidiyor. bir adam çıkıyor beş kişiyi birden deviriyor. kötüleri yeniyor çoğu zaman. bir sahnesinde küfür edip diğer sahnesinde vaaay diyebiliyorsunuz. bazen saçma sahneleri görüp inanabiliyorsunuz. yani tamam inanmıyorsunuz ben genelde hatta eğleniyorum da yani öyle olduğunu varsayabiliriz. yeşilçamda her şey mümkün ve mantık da aramıyorsunuz bu yüzden. tabi bir de eski istanbul u size direkt gösteriyor. eski giysiler, konuşmalar.. eskinin birebir tanığı oluyorsunuz. gerçi hala sadece istanbul olduğu için kızıyorum ama işte. neyse.
sanırım bunların hepsi sizi içine çekmeye yetiyor. yani beni yetiyor sizi bilmiyorum. *
iptidai şartlarda filmler çeken, onu müthiş hızla kurgulayarak servis eden eski türk sinemamız.Anadoludan bu hafta bir türkan şoray filmi çek diye sipariş aldığı,hatta diyaloglara bilen sipariş edenin karar verdiği rivayet edilir. Dönemin teknolojinilerinin günümüze göre geri olması bir yana kimi prodüksiyonel şartlar hakkında dönemle bilgilerde insanı şaşırtmıyor değil. Örneğin 1972 yılında 298 kadar film çekilirken yeşilçamda bulunan kamera sayısı bu ihtiyacı karşılamamnın çok uzağında kalıyordu. bundan mütevellik teknik estetikten yoksun zibilyon tane film üretilmiştir.
yeniden, yeniden ve yeniden var olmasını istediğim istanbul tadında filmler. basit, basit, basit ama bir okadar etkileyici senaryolar. yoldan geçen-geçmeyen, geçerken çevrilen ya da geçmediği için çağrılan bir iki küçük ama bir okar büyük insan-oyuncular. seviyorum yeşilçam seni.
1960 lı yıllarda türk sinemasına dünya dördüncüsü olacak sayıda film üreten türk sinema sanatının malum altın çağına verilen isim.
yeşilçam yeşilçam olmaktan önce arabesk film furyasının başlangıcı olan 1971 tarihli bir teselli ver ile çıkmış, takibende seks filmleri furyası ile intihar etmiştir.
karakter sineması olmaması ile kitlelere hitap eden konuları ile kendine has bir duruşu olan yeşilçamın kişisel konulardan kaçınması ve melodram, komedi ağrlıklı temaları ile kitleleri beyaz perdeye çekmesi bugün dahi gizemini yitirmemiş bir konudur.
her sınıftan insanı biraraya getiren ve birlikte ağlatan, birlikte güldüren usta işi filmleri ile aradan kırk, elli yıl geçmesine rağmen büyüsünü yitirmemiştir.
yeşilçam diğer bir yönüyle tarihtir.
insanımızın, türk kültürünün, sosyal geçmişimizin, kentlerimizin, sevdalarımızın, hüzünlerimizin, gülüşlerimizin, dilimizin, argomuzun, yan bakışımızın, haytalığımızın, delikanlılığımızın, bizi biz yapan sayısız gerçeğin görsel ve işitsel tarihidir.
bu yıl itibariyle türkiye deki 30 milyon sinema seyircisinin 16 milyonu yeşilçam filmlerine gitmiştir. yani bu yıl yeşilçam türkiye de hollywood u sollamıştır. üstelik hollywood filmleri yeşilçam filmlerinden 2 kat daha fazla iken.
