wilson ilkeleri

Barış antlaşmaları açık olacak.

Karasuları dışında, savaş ve barışta denizlerde mutlak serbesti bulunanak.

Uluslararası bütün ekonomik engeller kaldırılacak ve eşitlik sağlanacak.

Ülkelerin silahlanmayı bırakıp, yalnızca iç güvenlikleri seviyesine indirilmesi için karşılıklı garanti verilecek.

Sömürgeler üzerindeki isteklerin serbestçe ve tam yansızlıkla incelenerek, bu bölgeler halkının çıkarların gözönünde tutularak sonuca bağlanması sağlanacak.

işgal edilmiş Rus Toprakları boşaltılacak ve Rusya'ya kendi gelişmesini sağlaması için her tür imkan verilecek.

Belçika'nın egemenlik haklarına dokunulmaksızın, boşaltılıp yeniden kurulacak.

işgal edilen Fransız Topraklarının boşaltılıp, Almanya'nın 1871 yılında Alsas-Loren'i almakla yaptığı hatanın düzeltilmesi, yani bu toprakların tekrar Fransa'ya geri verilmesi ve barışın garanti altına alınması sağlanacak.

italyan sınırları ulusal esaslara göre düzeltilecek.

Romanya, Sırbistan, Karadağ Topraklarının boşaltılması- Sırbistan'a denizden serbest bir kapı verilmesi, Balkan Devletleri'nin ilişkilerinin ulusallık bakımından, tarihsel esaslara göre dostça düzenlenmesi, Balkan Devletleri'nin siyasal ve ekonomik bağımsızlıkları ve sınırlarının dokunulmazlığı için uluslararası garantiler verilmesi sağlanacak.

Osmanlı imparatorhığu'nda, Türkler'in oturdukları bölgelerin bağımsızlığının sağlanması; Türk egemenliği altında bulunan diğer uluslara da özerk bir gelişme için tam ve engelsiz bir fırsatın sağlanması; Boğazlar'ın uluslararası garanti altında bütün devletlerin ticaret gemilerine açılması sağlanacak.

Denizden bir kapısı bulunan bağımsız bir Polonya kurulacak.

Büyük ve küçük ulusların, siyasal bağımsızlıklarının ve toprak bütünlüklerinin karşılıklı güvenliğinin garanti altına alınması amacı ile bir millet teşkilatı kurulacak.

her ne kadar yararımıza ve bizi korumaya yönelik görünse ve derslerde öyle anlatılsa da yine içişlerimize karışmak ve uluslararası politikada söz geçirme egosunu tatmin etmekten öteye gitmezler.

neredeyse 18. yüzyıldan bu yana fransa, ingiltere, almanya, avusturya ve rusya tarafından uygulanan güç dengesi politikalarını artık çağdışı bulan ve şahane yalnızlık politikasını dışişlerinde son 200 yılda hiç sapmadan uygulayan abd, kaçınılmaz olarak birinci dünya savaşına bulaşmak zorunda kalmış ve bir anda hiç karışmak istemediği karmaşık avrupa siyasetinin içinde bulmuştu kendisini.

avrupalı büyük devletler 19. yy. boyunca irili ufaklı savaşlarla tepişirken güç kaybetmiş, abd pek etliye sütlüye bulaşmadan ( iç savaş derdinide atlatmıştı ) ekonomik ve askeri büyümesini tamamlamıştı. doğal olarak bu kadar büyüyen bir devlet daha fazla kendi kabuğuna çekilmiş bir durumda kalamazdı.

fakat klasik avrupa diplomasisinden ve onun dayanak noktası olarak kullandığı güç dengesi politikasından adeta tiksinen ve savaş sonrasında uygulanmaya devam edilirse hiç bir problemi çözemeyeceğini ve sağlıklı bir barışın kurulamayacağını düşünen wilson, savaş sonrası yeni dünya düzeninin ve kurulacak barışın, klasik ulusal çıkar çatışması prensibine ve onun gereği olan toprak ve ya tazminat ödemesine bağlı değil eski dünya için yepyeni bir temel olarak dünya milletlerinin kötülüklere ( ? ) ve yayılmacı devletlere karşı ortak hareket etmesi prensibine dayalı herkesin bildiği wilson ilkelerini deklare etmiştir.

o zamana kadar avrupa için yepyeni kavramlar olan self determinasyon, düşmana karşı ortak hareket (bkz: milletler cemiyeti) gibi amerikanvari moral değer tabanlı ilkelerin nihai amacı, wilson ve dahi abd tarafından küçümsenen ve red edilen ulusal çıkar (bkz: realpolitik) (bkz: bismarck) merkezli politikaların uluslararası siyasetten silinmesi idi. savaşta müttefik olduğu fransa ve ingiltere' nin klasik kolonyalist emperyalizmini de şiddetle reddeden wilson, savaş sürerken dahi her fırsatta bu ülkelere hegamonyalarında bulunan ülkelere bağımsızlıklarını vermelerini dikte ediyordu.

savaştan yengi ile çıkmalarına rağmen takatleri tükenen fransa ve ingiltere; savaştan yenilgi ile çıkmasına rağmen gücünden ve ulusal birliğinden neredeyse hiç bir şey eksilmeyen almanya' nın karşısında dik duramayacaklarını bildiklerinden adeta elleri mahkum bir şekilde wilson ilkelerinin kılavuzluğunda hazırlanan versay antlaşmasını imzalamak zorunda kaldılar. ve klasik barış antlaşmalarına göre oldukça hafif, az cezalandırıcı ve esnek olan bu antlaşma çok kısa bir süre sonra almanya tarafından delik deşik edilmiş ve ikinci dünya savaşına zemin oluşturmuştur.

dünya üzerindeki güç kürelerini ( alanlarını ) ve ulusal çıkar tabanlı savaşların tekrar yapılmasını engellemeyi amaçlayan wilson ilkeleri; bolşevik devrimi sebebiyle rusya' nın içine kapanması, ingiltere ve fransa' nın savaştan bitik çıkması, savaş sonunda dağılmadan kalan almanya' nın ulusal birliğini koruması ama en önemliside şahane yalnızlık politikasından bir türlü sıyrılamayan abd' nin ( aynı hatayı 2. dünya savaşı sonunda roosvelt ve truman tekrarlamıştır ) beceriksiz siyasi manevraları yüzünden hedefine ulaşamamış, ironik bir şekilde ilkinden daha yıkıcı bir dünya savaşına ve bunun sonucunda devam eden soğuk savaşa zemin hazırlamıştır.

türkçemiz gibi her tarafa ve her anlama çekilebilen ilkeler bütünüdür.

(bkz: thomas woodrow wilson)

ilkelere baktığınızda yenilen devletlerin hakkını korumak istendiği açıkca görünse de, amerika'nın bu maddeleri koyamadaki asıl sebebinin ingiltere, fransa ve italya'nın toprak kazanarak daha fazla güçlenmesinin istemediği gayet aşikardır.
amerika suya sabuna değdirmeden işini görmüştür, bu sebepten taktiri hak ediyor.

Savaşa girmemek için direnen Abd. başkanının ilan ettiği ilkelerdir.

Oncelikle "Wilson Ilkeleri Nedir?"
I. Dunya savasinin bir an once ve duzenli bir sekilde bitmesi amaciyla ABD baskabi Wilson'un yayinladigi 14 maddelik bildiridir.

Wilson Ilkeleri'nin goze carpan onemli ilkeleri nelerdir?
Devletler kendi aralarinda gizli antlasmalar yapmayacaklar, hersey acik olacak.
Savaslar sonunda yenen devletler yenilenlerden toprak ve para almayacaklar.
Devletlerin toprak butunluklerini ve bagimsizliklarini korumak icin (bkz: Cemiyet i Akvam) kurulacak.

Wilson ilkeri icinde Osmanli Devleti'ni dogrudan ilgilendiren madde nedir? :

Osmanli Devleti'nin Turk olan bolgelerinin egemenligi taninacak ancak, Turk olmayan bolgelere kendi kebdilerini yonetme hakki taninacak. Bogazlar butun milletlerin gemilerine acik olacak. Bu durum uluslararasi garanti altinda oalacak.

1. Dünya savaşının sonlarına doğru abd başkanı wilson tarafindan yayimlanan ilkelerdir.

Uygulanmayan ilkelerdir.
Bu ilkeleri yayınlayarak savaş isteğini kırmaya çalışmıştır.

Günümüzde "kemalist" olarak adlandırılan kişiler.
Olmazz savaşmalıyız. Yoksa vatan elden gidecek derken.

Günümüzde ki klavye delikanlıları tarafından.
Savaşmaya ne gerek var. Bakın zaten bize toprak vericekler dedikleri ilkelerdir.

Tarih yalan konuşmaz. O zaman ki korkaklar şimdi cesur olmuş.

Gene de bir nebze işe yaramış gözüken ilkelerdir.

Söz konusu anadolu topraklari olunca ihlal edilmiş ilkelerdir.

sozde baris ilkeleri.
edit: akbaba ilkeleri.

itilaf devletleri bu ilkelere uymayacaklarını bile bile abd gibi bir dostu kaybetmemek için imzalamışlar. ama gel gör ki uymadıklarında wilson şerefsizi çıkıp hani ne oldu lan benim ilkelerime deyip belgeyi göstermemiştir.
(bkz: ironi)