1. yada bir taştır- yağmur yağdıracağına inanılır. "ya da" ise bağlaçtır, farkedildiği üzre ayrı yazılır.
2. dahi anlamına gelen -de ayrı yazılır ve hiç bir zaman ünsüz benzeşmesine uğramaz. ismin bulunma hali olan -de bitişik yazılır.
3. özel isimlere getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılmalıdır. ama mesela ankaralı, mersinli vb. örnekler bundan muaf.
4. basitçe, fiillerden sonra gelen -ki ayrı yazılır. cümleden çıkarıldığı zaman anlam düşmesine neden olan -ki ise bitişik yazılır.
5. bütün "şey" ler ayrı yazılır. bir şey, her şey gibi.
6. ne...ne bağlacında olumsuz fiil kulanılmaz.
7. birkaç, birçok, herhangi gibi kelimeler bitişik yazılır.
8. -at zaten çoğul manada kullanılan bir ektir. yani ebatlar, baharatlar gibi kullanımlar yanlıştır. ebat veya baharat şeklindeki kullanım çoğul anlamı karşılıyor zaten.
gibi ( hatta çok daha fazlası) sık yapılan yanlışlara maruz kalan dilimizdir.
Türkçe, Dünya'nın en zor ve öğrenme süresinin bitmeyeceği; tıpkı gitarda çala çala öğreniliyorsa ancak öğrenseniz bile yarın öbür gün bilmediğiniz birşey çıkar bunun gibi Türkçe de böyle bir dil konuşa konuşa yeni yeni kavramlar öğrenir çıkartırsınız. Türkçe'yi özel kılan şey işte budur. Türkçe'min değerini ciddi anlamda anlayınca gerçekten Türçe'yi sevdiğimi ve kendimi şanslı hissettiğimi anladım. Atatürk'ümüz bugünkü hale getirince daha da bir kaliteli bir dil haline geldi. Buradan Atamı saygıyla anıyorum tekrar...
kanimca matematiksel degilse de kullanisli ve guzel bir dildir...Bence Turkce'nin deyimlerinden bir bolumunun kokeni avrupa dilleridir..Cevrilmis romanlari bir de orijinalinden okuyan insanlar bunu , rahatlikla anlayabilir ..
Bir yabanci icin Turkce zor olmasina ragmen , Turkce nin ogrenilmesi zor degildir cunku anadili Turkce olan insanlar sicak kanli ve cana yakindir..Istanbul'da veya guzel yurdumun herhangi bir yerinde Turkce konusmaya calisan bir Italyan ya da Fransiza hangi birimiz Turkce konusarak yardim etmeyiz ..Ona ogretmeye calismayiz. Dil ogrenimimin en onemli kismi olan pratik, Turkce de gerek medyanin kuvveti gerekse sicak kanliligimizdan dolayi rahatca yapilabilir ..Fakat amerika da bir insan kalkipta Turkceyi ogrenemez..Cunku Turkce seslerin uyumuna bagli bir dildir ve bu uyumu dinleyerek ve konusmaya calisarak yakalamalisinizdir ..
Gecen otobuste giderken dusundum..Ingilizce'de tense cok diorz ... Saka maka turkcemizde de baya var.
en basitinden :
Orada oturuyordu... YORDU .. simdiki gecmis zaman ..
orada durmus oturuyordu
orada oturmus duruyordu ..
Burada bize cok kolay gelen bir zamandan ve iki fiilden bahsediorz . Fakat bir yabanci icin cok zor olacagi kanaatindeyim..Dusunsenize "yor" ve "du" ki bu insanlar bunu past ve present contunious tense olarak ogreniorlar, beraber kullaniyorsun ve bunu izah etmek zorundasin..Zor bir durum olsa gerek ..
Ayrica "durmak" ve "oturma" nin kombinasyonu ..Zor kardes ..Zor ..Allah Turkce ogretmenlerine yardim etsin ..
Bence matematiksel degildir ..Almanca ogrenmeye kalktiginizda bunu rahatlikla anlarsiniz ..Bildigim ya da ogrenmeye calistigim diller arasinda beni en cok etkileyen ve insanin harbiden de zekasini gelistirdigi dil , fonetigi kotu olsa da Almancadir ..
Gelelim guzel dilimizin fonetigine , sordugum bir fransiz arkadasim bana Turkce nin tinisin ( ona nasi geldigini ) su sesleri cikararak yapmisti :
çiçiçuuçiuçiuçiuààaaaaçijuok$$$$ççç
türkçe, büyük oranda, arapça, farsça, rumca ve fransızca'dan oluşmaktadır. buna mukabil,italyanca, venedikçe gibi batı orijinli kelimelerin genel kökeni ise latincedir. ayrıca, venedikçe, ingilizce, ermenice ve sırpça'yı da tıpkı söylediğim diğer diller gibi eski ve yeni zamanlardan beri bugün konuştuğumuz türkçe'nin içerisinde ve günlük yaşamımızda bol bol kullanırız.
200 ün üzerinde yapım eki olan ve bu yüzden üretime çok açık olan bir dildir. çevre dillerinden çok etkilenmiş ve etkilemiştir.
örneğin farsçadan 2,400 civarı kelime almış ve buna karşılık 4,000 in üzerine kelime verecek hayırlı işler demiştir.
( farsçaya verdiğimiz kelimelerde safevinin büyük etkisi bulunmaktadır. )
sırpça'ya da çok etki ettiği söylenir. ayrıca kendine ait alfabesi olmasına rağmen başka alfabeleri kullanan ender bir halk tarafından kullanılmaktadır.
sahip olduğu 65.000 kelimenin 25.000i kendisine ait olan, yani kelimelerinin çoğu diğer dillerden alınmış olan dil. ayrıca eklerle yeni kelime türetmenin en kolay ve bol olduğu dillerden biri olsa gerek. (bkz: çekoslavakyalılaştıramadıklarımızdan mısınız?)
hiçbir zaman şu dil kadar köklü diyecek şekilde aşağılık kompleksine girmeyenlerin konuştuğu dildir. dikkat ederseniz konuştuğu dedim, savunduğu demedim. atalarımız yıllar önce, cumhuriyet döneminde savundular bu dili ve bu hale getirdiler.
Zamanla ötekileştirilecek olan, arka plana itilecek olan dildir. Yerini ufak ufak Amerikanca alıyor zaten. Ülkemizde bazı zihniyetler dedesinin, ninesinin konuştuğu dilden utanır hale gelmiş, saçmasapan popüler kültür kıskacındaki dizilerde konuşulan yapmacık dilin esiri olmuştur. Ki bu maalesef sözlüklere bile yansımış durumdadır.
dünyanın en kullanışlı dillerinden biri olmasına rağmen, pek çok özenti gencin içine etmesiyle yozlaşmaya başlayan dil. her ne kadar türkçe gibi bir dili yozlaştırmak çok çok zor olsa da batı özentisi insanların çoğalmasıyla bu hızlanacaktır. ingilizceden, fransızcadan kelime sokmalarının yanında şimdi bir de türkçe harfleri değiştirmeye başladılar! k yerine q, ş yerine sh, ç yerine ch, v yerine w, c yerine j... bu öyle abartıldı ki artık bazı insanların konuşmalarını anlayabilmek için ingilizce bilmek şart oldu! telefonu hello janaaam diye açanlar, kelimenin olur olmaz yerlerine h ekleyenler* (bkz: yha)...* bazıları iki lafı bir araya getiremiyor! benim asıl şaşırdığım bütün bunları yapanların, türkçe yerine yarı türkçe-yarı ingilizce konuşarak "cool"** olduklarını sanmaları. dünyada yenilmez pek çok millet düşmanlarının onların kültürünü, dilini yok etmesiyle yenildi. şu an bize yaptıkları da aynı şey ancak bu özenti insanlar tam gaz devam ediyorlar türkçe'yi "turqcheleshtirmeye"! yakında hem dilimize hem vatanımıza "bye bye" demek zorunda kalacağız, farkında değiller!
çok köklü olmasına rağmen osmanlının kurulmasıyla birlikte öztürkçe kelimelerin kullanımdan yavaş yavaş kalktığı ve arapça ve farsça kelimeleri bünyesinde barındıran bir dil haline gelmiştir. şu an anadolu'da yaşayan insanlar öztürkçeyi kullanmaktadır. arapça veya farsça bir kelimenin öztürkçe karşılığını bilememek kadar kendine yabancılaşmak eylemini yansıtan başka bir şey olamaz.*
türkçenin özleşmesi diye adlandırılan akıma karşı duranlar, "uydurma dil olmaz" savını sık sık öne sürerler. bu savın şaşırtıcı niteliği, (bütün dillerdeki üreme-türeme yeteneğini yoksamaktan ya da bilmemekten gelen temelsizlik bir yana bırakılsa bile) dilimizin daha önce de böyle bir uydurmacılıktan geçtiği olgusunun görmezlikten gelinmesindedir. çok yazıldı; türkler islam uygarlığına geçtikten sonra, dillerine o zamanki ortak uygarlığın iki dilinden, arapçadan ve farsçadan sözcükler almakla yetinmemişler, o dillerdeki köklerden yeni sözcükler de uydurmuşlardır. bunun örnekleri sayılmayacak denli çoktur. örneğin tayyare'yi biz arapça kökten uydurduğumuz zaman, araplar el avion diyorlardı. uçak sözcüğünü uç kökünden ürettiğimizde niçin uydurma diyerek ayaklandıklarını anlamak kolay değildir. ziya gökalp, dikkat sözcüğünü uydurduğu zaman fesahatçiler ona karşı gelmişlerdi. biz de onlara katılıp uydurmadır diyelim mi? yoksa eski uydurma olduğu için dokunulmazlık mı tanıyalım ona? servet-i fünuncuların fransızcadan çevirdikleri nokta-i nazar sözü uydurma olmuyor da, bakımdan, açıdan sözleri neden uydurma oluyor?
amacım, bilinen bir tartışmayı tazelemek değil; ama bu gerçeği ortaya atınca aldığımız, "efenim, bir kez olmuş öyle bir dönem, artık yeniden uydurmanın gereği yok" yanıtındaki şaşırtıcı tutuculuğu belirtmektir.
yıllardır hep birlikte içine ettiğimiz ancak bozamadığımız konuşulası dil.siz bakmayın tikkylere.hiç bir şey olmaz güzel dilimize.koruyalım sarıp sarmalayalım ancak bir örnekteki gibi (çok oturgaçlı götürgeç ) saçmalmayalım.
