Mustafa Kemal paşa'nın Tedbili kıyafet ile libya'ya gittiği ve oradaki parçalanmış birlikleri ordu haline getirdiği, Osmanlı karşıtı olarak çıkan ve osmanlı'yı savunduğu savaş olmuştur . Bu savaşta kılıçla savaşırken el bombasından gelen bir parça ile gözünden yara almıştır.
Üzerinde birçok geyik dönen 12 adalar'ın elden çıktığı, çanakkale boğazı'nın italyan donanması tarafından abluka altına alındığı savaştır aynı zamanda.
siyasi oluşumunu yeni tamamlamış italyanın abilerinin (ingiltere,fransa) yolundan gitmek ve yeni sömürge arayışları nedeniyle başlattığı savaştır. savaş italyanlar için güzel başlamışsa da özellikle m. kemal atatürk ve enver paşanın isim değiştirerek bölgeye ulaşması ve sonucunda araplara yönelik milliyetçilik, ümmetçilik fikir akımlarını lanse etmesiyle italyanlar başarıyla traplusgarp tan savrulmuştur. ancak o dönemde diplomasi yönüyle ön planda olan italya zekice bir hamle yaparak traplusgarba girmekten vazgeçip yönünü bölgenin kuzeydoğusunda kalan 12 adalara çevirdi. tam bu zamanlarda osmanlı devletinin balkanlardaki düşmanları (leh,yunan,sırp) milletler ordunun başarılı komutanlarının bu cephede olduğunu görmüş ve balkanlarda amaçlarına kolayca ulaşacaklarını düşündükleri için 1. ve 2. balkan savaşlarını başlatmışlardır. balkanları pek tabi kuzey afrika dan daha fazla önemseyen osmanlı devleti italya ile bu dönemde uşi antlaşmasını yapmak zorunda kalmış bu antlaşma ile beraber traplusgarp bingazi italyanlara bırakılmış. 12 ada ise balkan savaşlarının souna kadar italyaya bırakılacaktır. bu savaş ile beraber traplusgarp bölgesi bütünüyle kaybetmiş ve osmanlı devletinin kuzey afrikadaki varlığı resmen son bulmuştur.
m. kemal atatürk'ün katıldığı ilk savaştır.
m. kemal atatürk bu savaştan sonra binbaşı ünvanını almıştır.
m. kemal anadolu'da ilk olarak bu savaş sonrası tanınacaktır.
m. kemal ileride gerçekleşecek milli mücadele dönemindeki lider rolünün temelini bu savaşta atmıştır.
muhtar ömer'in ve yanındakilerinin kahramanca çarpıştığı; kendilerinden silah, giyim, teçhizat, sayı olarak her şekilde üstün olan düşmana çok ağır zayiatlar verdiren yiğitlerin destansı savaşıdır.
allah hepsine rahmet etsin, merhamet etsin, mağfiret etsin. yokluk içinde kalan tek canlarıyla memleketi müdafaa eden koca yiğitlerdir onlar. millet sizden razı, allah'da sizden razı olsun.
italya'nın emperyalist emelleri vesilesiyle 19. yüzyıl sonlarından beri gözü olan libya'yı işgal etmek için 1911'de çıkardığı savaş. sonucu da yerli halk için oldukça acı olmuştur.
savaştan 3yıl önce de trablusgarpta yerli libya aşiretleri isyan başlatmıştı ve şehir onlar tarafından ele geçirilmişti. isyanı yatırması için mustafa kemal atatürk gönderilmiş ve başarılı olmuştu. libyada osmanlının durumu anlayacağınız iyi değildi, trablusgarp savaşı başladığında da osmanlının ora gidecek hali yoktu. atatürk, nuri ve fuat trablusgarpa gizli yollarla gitmiştir. atatürk gazeteci kimliği ile takma adla trablusgarpa gitmiş. 20bin gönüllü+ 8bin osmanlı askeri tüfeklerle, topu savaş uçakları olan 150bin italyana karşı kahramanca mücadele etmiştir. tarihte ilk düşürülen savaş uçağı olayı da trablusgarp savaşında yaşanmıştır. türkler tüfekle italyan savaş uçağını düşürmüşler.
atatürkün sol gözündeki şehlalığın nedeni de bu savaştır. ataürk bir avuç adamla kasrı harunu ele geçirmeğe çalışırken italyan uçaklarının attığı bombalar sonrası yıkılan sütunlardan bir taş atatürkün gözüne çarpmış ve sol gözü zarar görmüştür.
Birçok açıdan ilklerin savaşıdır ilk keşif uçuşu ve ilk fotoğraflı keşif uçuşu bu savaşta yapılmıştır hava gemilerinin hafif savaş ve bombardıman uçaklarının ilk kullanıldığı savaştır uçak düşürülen ilk savaş olduğu gibi italyanların teknolojik ve sayısal üstünlüğüne rağmen pratikte kaybettiği fakat teoride kazandığı savaştır kıyı şeridini ele geçirseler de mutlak kontrolü sağlayamışlar ve sürekli türklerin vur kaç taktiği sonucu hırpalanmışlardır türklerin başarılı savunması sonucu kıyıda sıkışıp kalan italya savaş bölgesini genişletmiş türkiyenin elinde bulunan 12 adaları işgal etmiş ve çanakkale boğazını taciz etmiştir bunun sonucunda türkiye boğazları kapatmış fakat ingiltere ve rusyanın ticari kaygılarından dolayı iki devlet azar yemiş ve türkiye boğazları açmıştır savaş alanı sadece libyayla sınırlı kalmamış kızıl deniz ege denizi ve doğu akdenize de sıçramıştır türkler zafere yaklaşmışken balkan savaşları patlak vermiş ve türkiye barış imzalamak zorunda kalmıştır uşi antlaşmasıyla büyük bir diplomatik hezimetle savaşı kağıt üzerinde kaybeden türkiye savaş sonunda trablusgarp sirenayka(bingazi) ve fizan bölgelerini italyaya bırakmış böylece türk afrikası tamamen haritadan silinmiştir.
Ulu önder mustafa kemal ve enver paşa'nın üstün gerilla taktiğiyle italyanları püskürttüğü savaş.Balkan savaşı çıkmasa tamamen yenilecekti italyanlar.Bu savaştan sonra ikiside inanılmaz yükselişe geçti.
eh, kimisinin hayatta yaptığı son dürüst iş sucukçu muhasebeciliği, kimisinin yaptığı ise anayurttan binlerce km ötedeki vatan toprağını bile savunmaktır. kimisi gençliğini savaş meydanlarında geçirir, kimisi askerliğini kantinci olarak yapar, oğlunu askerden kaçırır, bedelli askerlik çıkarır... herkes tıynetine uygun olanı beğenir.
şu anda ülkeyi yöneten kadronun tepeden tırnağa tamamının bilmedği ve
"la gahzii değealkhi o adam nirde savaşmışş?" dediği savaş.
mustafa kemal uçak bombasıyla yaralanıyor. hatta gözlerinden birini kaybediyor. (görme duseyi dusuyor ve haraket etme kabiliyeti sıfıra iniyor) yani bildiğiniz sapına kadar gazi oluyor.
italya, 19. yüzyılın sonlarınadoğru, bugün Libya adıyla anılan Kuzey Afrika'daki Trablusgarp ve Bingazi'yi ile geçirmeyi planlamıştı. O dönem ingiltere Mısır'a, Fransa da Tunus'a hakim olmuş, italya da gözünü Trablusgarp'a dikmişti. italya, ingiltere ve Fransa'yla yaptığı gizli ve açık anlaşmalarla Trablusgarp'ı işgal onayını aldıktan sonra, 29 Eylül 1911'de Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti. 5 Ekim 1911'de Trablus'a asker çıkardı. 20 Ekime kadar peş peşe Tobruk, Derne ve Bingazi italyanların eline geçti. Osmanlı ordusunun genç subaylarından bir bölümü Trablusgarp'ı savunmak için gönüllü olarak Mısır, Tunus yoluyla cepheye gittiler. Binbaşı Enver Bey, Kolağası Mustafa Kemal, Fuat Bey (Bulca), Nuri Bey (Conker), Fethi Bey (Okyar), Albay Neşet Bey bu subaylar arasındaydı. Enver Bey, Trablus'ta yerli Arapları teşkilatlandırarak savunmaya katılmalarını sağladı ve Askeri birlikleri üç komutanlığı ayırdı.
Trablus Komutanlığı : Kurmay Albay Neşet Bey
Bingazi Komutanlığı : Kurmay Binbaşı Enver Bey
Derne Komutanlığı : Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal
Seyahati sırasında binbaşılığa yükselen Mustafa Kemal, 8 Aralık 1911'de Trablusgarp'a geldi. 22 Aralıkta Tobruk Savaşı'nı kazandı. Derne'de 16/17 Ocak 1912 taarruzunda gözünden yaralandı. Bir ay hastanede tedavi gören Mustafa Kemal, 6 Mart 1912'de Derne komutanı oldu. Derne'de başarılı savunma muharebeleri yaptı.
Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşı'nın çıkması üzerine 15-18 Ekim 1921 tarihleri arasında, Osmanlı-italyan delegeleri arasında imzalanan Ouchy (Uşi) Barış Antlaşması ile sona erdi. Antlaşmaya göre Trablusgarp ve Bingazi tam bir italyan sömürgesi oldu. italya bununla da yetinmeyerek, 5 Kasım 1911'de Trablusgarp ve Bingazi'yi topraklarına kattığını dünyaya duyurdu. Gönüllü subaylar Balkan Savaşında görev almak üzere istanbul'a döndüler.
italya'nın yıllardır trablusgarp'ı ele geçirmeye yönelik olarak güttüğü emelleri fiiliyata dökmesiyle ortaya çıkan savaştır. neticesinde trablusgarp ve 12 ada osmanlı devleti'nin elinden çıkmıştır.
atatürk ün büyük vatan sevgisiyle aldığı büyük sorumluluktur. mısırı kaybettiğimizden trenle kaçak olarak trablusgarp a giden bir kaç subay hiç osmanlı askeri götürülemediğinden yerel halkı örgütleyerek kazandıkları savaştır.
Osmanlı Devleti 20. yüzyıla girdiğinde dünyanın hem siyasi hem de ekonomik dinamikleri hızla değişiyordu.19.yy dan itibaren sömürgeci devletlerden korumaya çalıştığı topraklar gittikçe azalmaktaydı.Cezayir,Tunus ve Mısır'ın kaybının sonrasın da henuz sıyası bırlıgını yenı saglayan italya ,Osmanlının Afrikada kalan son toprağı tarblusgarp'a göz dikmiştir.ordu ve teçhizat bakımından güçlü olan italya Trablusgarp ve bingazi sancagını 4 ekım 1911 ayında işgale başlamıştır.Mustafa Kemal,enver bey,ali fethi bey gibi genç ittihatçi subaylar uzun süre burda dırenmişlersede balkan savaşlarının başlamasıyla geri dönmek zorunda kalmışlardır.trablusgar yapılan Uşi antlaşmasıyla italyanlara bırakılmıştır.Mustafa Kemal'in kılık değiştirerek katıldığı bir savaştır.bu gün o topraklardan çıkalı tam 100 yıl olmuş olsada şuan arap baharı dıye adlandırılan ve dunya dış politikasının gundemını oluşturan durumda Türk Dünyasının da gözü üstünde. ne yazık kı bırzamanlar osmanlı toprağı olan kuzey afrıkada sonucu öngörülemeyen bir süreç işliyor.
imparatorluk yönetme nedir öğrenemeyen ittihat ve terakkinin eski gerilla; şimdiki diplomatlarının, meşrutiyet sonrası ne yapacağanı bilemeden ellerinde buldukları; doğmuş bebektir.
