jm. roberts'ın şu an da okuduğum kitabında (dünya tarihi tarih öncesi çağlar- 18 yüzyıl arası) timur, temür ya da latincede tartarostan(cehennem) gelen anlamını taşıyan temberlade olarak anılan timur ingiltere'nin heredotu sayılan adam tarafından en büyük türk hükümdarı sayılmış. hatta moğol olduğu söylentileri ise kanıtlanamamış ama ciddi iddialar olarak ileri sürülmüştür. tarihte bir generalin ya da hükümdarın kazanabileceği zaferler konusunda eşi benzeri yoktur diyerek önemli bir konuya değinmiştir.
not: timur gibi bir hükümdar ne daha önce ne de daha sonra gelmiştir yorumunda bulunmuş ve temuçin yani cengiz handan ve diğer tüm general ve hükümdarlardan üstün olduğu belirtilmiştir.
not: klasik resmi tarih zırvalarını biz de biliyoruz timurun türk dünyasına verdiği zararları bunlar resmi tarih uydurması kusura bakma osmanlının türk dünyasına zararlarını çıkarsan buradan aya yol olur. timurun 2 zararı var o kadar.
not2: ayrıca kara tatarların ihaneti, beyliklerin ihaneti yalan zaten beylikler ve kara tatarlar savaş öncesi timurun safındaydılar. beyler resmi, ezber tarihle kafanız bulanmış bence gidin ve tarafsız insanların kitaplarını okuyun. ayrıca mektuplaşmaların bile olmadığını görürsünüz.
not3: bazı akıllı bıdıklar timur türk mü? alman mı? yok arap amk. lan şaibeli tam belli değil. hatrı sayılır tarihçiler bile muallakta. dna bile yapılması gündeme geldi ama izin verilmedi. proflardan, büyük tarihçilrden de mi? iyisiniz klavye profları.
herhangi bir hükümdara en büyük türk hükümdarı diyemeyiz. her hükümdarın kendine göre bazı büyüklükleri vardır. timur'un da kendine has büyüklüğü vardır. ordusunu komuta etme konusunda çok başarılıdır. savaş stratejileri ve hileleri konusunda da yeteneklidir. 1402 ankara savaşı'nda da yıldırım bayezid'i hileyle yenmiştir. çok geniş alanları fethetmiştir.
tüm bunlara rağmen en büyük türk hükümdarı demek sadece bir yorum olur. birine göre timur başkasına göre fatih veya atatürk en büyük olabilir. herkes de kendince haklı nedenler ortaya koyabilir. en büyüğü aramak çok boş ve hiçbir zaman kesin cevabı olmayacak bir iştir.
Yanlış önermedir. Savaş kazanarak veya katliamlar yaparak büyük olunamaz. Özellikle de savaşı güç elde etme uğrunda kullanan bir insan asla büyük olamaz.
Nitekim Mustafa Kemal Atatürk'ün dediği gibi "Savaş zaruri olmadıkça cinayettir."
Ayrıca Timur yaptıklarıyla Altın Orda Devleti'nin yıkılmasına ve Bizans'ın fethini de 100 yıl kadar geciktirmiş birisidir. Yıkılan Altın Orda devleti'nin kalıntıları üzerine Rus Knezliklerinin birleşip karadeniz'e indiklerini de biliyoruz. Ama Timur sadece Çin'i fethetme arzusuyla Orta Asya Türkleri ve Ön Asya türkleri'nin kalkanlarını parçalamıştır. Bir Mete Han veya Atatürk olmadığı aşikardır.
büyüklük, fethedilen toprakların genişliği, yakılıp yıkılan yerleşimler ve öldürülen veya esir edilen insan sayısıyla ölçülen bir değerse, oturup hangi hükümdarın birinci geleceği tarihsel kaynaklardan araştırılır ve birinci saptanır.
bunlar ilk akla gelen türk hükümdarlarıdır ki hepsi kendi döneminin 1 numarasıdır. hepsinin zekası, savaş anlayışı ve yaptıkları farklıdır. o yüzden hepsini kendi dönemine göre değerlendirmek gerekir.
ama kişisel düşüncemi sorarsınız bi hükümdarı hükümdar yapan şey; o öldüğünde bile hala devam eden ve yıkılmayan devlet sistemidir.
bir tarihçi olarak "en büyük hükümdar" tarzı genellemeleri "magazin tarihçiliği" olarak nitelendiriyorum. fakat herkesin kendince büyük gördüğü, ayrı bir yere koyduğu lider veya liderler vardır. şahsen fatih sultan mehmet ve Mustafa kemal atatürk'ü ayrı bir yere koyarım
