islamın arapçı dozajı arttığı için, islamiyet insanların üzerinde bir baskı haline dönüştü, insanlar ciddi anlamda deizme yöneldi.
tengricilik de, bir nevi türk deizmidir. kökü eskilere dayanır.
ayrıca şunu belirtmek gerekir ki; deizm, kesinlikle bir inançtır.
deizme göre,
“allah, tanrı, tengri” birdir, tek tanrı inancı hakimdir.
tanrı bütün varlıkları var etmiş ve evrenin işleyiş şeklini belirlemiştir. sonrasında dünyadan elini eteğini çekmiştir.
din yoktur, fazlası yoktur.
peygamber, kutsal kitap ve din gönderdiğine inanmak akıl dışıdır. zira, akıllı bir canlı olan insan, tanrının varlığını keşfedebilecek zekâya sahiptir.
insan, sadece ahlaki kurallara uymakla yükümlüdür ve iyi insan olmak esastır.
Türkiye'de de bazı entelektüel ve milliyetçi çevreler arasında da sempati ile yaklaşılan bir dindir. nursultan nazarbayev başta olmak üzare kazak'ından, tatar'ına birçok siyasetçi bu dinin gerçek türk kültürü olduğunu dile getirmektedirlar, bunda haklıdırlar da.
bazı yollarından sapmış kaltak insanlar tarafından karalanmakta olan inanış. eğer her şey için bir kitap gerekseydi dünyada suç oranı sıfırlanırdı. 5. sınıf arap dölü ya da Musevi dölü olmaktansa 1. sınıf türk olmayı her daim yeğledim. bir de 5. sınıf arap dölleri fetvaya başlamış. kendilerine göre fetva verenler acaba küfre gitmiyor mu sorulur bunların hesabı.
bence dünya mitolojilerinin kaynağı olduğumuzun göstergesi. dikkatlice incelenir ve irdelenirse o çok övülen iskandinav ve hatta yunan mitolojilerinin de kaynağının tengricilik olduğu görülebilir. tarihimiz ve kültürümüz o kadar zengin ki...