öneri adı altında geçen söz ve söz dizilerinin büyük bölümünün halk tarafından uydurulduğu, bizzat tdk başkanı tarafından açıklanmıştır. o yüzden, otla bokla dalga geçeceğimize önce bir araştıralım.
bence "bilgisayar" ve "buzdolabı" gibi tanımlamalarıyla tdk bu işe son noktayı koymuştur.
bu kelimeleri bulan da tdk'dır, ""oturgaçlı götürgeç" eha eha" diye anıran salaklar dışında herkes kabul edecektir ki elbette bir sözcük bir kelimenin karşılığı olarak belirlendi diye millet onu kullanmaz. biraz düşünsek şu an "computer -> bilgi-sayar" ve "refrigerator -> buz-dolabı" bile aynı salak bakış açısıyla komik durur ama aslolan benimsenmiş olmalarıdır.
demo: ingilizce de bu söz bir şeyi tanıtmak amacıyla yapılan sunum anlamına gelmektedir. bu söz için kurumumuzca tanıtım gösterisi karşılığı önerilmiştir.
çoğunluğu gayet güzel olan karşılıklardır. ama şunu bir kez daha belirtmek gerekiyor: alttan ittirmeli üstten tüttürmeli çok oturgaçlı götürgeç, tavuksal fırlatgaç, ulusal düttürü, gök götürü konuksal avrat gibi sözcükler kesinlikle türk dil kurumu tarafından uydurulmamış ve hiçbir zaman türk dil kurumu'nca kullanılmamıştır. bu sözcükler, dilde özleşmeyle dalga geçmek isteyen bazı ahmaklar tarafından çamur at izi kalsın mantığıyla uydurulmuş uydurgaçlardır.
zamanında skater denen zımbırtıya kaykay diye karşılık buldurulmuşsa, bunu da biz benimsemeyi başarmışsak, abartıya kaçılmadığı takdirde şimdi bize komik gelenlerini de aslında zamanla özümseyebiliriz diye düşündüğüm karşılıklar.
biz indirimi kullanıyorsak mesela, bindirim kelimesi niye komik gelsin? kaldı ki remiks kelimesi de hiç ingilizceyle karşılaşmamış biri için saçma gelebilir (gerçi remiks için bindirim alakasız duruyor ama örnek veriyorum). demek istediğim, bunlar göreceli şeyler. zamanla bakış açımız değiştikçe, ya da biz alıştıkça kullanmaya başlayabiliriz.
dipnit: (bkz: alttan üfürmeli üstten püfürmeli çok oturgaçlı götürgeç) gibi hakkaten absürt şeylerin vekilliğini de yapamam artık.
viyadük : Latince via (yol) ve ductus (ulaştırma) sözlerinden oluşan viyadük, dilimizde "Vadi veya ırmak üstünden geçen, ayaklar üzerine oturtulmuş, yüksek bir köprü şeklindeki yol." anlamında kullanılmaktadır. Bu söz için Kurumumuz tarafından sıfat tamlaması yapısındaki köprü yol karşılığı önerilmektedir.
kriter : Fransızca kriter (critère) sözünün dilimizde zaten karşılıkları vardır: ölçüt, kıstas
puzzle : Özgün imlasıyla dilimizde kullanılmaya başlanan ingilizce puzzle sözü, "bilmece, muamma" temel anlamlarına gelmektedir. Kurumumuz, sözün dilimizdeki kullanılışını göz önüne alarak bu söz için yapboz karşılığını önermektedir
printer : ingilizce printer sözü bilgisayar alanında kullanılmaktadır. Bilgisayarda hazırlanan metnin yazılı dökümünü veren bu araç için Kurumumuz, yazıcı sözünün uygun bir karşılık olduğu görüşündedir.
ice-tea : ingilizce özgün yazımıyla dilimizde kullanılan ice-tea sözü, "Soğuk içilen bir tür çay." anlamındadır. Kurumumuz, bu söz için buzlu çay karşılığını önermektedir.
nickname : ingilizce kökenli bu söz, “lakap, takma ad” anlamına gelmektedir. Kurumumuz da bu söze karşılık, dilimizde zaten var olan ve kullanılan takma ad ifadesinin benimsenme
misyon : Fransızcadan dilimize giren misyon (mission) sözü, "özel görev" anlamına gelmektedir. Bu söz için Kurumumuz da dilimizde var olan (özel) görev, amaç karşılıklarını önermektedir.
viraj : Kurumumuz, Fransızcadan dilimize giren viraj (virage) sözü yerine dilimizde var olan dönemeç sözünün uygun bir karşılık olduğu görüşündedir
