Unutulmasın ittihadçılar başarısız olsalar da uyandırdıkları etki hem türklük hem de demokrasi adına bir bilinç yarattı.
Yoksa 600 sene boyunca imparatorluk çekirdeğini oluşturan türk halkı, diğer toplumlar ulus olurken arabize olmuş garip bir anadolu kavmi olarak kalacaktı. Meşrutiyet, cumhuriyete bir temel teşkil etmiş , üstüne milli şuuru tazelemiş ve neredeyse türklüğünü unutan anadolu insanına bunu göstermiştir.
Bugün bu ülkenin adı türkiye ise ve cumhurieyt varsa önce ulu önder mustafa kemal atatürk'e, ardından ittihat ve terakki'ye borçluyuz.
15 mart 1921 sabahı, berlin-charlottenburg, hardenberg caddesi...
talat paşa sabah erken saatlerde evinden ayrıldığı sırada charlottenburg sokaklarından tek el silah sesi duyuldu...
sokakta bir adam kanlar içinde yerde yatıyordu. başının arkasından vurulmuştu. katili hemen 5-10 adım ötede kurbanının öldüğünden emin olmak için bekliyordu. https://galeri.uludagsozluk.com/r/2135415/+
cinayet, taşnak terör örgütü'nün nemesis operasyonu kapsamında planlanmış ve işlenmişti.
nemesis operasyonlarının detayları, erivan'da yapılan taşnak partisi genel kurulundan gündeme gelmiş, suikast yapılacak ittihatçılar için görev dağılımı yapılmıştır.
bu suikast için sogomon tehliryan özellikle seçilmişti.
zira sogomon tehliryan, erzincan doğumlu bir ermeniydi, 1915'teki tehcir kararı ile birlikte ailesi erzincan'dan tehcir olundu.
böylece talat paşa'ya suikast düzenleyecek olan tehliryan'ın "şahsi intikam" aldığı algısı kolayca yapılabilecekti.
nitekim öyle de oldu.
dünyada bir eşine daha rastlanamayacak saçma mahkeme kararıyla sogomon tehliryan beraat etti.
talat paşa her ne kadar "paşa" sıfatına sahipse de kendisi bir sivildi.
ve talat paşa'yı şehadete götüren, ayrıca günümüzde hala uğraştığımız sözde ermeni soykırımı'nın olaylar zinciri, bizzat osmanlı devleti tarafından başlatılmıştı.
1. dünya savaşı sonrası işgale uğrayan istanbul'da işgalcilerin ilk yaptıkları işlerden biri, 1915 tehciri ile ilgili davalardı.
kendi şatafatlı yaşamlarını ve makamlarını korumak isteyen osmanlı yöneticileri, işgalcilerin isteği ile mahkemeler kuruyor ve ermeni tehciri sırasında görevli devlet adamlarını bu aşağılık mahkemelerinde yargılıyor ve idam cezasına çarptırıyorlardı.
örneğin; boğazlıyan kaymakamı kemal bey, işgalcilerle işbirliği içindeki soysuzlar tarafından yargılanmış ve idam edilmişti.
işte kurulan bu mahkemelerde talat paşa, enver paşa, cemal paşa, doktor nazım ve bahaeddin şakir gibi isimler yargılanmış ve suçlu bulunmuştu.
günümüzde sözde ermeni soykırımını dillendirenlerin temel dayanağı işte 1919'da kurulan bu tehcir ve taktil mahkemeleridir...
hal böyle olunca talat paşa, gıyaben yargılandığı tehcir ve taktil mahkemelerinde suçlu bulunup paşalık ünvanı geri alınınca da taşnak'ın nemesis operasyonu sonucunda şehit edilmesi de batı mahkemeleri tarafından haklı bulunmuş ve sogomon tehliryan bu cinayetten dolayı beraat etmiştir.
talat paşa'nın berlin'de şehit edilmesi işgal kuvvetleri için de çok önemliydi. zira berlin'deki talat paşa kurtuluş savaşımıza destek veriyor, tbmm hükümeti için bolşeviklerle ve diğer devletlerle görüşüyor, mustafa kemal paşa ile irtibatlı bir şekilde çalışıyordu.
berlin'de kahpece şehit edilen talat paşa'ya genç türkiye cumhuriyeti 1926 yılında sahip çıkmış, talat paşa'nın ailesine ev tahsis edilmiş ve şehit maaşı bağlanmıştır.
ayrıca talat paşa'nın berlin'deki türk mezarlığında bulunan naaşı, 1943 yılında alınan bakanlar kurulu kararı ile berlin'deki kabrinden alınarak, bayrağa sarılmış ve çiçekler içinde, özel bir vagonla istanbul'a getirilmiş, naaş sirkeci garında devlet töreni ile karşılanmış, top arabasına konulmak suretiyle abide-i hürriyet şehitliğine taşınarak burada defnedilmiştir. https://galeri.uludagsozluk.com/r/2135421/+ https://galeri.uludagsozluk.com/r/2135420/+ https://galeri.uludagsozluk.com/r/2135419/+
şehidimiz talat paşa'yı şehadetinin 100. senesinde saygı ve rahmet ile anıyorum.
ruhumuz ittihat bedenimiz terakki...
********************** not: talat paşa'yı arkasından vurarak şehit eden sogomon tehliryan bugün ermenistan'ın milli kahramanlarından biridir.
bu kahpece işlenmiş cinayet, ermenistan tarihinin ve ermenilerin en önemli zaferidir.
bu yüzden ermenistan'da sogomon tehliryan'ı, talat paşa'nın kafasını ayağının altında betimleyen şu heykeli dikmişlerdir. https://galeri.uludagsozluk.com/r/2135418/+
********************* not2: talat paşa suikastini anlatan, 1986 yılında trt'nin yaptığı "duvardaki kan" dizisini izlemenizi öneririm.
Fırka parti diye halkın boğazını sıkarak
Milletin on senedir olmuştu mengenesi
Kazdığı câh-ı belaya yine kendi düştü
Örsünü kılıçını siktiğimin çingenesi..
dörtlüğü talat paşa nın berlinde öldürülmesinden sonra neyzen tevfik tarafından yazılmıştır.
Bir dönem, ittihat ve Terakki'nin siyasal kanadının bir numaralı ismidir. Keza Enver paşa da askeri kanadına aynı oranda hakimdi. birinci dünya savaşının kaybedilmesi üzerine soluğu avrupada alarak, siyasi örgütlenmelere bir süre daha devam etmiştir. Ermeni tecritinin sorumlusu olarak görüldüğünden, ermenilerin oluşturduğu bir suikast timi tarafından 1921'de Berlin'de saldırıya uğramış ve hayatını kaybetmiştir. Son dönemlerde Enver ve Cemal paşalarla ters düştüğü biliniyordu.
Mehmed talat paşa son dönem osmanlı paşalarının en önde gelenlerindendir.
Kendisi 1874 yılında edirne'de dünyaya geldi. Baba tarafından türk anne tarafından pomak/türk bir aileye mensuptu. Genç yaşta jön türkler ile tanıştı. dava adamıydı, jön türklerden olduğu için davası adına 3 yıl hapis yattı. bunun dışında entelektüeldi, klasik müzik dinler, fransızca bilirdi. ittihat ve terakki cemiyeti'nin sivil liderliğini yaptı. Kendisi cemiyetin, temeli adeta köküydü. Cemiyetin iç yapısına ve dinamiklerine hakim, örgütü elinde tutan en güçlü adamdı. Osmanlıcıydı fakat türkçü uygulamalara asla karşı çıkmaz, hatta iktidar olduktan sonra türkçü politikalar takip ediyordu. o liberal, milliyetçi, halkçı, reformcu ve idealist bir lider olarak tanınmıştı. Balkan savaşının düzenleyicisi, bab ı ali baskını'nın kararlı savunucusuydu. Dünya harbinde çıkarılan tehcir kanununu dahiliye nazırı sıfatıyla ermenilere karşı uygulamış ve yine ermeni kurşunuyla şehadet şerbetini içmiştir..