tabula rasa ya da boş plaka görüşü aristo'nun eserlerinden biridir.
bu görüşe göre, insan zihni doğuşta boş bir plaka gibidir. diğer bir deyişle, insan hiç bir şey bilmeden doğar. sevgiyi sevilerek öğrenir.
aristo'nun bu şekilde açıklamasına karşılık, aynı örneğin platon'un görüşlerine göre açıklanması farklıdır. platon'a göre, ölümsüz formlar, idealler dünyasında gerçek bir sevgi vard ve insan kendi ruhunun ölümsüz gücü ile bunu farkeder.
frank j. bruno psikoloji tarihi.
( inşa edilen ruhun ölümsüz olması, insanın bunu farketmesi ile olacak bir hükme bağlanabilir mi? yüzyıllardır süregelen soru cümleleri ile hep bir ruh imgelemesi yapıldı. doğrusu ise sonsuza ulaşan yansımalar mıydı?)
bir kayıp vakasında kilit rolu oynayan ve hafıza kaybı yaşayan bir kadının başrolde olduğu, 9 bölümden oluşan, tek sezonluk, imdb puan 8,1 olan, 2017 belçika yapımı, hollandaca gerilim dizisi. ortam, doğa ve yaşanılan yerler oldukça güzel. ayrıca akıl hastanesi çekimleri çok iyi. bu tarzdan hoşlananlara ve alternatif arayanlara tavsiye ederim. https://galeri.uludagsozluk.com/r/1883030/+
Empirist John locke'un ortaya attığı kavram. insan zihninin ilk doğduğu anda boş bir levha misali olduğu fikridir. Bu düşünceye göre; insan bilgiyi dünyadaki tecrübeleri ile öğrenir.
john locke' un ortaya attığı bir görüştür. ampirizm denilen felsefe akımı savunucuları tarafından da kabul edilir.
Aslında boş levha demektir. Locke'a göre insan doğduğunda her şeyi bilmeyen adeta boş levha gibidir. Duyuları ve çevresinden etkileşim içinde yaşayarak öğrenir ve o levhaya bir şeyler ekler. Doğuştan bir fikrimizin olmadığını her şeyin aslında deneyimle kazanıldığını savunan bir tez.
Freud ise bunun tam tersini düşünür. Saldırganlık ve cinsellik gibi iki temel güdü ve davranışla dünyaya geldiğimizi ama toplum tarafından hoş karşılanmadığı için bunları bilinç altına ittiğimizi savunur. insanoğlunda evrimleşmeyen iki şeydir ayrıca.
ilk ortaya konuşu aristoteles'e kadar giden düşüncedir, ruh üzerine adlı kitabında bundan bahsedilir.
aristoteles'in bu düşüncesi daha sonra 13. yy'da aziz thomas aquinas tarafından tekrar ortaya konmuş ve hristiyan felsefesinde incelenmiştir. bu tarihe kadar hristiyan düşüncede platoncu görüş olan zihin ve düşüncenin daha henüz vücuda gönderilmeden önce dahi varolduğu fikri hakimdir.
"bireylerin toplumsal varlığını belirleyen şey bilinçleri değil, aksine bilinçlerini belirleyen şey toplumsal varlıklarıdır." demişti marx. aynı bok işte.
John Locke '' tabula rasa (boş levha) '' kavramında insanlar boş birer levha olarak dünyaya gelirler. Boş levha, tamamen çevre tarafından biçimlendirilir
günümüzde anlamını kısmen yitirmiş kavramdır.
genetik davranışsal ve düşünsel eğilim ve genetikten öte kollektif bilinçdışı aktarımı denilen arketipler insanın doğuştan boş olmadığını gösterir. sosyal anlamda bunların ortaya çıkıp çıkmaması ve yoğunluğu belirlenir ayrıca tabi tabula rasa olarak konumlandıracağımız mühim alanı da yadsımak manasına gelmez bu.
Emprizm doğru bilginin kaynağının deney olduğunu savunur. Rasyonalizm akıma tepki olarak ortaya çıkmıştır. Emrpistlere göre doğuştan gelen hiçbir bilgi yoktur. Her şey sonradan öğrenilir. Yani doğuşla birlikte insan,zihni bomboş levha gibidir.(tabula rasa)
insan için düşünüldüğünde pek geçerli olmayan önerme/tanım. zita insan dünyaya boş bir levha gibi gelmez. kollektif bilinçdışının da izlerini taşıyan genetik bir donanımla gelir. tehlikeli olsa da indirgemeci bir yaklaşımla bilgisayar gibi düşünürsek, eve (dünyaya) geldiğimizde, bir işletim sistemi var. (windows).
bazı yazılımlar da var, üstelik bunlar uzun erimli yazılımlar. (ergenlik ve menapoz mesela, biz seçmiyoruz tarihleri)
yazılımların bazıları ise (din, milliyet vd) çağdan çağa, kültürden kültüre, daha sonra yükleniyor.
evet, birçok yazılım eksik (zira öğrenme ve deneyim henüz yok), ama boş levha değiliz.
--spoiler--
"allah sizi annelerinizin karnından , birşey bilmez olduğunuz halde çıkardı. Ve size kulaklar, gözler ve gönüller verdi ki, şükredesiniz."
--spoiler-- nahl suresi - 78.
beyaz sayfa, descartes'in bütün idealizmine karşı çıkıştır."ben felsefe yapmıyorum, sadece felsefenin üzerindeki tozları temizliyorum" demiştir locke. ayrıca belirtmek gerekir ki bu teorem ampirizmin en büyük dayanağını oluşturmuştur.
