"alman taarruzu yavaşladı.
burada bile yağmur başladı.
yağmurun altında
yalnayak koşmaya başlıyor leylâ.
stalingrad dayanıyor hâlâ:
mevsim meselesi, diyorlar,
yalan,
dayanmak meselesi.
dayanmanın ne olduğunu anneler bilir,
bir anne gibi dayanıyor bu şehir"
burası düşse nazileri kim durduracaktı diye düşününce cevap büyük olasılıkla "hiçbir şey" olacaktır. stalin'in treni kremlinde şehir teketmeye hazır bekliyordu stalingrad'da savaş sürerken. stalin'in insanları acımasızca alman kuvvetleri önüne sürdüğünü biliyoruz, böylece almanlar sürekli üstlerine gelen düşman üstünden şehri tam olarak ele geçirememiş ve etrafları sarılarak imha edilmiştir. alman bir komutanın günlüğünden ise şu notlar okunmaktaydı:
"atlı birliğin atlarını kestik. her gün 300 at kesiyoruz. yemek ve cephane ihtiyacımız yeterli olarak karşılanamamakta. etrafımız rus birlikleri tarafından sarıldı. uçakla da mühimmat alamıyoruz."
günler geçtikçe durumun daha da kötüleştiği görülmekte subayın yazdıklarına göre.
stalingrad şehrinin dışından geçen çevreyolunun hemen karşısında kurulmuş fake bir şehirdir. isim benzerliği ile farkındalık yaratacağını düşünen bir grup uyanık tarafından kurulmuştur.
türkiye'nin çanakkalesi gibi, adı volgograd olarak değiştirilmiş, hak ettiğini hiçbir şekilde alamayan şehir; memleketim... sıradan bir şehir gibidir. sivas, kayseri; rusya'da volgograd. adının değiştirildiğini bilmeyen insan burada neler döndüğünü bile bilmez. ayıp be.
nazi ordularinin doguda dayandigi ve aldigi son sehir. batida ise paris'i de gecerek, okyanusa kadar dayanmislardir. sanirim okyanus olmasa devam edeceklerdi. bu orduyu ancak doguda ruslar, batida amerikan ve ingilizler tum dunyanin destegini alarak durdurabilmislerdir. insan bu kadar olum getirdigi icin nefret etse de nazilerden, ideolojilerini tasvip etmese de, ister istemez sormaktadir kendine, ne guclu bir ordudur, hirstir, zamaninin ileri teknolojisidir ki bu, karsisinda hicbir ordu tek basina duramamistir.
air20'nin uyarisi uzerine edit:
"stanlingrad kusatmasi" sozu naziler'in hicbir zaman sehre giremedigi anlamina gelmez. tam tersine kusatma sozu ile sehrin kuzey ve guneyini ele gecirerek volga nehrine ulasan nazilerin dogudaki varoslara cekilerek savunmaya gecen rus birliklerini kusatmasi anlaminda kullanilir. esas sanli savunma burdadir, zira bu rus birlikleri asla dagitilamamistir, sehir yuzde yuz ele gecirilememistir, ve karsi taarruz ile naziler puskurtulmustur. bati avrupa cephesinin de acilmasi ile nazilerin geri cekilisi baslamistir.
ayrica ilginctir, amerika naziler'in yenilebilir oldugunu gosteren bu savastan sonra nazilere savas acma cesaretini gosterebilmistir. yani avrupa sovyetler'in eline gecmemelidir.
bu yuzden stalingrad simgesel anlamda cok onemli bir donum noktasidir.
sehrin nehre kadarki bolumunun nazilerin eline gecmis olmasi gercegi ne nazileri yuceltir, ne rus direnisini kucultur. hicbir sey degistirmez.
(bkz: http://tr.wikipedia.org/w...alingrad_Sava%C5%9F%C4%B1)
(bkz: enemy at the gates)
bir turk-mogol devleti olan altinordu devleti'ne bir donem baskentlik yapmis olan sehir. 13. yuzyil'in ortalarindan 14. yuzyil ortalarina kadar altinordu devletine baskentlik yapan sehrin nufusu o tarihlerde 100.000 kadardi. kentin bu derece gelismesini ozbek han saglamistir. unlu tarihci ibni batuta, o donemki adi saray-berke olan sehrin guzelligi ve buyuklugu karsisinda hayrete dusmustur.
yunanistan işgali sırasında başarısız olan italyan kuvvetlerine almanların yardım göndermesi sonucu işgali gecikmiş ve bu yüzden almanların soğuk hava koşullarında mağlup olmalarına neden olan savaşın geçtiği şehir.
Stalingrad, şimdiki Volgagrad kentinin SSCB dönemindeki ismidir. Stalin'in isminden esinlenerek bu ad verilmiştir. idil kıyısında kurulu şehir, 1961 yılına kadar Stalingrad olarak bilinir. Bölgesi içinde en büyük sanayileşme oranına sahiptir. Etrafındaki şehirlerin tarım ürünlerinin işlenmesi bu şehirde sağlanır. idil ve Don'un birbirine en yaklaştığı yerde kurulmuştur, günümüzde idil-Don Kanalı'nı da kontrolü bu şehirden sağlanır
Nazi ordulari'nin kahramanca savasarak, soke soke, hem de tamamini ele gecirdikleri sehir. Ne varki o kis cok cetin gecmis, berlin'den 2700 km uzakliktaki bu sehre yeterli ikmal yapilamamis ve nazi ordulari, rus generali jukov'un fikri ile cembere alinmistir. Nazi ordulari'nin burada yenilmesinin en onemli nedenleri Dondurucu soguk, ikmal yetersizligi ve sehirde binalara gizlenmis rus keskin nisancilaridir.
ağır kış şartları yüzünden alman ordusunca ele geçirilmemiş şehirdir. stalingrad savaşı için tarihteki gelmiş geçmiş en kanlı savaş olarak kabul edilir.
eğer bu savaş almanlarca kazanılabilseydi rusya'da almanya'nın olacaktı, tıpkı fransa ve tüm kta avrupası gibi.
