orta asya ve anadolu arasındaki bağlantının tam ortasında yaşadıkları ve genellikle ticaretle uğraşan bir halk oldukları için dilimizde birçok kelimenin kökeni bu halkın dilinden yani soğdca'dan geçmiştir. örneğin; acun, borç, bey, çin(11. yy.la kadar tavğaç veya tabğaç olarak kullanılmıştır.) gibi kelimeleri verebiliriz.
MÖ 6. yüzyılda yazılı olarak belirlenen Soğdiana adı iran halklarından Soğdlar'ın yerleşik oldukları bölgeyi niteler. Behistun yazıtlarında, I. Darius MÖ 552 - 485 yılları arasında iran'ı yönetmiş olan imparator zamanında Soğd'lar Ahura mazda anlamına gelen eski iran dinine inanırlardı.
Dillerine Sauzina derler. Moğol istilası sırasında yüzbinlerce Soğd'un Orta Asya'dan batıya ve güneye doğru sürüklendikleri ve küçük bir nüfuslarının tarihi topraklarında kaldıkları bilinmektedir. Tacikistan dağlarında dili olduğu gibi koruyan tahmini 30 kişidir.
iran ve Anadolu yaylalarına göçen Soğdlar, Farsça ve Türkçe konuşan topluluklar tarafından yutulmuş ve özümsenmişlerdir. Yine de Anadolu'nun doğusunda bir miktar Soğd'un kendi dilleriyle varlıklarını sürdürebildikleri tespit edilmiştir. Divân-ı Lügati't-Türk'te Soğd: "Balasagun ile Buhara ve Semerkand arasında türkleşmiş bulunan bir ulus." diye geçer
irani bir halk olmalarına rağmen türkçe konuşmuşlardır,dinleri budizm'dir eynuların ve Taciklerin atası oldukları düşünülür.
göktürklerin ikinci hakanı mukan kağan dönemini anlatır. soğdca yazılmış olan bu metin, aslında soğdların, türkler üzerinde nasıl bir etki yaptıklarının en açık delilidir. özellikle, bozkır egemenliğinin göktürk hanedanlığına geçtiği dönemlerde, bu etki en üst düzeye varmıştı. o dönemlerde, kağanlar yanlarında soğdlu danışmanlar bulundururdu. hatta, istemi yabgu'nun önce akhunlara(eflatitler) sonra sasanilere(iran) yaptığı seferler üzerinde soğdlu danışmanlarının etkisi büyüktür.
kısacası, türkler soğdlarla yakın etkileşimde bulunmasıydı, belki de bugün türkçe konuşan topluluklara verilen türk isminin nedeni olan bu türk klanı , bu kadar baskın bir rolü türkçe konuşan topluluklar üzerinde sağlayamacaktı. yani şöyleki, bugün belki de türkçe konuşan tüm topluluklar türk olarak değil de, atıyorum kırgız,tatar,uygur,kıpçak,ediz,oğuz,basmil vb. olarak adlandırılabilirdi.
Islam fetihleri öncesi budist,manihesit,zerdüşt,nasturi hristiyan dinleri aralarında yaygındır komşuları güneyde yaşayan kendileri gibi irani kavim olan baktrianlar idi
Moğol istilası sonrası birçok türk boyu ile karışarak ortadan kaybolmuşlardır.
