sosyalizm; iktidarın ve üretim araçlarının halkın kontrölünde bulunduğu düşünce sistemidir. sınıf ve statü farklarının olmadığı bir toplum amaçlanır, özel mülkiyet kavramı yoktur.
ve bilir misin ki insanyavrusu; ölen ne sosyalizm ne de başka bir tefferuattı.
ölen sendin. insanlığın ve ihsanındı. ne yazık. bilir misin ki; mahkum kaderine, peşinden koşduğun sığ değerler tarafından düzüleceksin. sen doğayı, hayvanı, bitkiyi, tüm zerzevatı çocuklarına masal diye anlatacaksın.
ne yazıktır ki senin kaderine; öldürdüğün sosyalizmin ardından, kahkahaların kof bir öksürükle kesilecek, içine çektiğin gökyüzünde, sermaye dumanı hissedeceksin.
peyami safanasyonalizm-sosyalizm-mistisizm kitabında üşenmeden beş sayfada sosyalizmin tam tamına 261 çeşitini saymış olması sebebiyle gelecekte bu başlığa girilecek entryler sebebiyle çok tartışmaların olacağını düşünmekteyim.
buyrun çeşitleri:
uygu sosyalizmi, kalb sosyalizmi, zeka sosyalizmi, aile sosyalizmi, kıskançlık sosyalizmi, heyecan sosyalizmi, mücerret (soyut) sosyalizm, kin sosyalizmi, şekilsiz sosyalizm , kavgacı sosyalizmi, milyoner sosyalizmi, aşk sosyalizmi, kitap sosyalizmi, tastamam sosyalizm, tatsız soyalizm, yıkıcı sosyalizm, muhafazakar sosyalizm, inşa eden sosyalizm, çağdaş sosyalizm, feodal sosyalizm, etik sosyalizm, estetik sosyalizm, kahramanca sosyalizm, cihan telakkisi üstüne kurulu sosyalizm, barışçı sosyalizm, mitolojik sosyalizm, kötümser sosyalizm, acemi sosyalizm, kızıl sosyalizm, sosyalistvari sosyalizm.
"sosyalizm,
yani şu demek ki, dayı kızı,
sosyalizm,
senin anlayacağın yani,
el kapısının yokluğu değil de
imkansızlığı.
ekmeğimizde tuz,
kitabımızda söz,
ocağımızda ateş oluşu hürriyetin,
yahut, başkası yel de,
sen yaprakmışsın gibi titrememek,
bunun tersi yahut.
sosyalizm,
devirmek dağları elbirliğiyle,
ama elimizin öz biçimi,
öz sıcaklığını yitirmeden.
yahut, mesela,
sevgilimizin bizden ne şan, ne para,
vefadan başka bişey beklemeyişi.
sosyalizm,
yani yurttaş ödevi sayılması bahtiyarlığın,
yahut, mesela,
-bu seni ilgilendirmez henüz-
esefsiz,
güvenle,
emniyetle,
gölgeli bir bahçeye girer gibi
girebilmek usulcacık ihtiyarlığa,
ve hepsinden önemlisi,
çocukların ama bütün çocukların,
kırmızı elmalar gibi gülüşü. "
(bkz: nazım hikmet)
'sosyal' grubu birlikteliginden dolayi sosyal yardimla iç içe sanilan ideoloji.
sanilanin tam aksine, sosyalizm insanlara is bulmayi saglar hatta is bulmaya zorlar. sosyal yardim insanlari calismamaya tesvik ettigi için is bolumu olayini aksatir.
anarrşizm in torunu, komünizmin yavrusu. emperyalizm gibi çark arasına sıkıştırmayan, maksimum özgürlük maksimum insanlıkla hayat sürdürmenin adı. oturması zaman alsa da oturunca düzeni yerine getiren amerikanın gücünü kaybetmediği sürece 2. dünya ülkelerinde yaşanması zor olan yaşam tarzı. amerika korkusunun sebebi küba da olduğu gibi amborgo uygulamasıdır. ama sosyel açıdan kuvvetli bir ülkenin yaşaması halinde mutluluğun resmi olur.
Marx'ı baz alarak konuşacak olursak. sosyalizm, komünizme geçiş dönemini hazırlaması gereken geçici bir dönemdir. proleterya diktatoryası olarak anlanmlandırılmıştır. fakat ne yazık ki hiçbir sosyalist ülke bu süreci aşıp komünizme ulaşmayı becerememiş veya bunu yapmak istememiştir. böyle olunca da marx'a göre yavaş yavaş kendini ortadan kaldırması gereken devlet, iyice palazlanmış ve bireyler üzerinde büyük bir güç ve baskı mekanizması oluşturmuştur.özlem duyulması gereken yönetim komünizm olmalıdır ve unutulmamalıdır ki marx'ın işaret ettiği komünizme tarihte hiçbir devlet ulaşamamıştır. sosyalizmi daha insancıl kılmaya çalışan tito'nun özyönetimci sosyalizm uygulamalarıysa o dönemlerde sscb'nin de baskın karakteri nedeniyle sosyalizme ihanet olarak tanımlanmıştır. oysa bugünden geçmişe baktığımızda asıl üzerinde çalışılması gereken şey; tito'nun teorisi zayıf ama niyeti ve pratiği güçlü bu düşüncesinin güçlendirilmesidir.